Kamusal nitelikteki mali yük ve ödevlerin bankacılık sektörü üzerindeki etkilerinin analizi
Analysis of the effects of public fiscal charges and obligations on banking sector
- Tez No: 271284
- Danışmanlar: PROF. DR. METİN TAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bankacılık, Maliye, Banking, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Bölümü
- Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 472
Özet
Bankacılık sektörü, ekonomik birimlerin ihtiyaç duyduğu finansal araçları sunarak fonksiyonlarını yerine getirirken bir yandan da devletin kamusal nitelikli mali yük ve ödevlerine maruz kalmaktadır. Bu yük ve ödevler, hem doğrudan yasalar aracılığı ile hem de devletin bu konuda yetkilendirdiği idari birimleri ile yüklenmektedir.Türkiye'de mevduat bankalarının üstlendiği kamusal nitelikli mali yüklerin rakamsal verilerle desteklenmesi amacıyla tarafımızdan yapılan araştırmada, düzensiz ve eksik veri akışından dolayı ulaşılamayan doğru rakamsal veriler kısıtlılık yaratmıştır. Ancak, sektör mali tabloları ile işlem hacimleri üzerinden kamusal mali yüklerin oranlarının uygulanması ile ulaşılan tahmini değerlerle hesap edilen kamusal nitelikli mali yüklerin, yapılan testler sonucunda gerçeğe en yakın değerler olduğu görülmüştür.Çalışmada, devletin bankacılık sektörü içinde yüksek bir paya sahip mevduat bankalarına 1998-2008 döneminde yüklediği kamusal nitelikli mali yükler, kamusal gelir türleri, kamusal mali yük, yansıma, ekonomik ve merkezi yönetim genel bütçe gelirleri ve sektör bilançoları ayrımına göre kapsamlı olarak değerlendirilmiştir.Kamusal nitelikli mali yükler açısından mevduat bankaları 1998-2008 döneminde, üstlendikleri ekonomik fonksiyonların büyüklüğü göz önüne alındığında, merkezi devlet gelirlerine katkısı miktar olarak artmasına rağmen, gayrisafi milli hasıla, genel bütçe gelirleri içindeki payları bakımındankatkısı önemli ölçüde azalmıştır. Bazı gelir türlerinde mükellef konumunda olan mevduat bankaları yüklenmeleri gereken kamusal yükümlülüklerden daha fazlasını firma ve hane halklarına yansıttıkları görülmüştür. Diğer taraftan, tahsiline aracılık edilen kamusal gelir türlerinin de, hem gayrisafi milli hasıla hem de merkezi yönetim genel bütçe toplam tahsilatı içindeki paylarının azalması önemli görülen bir diğer konudur.Bu açılardan mevduat bankacılığının azalan önemi, sorgulanması gereken bir konu olmaktadır. Azalan önemin çeşitli nedenleri bulunmaktadır. Birincisi, Türkiye'de bankacılık lobisinin güçlü baskısıdır. İkincisi, çeşitli genel bütçe gelir gruplarının tahsilat miktarları artarken mevduat bankalarının payının azalmasını, gelişen ekonomik yapı içinde genel bütçe gelir gruplarına katkı yapan ekonomik birimlerin sayısının ve niteliğinin artmasıdır. Üçüncüsü, bankaların gerçekleştirdikleri fonksiyonları yerine getiren ikame kuruluşların sayısı ve hacimlerinin büyümesi, diğer bir deyişle aynı işi yapan farklı yapıdaki rakiplerin artması ile dışsallık etkisidir. Dördüncüsü, makroekonomik koşulları etkisi ile faiz oranlarının gerilemesine bağlı olarak, kamu gelir idaresinin üzerinden elde edeceği kamu payının düşmesidir. Beşinci ve son neden de, bankalar, firma ve hane halkları lehine olmak üzere, çeşitli muafiyet ve istisnaların kapsamının genişlemesi ve vergi oranlarında yapılan indirimlerdir.
Özet (Çeviri)
Banking sector, while performing their functions by providing fiscal tools that the economic units are in need of, face with public fiscal charges and obligations. These fiscal weights and obligations, are saddled through both related laws and public bodies authorized by the state.The study aims to reveal with numerical facts the public fiscal charges encountered by deposit banks. Yet, accurate fiscal data that could not be found due to missing and disorganized data flows created a problem. However, public fiscal charges calculated as a result of the ratios of sectoral financial tables and transactions are verified through tests for reflecting volumes of public fiscal burdens as close as the actual rates.The study, examines comprehensively the public fiscal charges imposed between 1998-2008 on deposit banks that has an important percentage among banking sector in accordance with types of public income, public fiscal burden, incidence, economic and central administration budget income and sectoral balance sheets.In view of the scope of the economic functions performed by deposit banks regarding public fiscal weights between the period 1998-2008, their contribution to the central state budget revenues increased nominally despite the fact that their proportional contribution decreased. In certain income types, despite banks were the original attendee of public fiscal charge, they incidenced even a bigger amount of burden to firms and households. On the other hand, another important issue is the decrease in public income types that banks act as intermediaries and their ratio in gross domestic product as well as central state budget cumulative revenue.From these angles, decreasing importance of deposit banking is an issue that needs to be scrutinized. There exist several reasons for this decreasing importance. First is the strong pressure of the banking sector lobby in Turkey. Second is the increase in the amount of revenues of various income groups within general budget as the percentage of deposit banks decline and the increase in the number and quality of economic units contributing to the general budget income groups within a thriving economy. Third is the increase in number and volume of substitute institutions that provide the same services as banks or in other words, externalization effect as a result of the increase in competitors providing the same services. Fourth is the decline in the public share of revenue that public income authority would receive depending on the declining interest rates due to the impact of macroeconomic conditions. Fifth and the final reason is broadening the scope of exemptions and exceptions by banks in favor of firms and households and the reductions in tax rates.
Benzer Tezler
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Türkiye'de merkezi idare ile mahalli idarelerarası mali ilişkiler ve değerlendirilmesi
Evaluation of the financial relationship between central administration and local administration in Turkey
ENGİN HEPAKSAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
EkonomiCelal Bayar ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SÜREYYA SAKINÇ
- Bölgelerarası sosyal ve ekonomik farklılıkların giderilmesinde mali fedaralizm ve Türkiye'de uygulanabilirliği
Fiscal fedaralism approach for eliminating the social and differences in regional areas and the case of Turkey
MUSTAFA DEMİR UZUN
- Dışsallıklar, kamunun düzenleyici rolü: Enerji sektöründe bir uygulama
Externalities, government requlations: A case of energy sector
İSMAİL GÜNEŞ
- Emlak vergisi matrah değeri ile rayiç değerlerin bölgesel gelişmişlik ve niteliksel olarak incelenmesi, vergi kayıp oranlarının tespiti: Bursa ili Nilüfer ilçesi örneği.
Regional development and qualitative analysis of property tax base values, determination of tax loss rates: case study in Bursa city, Nilufer district.
HAMİT KARAÇERÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REHA METİN ALKAN