Türk dillerinde akrabalık adları
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 27098
- Danışmanlar: PROF. DR. TALAT TEKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1993
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 197
Özet
ÖZET Kan veya evlilik yoluyla birine bağlı olan kimselere akraba denir. Bir toplumun akrabalık adları o toplumun özelliğini yansıtır. Türk dilleri, akrabalık adları bakımından zengindir. Buna rağmen, Türkoloji alanında akrabalık adları başka konulara göre oldukça az işlenmiştir. Günümüze kadar yapılan çalışmaların büyük çoğunluğu, bir veya birkaç Türk dili üzerinedir. Bu konuda yapılan çalışmaların en geniş kapsamlısı ve en ayrıntılısı olan Pokrovskaya (1961“Termini Rodstva V Tyurkskij Yazıkahn adlı makalesi, o zamana kadar yapılan çalışmalara dayanmakta ve dolayısıyla Halaçça gibi yeni keşfedilen dilleri kapsamamaktadır. Bugüne kadar Türk dillerinin hemen hemen hepsinin sözlüğü yayınlanmıştır. Bizim bu çalışmamız, bugüne kadar yayınlanmış olan sözlüklere ve makalelere da yanmaktadır. Bu çalışmamızda tesbit edilen kelimeler, önce kan yoluyla oluşan akrabalık terimleri ve evlilik yoluyla oluşan akrabalık terimleri olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Sonra bu kelimeler, anlama göre ayrılıp biçime göre incelenmiştir. Bu çalışmamızın sonunda şunlar tesbit edilmiştir : 1. Türk dilinin akrabalık adları bakımından dün yanın en zengin dillerinden biri olduğu söylenebilir. Birçok dillerde, örneğin Hint -Avrupa dillerinde iki hatta üç akrabalık adı tek bir kelimeyle ifade edildiği halde, Eski ve Orta Türkçe'de ve modern Türk dillerinde her tür akrabalık için ayrı terimler kullanılmış ve kullanılmaktadır. 2. Türk dilleri akrabalık adları bakımından zen gin olduğu halde, eski ve yeni bazı Türk dillerinde bazı akrabalık terimlerinin birden fazla akrabalık kavramı için kullanıldığı da görülür. 3. Genellikle Türk dillerinde ttkan yoluyla akra balık”için karındaş terimi ve bunun değişik biçim-leri ya da tuğğan teriminin değişik biçimleri,“erlilik yoluyla akrabalık”için de kuda ve kayın terimleri kullanılır. 4. Türk dillerinin çoğunda ortak olan terimler şunlardır : afta, ana, ata, baca // bacanak, baldız, eke. ££» İHİ» karındaş // karda ş, katun. kayın, kayın ana, kayiû ata, kelin, kız, kuda, küdşşü, pfeul, Jgey, sirjil, ta£ay, yeğen, yenge., yezne 5. Birbirine yakın bölgelerde konuşulan veya aynı gruptan olan Türk dillerinde bazı akrabalık adları, beklenileceği gibi ortaktır. 6. Bazı akrabalık adları da ayrı gruptan olan ve birbirinden çok uzak bölgelerde konuşulan Türk dillerinde ortak olarak kullanılır.
Özet (Çeviri)
IV SUMMARY The persons who are related each other by- blood or by marriage are called the relatives. The kinship terms of a society reflect the characteris tics of that society. The Turkic languages are rich from the point of view of the kinship terms. In spite of this, the subject of the kinship terms was treated rather little in comparison with the other subjects in the field of the Turcology. The great majority of the studies made up to the present are about one or a few of the Turkic languages. Pokrovskaya's (1961) article named“Termini Rodstva V Tyurkskih, Yazikah”is the most comprehensive and detailed of the stu dies made in this subject, but this is based on the studies made until that time and consequently does not include such languages as the Khalaj dis covered newly. Up to the present, the dictionaries of almost all of the Turkic languages were published. This our study is based on the dictionaries and the articles published up to now. The words ascertained in this our study were divided first into two as being the kinship terms by blood and the kinship terms by marriage. Then these words were divided according to the meanings and investigated according to the forms. As the result of this our study, the following are ascertained : 1. It can be said that the Turkish language is one of the most rich languages of the world from the point of view of the kinship terms. In many languages, for example in the Indo-European languages, two or even three kinship terms are ex pressed by just one word, but in Old and Middle Turkic and in modern Turkic languages other terms were used and are used for every sort of kinship.2. In spite of that the Turkic languages are rich from the point of view of the kinship terms, in some old and new Turkic languages it is wit nessed that some kinship terms are used for more than one kinship concept. 3. Generally in the Turkic languages the term of karındaş and the variants of this or the vari- ents of the term of tufefean are used for“the kin ship ”by blood“, the terms of kuda and kayın for ”the kinship by marriage". 4. The terms common to the majority of the Turkic languages are the following : affa, ana, ata. baca // bacanak, baldız, eke, er. ini, karındaş // kardas. katun. kayın, kayın ana, kayaa, ata, kelin, kız, kuda. Jg&âgU» oftul» 3£ey, 3İT)il, ta£ay, yğgen, yerjge, yezne 5. In the Turkic languages which are spoken in the near regions from each other or are from the same group some kinship terms are common, as might be expected. 6. Some kinship terms are used in common in the Turkic languages which are from the other group and spoken in the very far regions from each other.
Benzer Tezler
- Кыргыз жана корей тилдериндеги табу жана эвфемизмдер(типологиялык жана маданий жалпылыктар)
Kırgız ve Kore dillerinde tabu ve örtmeceler (tipoloji ve kültürel genellikler)
WANGUK AN
Doktora
Kırgızca
2024
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAALAYBEK ABDİYEV
- Түрк жана корей тилдериндеги туугандык терминдер : лингвомаданий анализ (кыргыз, түрк жана корей тилдеринин материалдары боюнча)
Türk dillerindeki ve Korecedeki akrabalık terimleri: (Kırgızca, Türkçe ve Korece kaynaklara göre) kültürel-dilbilimsel analiz
SOLA PARK
Yüksek Lisans
Kırgızca
2017
DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURDİN USEEV
- Tanzimat'tan cumhuriyete kadar basılı metinlerde geçen hitaplar, unvanlar ve akrabalık adları
Başlık çevirisi yok
CRNKA DRAGOLOVÇANİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMZA ZÜLFİKAR
- Лингво-стилистические особенности ложныхдрузей переводчика
Tuzak kelimelerin çevirisinde dilbilimsel ve üslupbilimselözellikler
ŞUHEDA RENGİN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Rusça
2024
Mütercim-TercümanlıkKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALTANAT MAMBAYEVA
- Terceme-i Akrabâdîn Sabuncuoğlu Şerefeddin (giriş-inceleme-metin-dizinler)
Terceme-i Akrabâdîn Sabuncuoğlu Şerefeddin (introduction-research-text-indexes)
ŞABAN DOĞAN
Doktora
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. PAKİ KÜÇÜKER