Geri Dön

Kopdağı (KD Türkiye) kromit yataklarının oluşum ve yankayaç ilişkisinin mineralojik-jeokimyasal incelemesi

Mineralogical-geochemical investigation of the chromite deposits and the relationship between chromite occurrences and country rocks on the Kop mountain (NE Turkey)

  1. Tez No: 270674
  2. Yazar: ÖZGÜR BİLİCİ
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. HASAN KOLAYLI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 79

Özet

Bu çalışmada, Geç Kretase öncesi yaşlı Kop ultramafitlerinde (KD Türkiye) yer alan kromit yataklarının oluşumu ve yan kayaç ile olan mineralojik-petrografik ve jeokimyasal ilişkileri incelenmiştir. Bu amaçla kromit yatağı içeren dunitik ve harzburjitik iki sahada çalışma gerçekleştirilmiştir.Çalışma sahalarından biri olan Çamlıtepe ve civarı, başlıca dünit ve piroksenitlerden oluşmakta olup, büyük ölçekli kromit yatakları dünitik alan içerisinde bulunmaktadırlar. İkinci saha olan Delavlar Dağı ve civarı, başlıca harzburjit ve piroksenitlerden oluşmakta olup, küçük ölçekli kromit yatakları kendisini çevreleyen dünitik zarf ile birlikte harzburjit içerisinde bulunmaktadır.Dünitler aşırı derecede, harzburjitler orta derecede serpantinleşmiş iken piroksenitler ise düşük derecede serpantinleşmiştir. Dünitlerde olivin tamamen serpantinleşmiş olup, kalıntı ilksel doku izleri korunmuştur. Buna karşın harzburjit ve piroksenitlerde birincil dokuyu gözlemlemek mümkündür. Harzburjit içindeki ortopiroksenler enstatit, klinopiroksenit ve vebsterit içindeki piroksenler diyopsit bileşimlidir. Dünit ve harzburjit içerisindeki olivinler ise genellikle forsterit bileşimlidir.Dünit ve harzburjit içerisinde yer alan kromititlere ait kromit ile aksesuar kromitler alpin tip karakterlidir. Peridotitlerdeki olivin ve kromit mineral kimyasına göre, harzburjitler manto dizisi içersinde yer alırken dunitlerin bu diziye uyumlu olmadığı tespit edilmiştir. Benzer şekilde her iki peridotit içinde yer alan kromit mineral kimyasına dayanılarak harzburjitlerin tüketilmiş peridotit oldukları dunitlerin ise boninitik magma ile ilişkili oldukları ileri sürülmüştür. Harzburjit ve piroksenitlerin toplam kayaç iz ve nadir toprak element dağılımları boninitik kayaçlarla karşılaştırıldığında piroksenitlerin boninitik magma ile ilişkili oldukları ve harzburjitik kayaçlardan türedikleri sonucuna varılmıştır. Kromitlerin oluşumunda yönü belli olmasa da eski bir yitimin etkili olduğu söylenebilir.

Özet (Çeviri)

In this study, the occurrence of chromite deposits and their mineralogical-petrographical and geochemical relationship with their surrounding rocks were investigated in Late Cretaceous aged Kop ultramafics (NE Turkey). The study was performed at two selected areas covering dunitic and harzburgitic outcrops.The Çamlıtepe and vicinity as one of the studied area consists of mainly dunite and pyroxenites, and has large chromite deposits in dunitic area. The Delavlar Mountain and vicinity as second studied area consists of mainly harzburgite and pyroxenites, and has small chromite deposits surrounded by dunitic envelops within harzburjite.Dunites are heavily serpantinized, harzburgites are moderately serpentinized and pyroxenites are rarely serpentinized. Olivines in dunites are serpentinized almost completely with relict primary textures. However, primary textures are observed commonly in harzburgite and pyroxenite. Orthopyroxenes in harzburgites are enstatitic whereas clinopyroxenes in clinoproxenite and websterite are diopsitic in composition. Olivines in dunites and harzburjites are generally forsteritic in composition.Chromite in the chromitites and accessory chromites in the peridotites show alpine type characteristics. Based olivine and chromite mineral chemistry in the peridotites; harzburgite plots in the olivine-spinel mantle array whereas dunite is inconsistent with this array. Similarly, chromite mineral chemistry in both peridotites suggests that the harzburgite is depleted peridotite in origin but the dunite is related to boninitic magmas. While whole-rock trace and rare earth element pattens of harzburgite and pyroxenite, compared to boninitic rocks, pyroxenites can be related to boninitic magmas and have derived from harzburgitic rocks. It may be suggested that a paleo-subduction was important in the formation of chromite occurrences although there is no data about its dipping direction.

Benzer Tezler

  1. Yesirçöl Dağı (Aşkale-Erzurum) dolayının jeolojisi ve sedimenter özellikleri

    Başlık çevirisi yok

    EROL TİMUR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ÖNALAN

  2. Trabzon - Erzurum karayolu Kopdağı 1 ve Kopdağı 2 tünel güzergahları mühendislik jeolojisi ve jeoteknik incelemesi

    Başlık çevirisi yok

    MAHMUT MUTLUTÜRK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1989

    Jeoloji MühendisliğiAkdeniz Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AZİZ ERTUNÇ

  3. Kop dağı ve çevresinin florası

    The Flora of Kop mountain and it's environment

    MERYEM ŞENGÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    BiyolojiAtatürk Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. YUSUF KAYA

  4. Kop Dağı (Erzurum-Bayburt) 'nda yetişen makrofunguslarüzerinde taksonomik bir araştırma

    A taxonomical research on the macrofungi grown in kop daği (Bayburt-Erzurum)

    TOLGA POLAT

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    BiyolojiYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Botanik Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ALİ KELEŞ

  5. Kop dağı meralarının rakım ve yöneye göre bitki örtülerinin durumu ve otun kimyasal kompozisyonunun mevsimsel değişimi

    The status of the plant covers of the Kop mountain's rangelands according to altitude and aspects and seasonal variation of the forage's chemical composition

    İBRAHİM HAKAN KARABULUT

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    ZiraatAtatürk Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BİNALİ ÇOMAKLI