İskoç aydınlanması: Bir sivil toplum perspektifi
Scottish enlightenment: A civil society perspective
- Tez No: 265229
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ERDOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Siyasal Bilimler, Philosophy, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 430
Özet
İskoç Aydınlanması, İskoçya'da 18. yüzyılın başlarında başlayan yaklaşık yüz yıllık bir entelektüel ve kültürel harekete verilen bir addır. Bu Aydınlanma hareketi sadece felsefi değil, aynı zamanda bilimsel, iktisadi, tarihsel, hukuki ve siyasaldır. İskoç Aydınlanması ve onun sivil toplum anlayışı bu tez çalışmasının konusunu oluşturmaktadır. Çünkü İskoç Aydınlanmasının temel olarak ?sivil toplumun? teorisini yapmaya teşebbüs ettiği ve onun sosyal teoriye asıl katkısının da bu noktada kendini gösterdiği söylenebilir.İskoç Aydınlanmasının kendisini ortaya koyduğu ahlak felsefesi, tarih ve siyasal iktisat, aynı zamanda İskoç Aydınlanmasının sivil toplum anlayışının temel perspektiflerini ortaya koyar. Bu açıdan İskoç Aydınlamasında sivil toplum teorisi her şeyden önce bir ahlak teorisidir. Çünkü İskoç Aydınlanmasının üniversitedeki öncü düşünürleri ahlak felsefesi kürsüsünde bulunmaktaydı ve aynı zamanda, ahlak felsefesinin o günkü anlamı bugün sosyal bilimler olarak ifade edilen anlamla benzerdir.Hutcheson, Hume ve Smith aralarında farklılıklar olsa bile bir ahlak teorisi önermişler, insanın ahlaki melekesini duygusal terimlerle izah etmişlerdir. İskoçların toplum analizlerinde kullandıkları önemli kavramsal unsurlar şunlardır: ahlak duygusu, karşılıklı sempati, imgelem, duygusal eğilim ve erdem. İskoçlar insanın toplumda eylemde bulunurken öz-çıkarla hareket ettiğini kabul etmekle birlikte, insanın toplumsal yanına, toplum dışında insanın var olamayacağına, insandaki doğal yardımseverlik ve erdem eğilimine dikkat çekmişlerdir. Diğer bir ifadeyle, İskoçlar sosyal teorilerinde bireysel ve ortak iyi arasında bir çatışma görmemişlerdir.Tezde öncelikle genel olarak sivil toplum, Aydınlanma ve İskoç Aydınlanması incelenmiştir. Sonrasında İskoç Aydınlanmasının tarihsel ve siyasal arka planını oluşturan veya diğer bir ifadeyle İskoç Aydınlanmasının üç sacayağını oluşturduğu genellikle kabul edilen üniversite, kilise ve hukuk kurumları incelenmiştir. Bu kurumlar aynı zamanda İskoç Aydınlanmasında rol oynayan kişilerin ait oldukları yapıları da gösterir. Bu bölümde ayrıca politik ve ekonomik gelişmelere de değinilmiştir.Sonrasında İskoç Aydınlanmasında sivil toplumun ahlaki temelleri açıklanmaya çalışılmıştır. Burada ahlak teorisi İskoç ahlâk teorisini çok güçlü bir şekilde temsil eden üç filozof (Hutcheson, Hume, Smith) üzerinden ele alınmıştır.Tezin son bölümünde İskoç Aydınlanmasının karakteristik bir ifadesi olan kendiliğinden düzen veya tasarlanmamış sonuçlar düşüncesi analiz edilmiştir. Adam Ferguson'un toplumsal kurumların insan tasarımının değil, insan eyleminin tasarlanmamış sonuçları olduğu düşüncesi bu bölümün temel varsayımlarından birini oluşturmaktır. Bu bölümde ayrıca İskoçların doğa durumu ve toplumsal sözleşme anlayışlarını eleştirileri, tarih anlayışları, hükümet ve otorite üzerine düşünceleri, siyasal iktisat tartışmaları ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
The Scottish Enlightenment refers to an intellectual and cultural activity that started in early 18th century in Scotland and took approximately a hundred years. This Enlightenment movement is not only a philosophical one, but also a scientific, economic, historical, juridical, and political phenomenon. This dissertation deals with the Scottish Enlightenment with a special emphasis on its civil society aspect because it is fair to say that the Scottish Enlightenment was an attempt to construct a theory for ?civil society? and this attempt appears as an essential contribution to social theory.Moral philosophy, history and political economy of Scottish philosophers generate the fundamentals of the Scottish Enlightenment?s civil society understanding. In other words, the civil society theory of the Scottish Enlightenment is above all a moral theory. Pioneers of the Scottish Enlightenment were the members of faculty in moral philosophy departments. Also, it is important to mention that the fields covered by moral philosophy at the time are the fields of social sciences today.Hutcheson, Hume and Smith, although there are differences between them, offered a moral theory, and explained the issues concerning morals with sentimental terms. Some important concepts used by Scots in social analyses are as followings: moral sense, mutual sympathy, imagination, affection, and virtue. Although the Scots accept that humans are motivated by self-interest in their social actions, they also emphasize humans as social beings who has virtue and natural tendency of benevolence, and who cannot exist out of social life. In other words, the Scotts do not see a clash between individualistic and public ?good?.This dissertation begins with a general overview about civil society, the Enlightenment and the Scottish Enlightenment. After that, university, church and law as the three pillars that constituted historical and political background of the Scottish Enlightenment are analyzed. These institutions also reveal the structures where the main characters of the Scottish Enlightenment belong. This chapter also touches the political and economic developments.Next chapter deals with moral foundations of civil society in the Scottish Enlightenment. To that end, it analyzes the works of Hutcheson, Hume and Smith, three philosophers who strongly represent Scottish moral theory.The last chapter of this dissertation is devoted to a characteristic concept of the Scottish Enlightenment: spontaneous order or unintended consequences. An important theme of this chapter is derived from Adam Ferguson, who argues that social institutions are not made by human, but they are unplanned outcomes of human actions. Final chapter also deals with the Scottish critiques about the state of nature and social contract theories, and their thoughts on history, government and authority, and political economy.
Benzer Tezler
- Adam Ferguson'ın sivil toplum yaklaşımının modern toplumda hukuk ve politika ilişkisinin şekillenmesindeki rolü
The role of Adam Ferguson's civil society approach in shaping the relationship of law and policy in modern society
CANER BİRDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Felsefeİstanbul ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TEVFİK ÖZCAN
- Adam Ferguson'un düşüncesinde siyaset ve ahlak
Politics and morality in Adam Ferguson's thought
AHMET BİNGÖL
Doktora
Türkçe
2023
FelsefeAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ELMALI
- Conveying the spirit of the scots via the Atlantic ocean: The Scottish enlightenment and its impacts on the independence movements in the Americas
İskoç ruhunun Atlantik üzerinden taşınması: İskoç aydınlanması ve Amerika bağımsızlık hareketleri üzerindeki etkileri
ÖZLEM SULTAN ÇOLAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiLatin ve Kuzey Amerika Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHAR GÜRSEL
- Evrimsel rasyonellik kategorisi bağlamında homoeconomıcus kavramı
Homoeconomicus notion in the context of evolotionary rationalism
TAŞKIN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
EkonomiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEkonomi Finans Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET CAN BAKKALCI
- Aydınlanma eleştirisinden devrim karşıtlığına: Liberal-muhafazakar bir düşünür olarak edmund burke
From the Critique of Enlightenment to the Anti-Revolutionism: Edmund Burke as a Liberal-Conservative Thinker
FATİH DUMAN
Doktora
Türkçe
2007
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET ALİ AĞAOĞULLARI