Sosyo-demografik özelliklerin ve kentsel yapının bireylerin kentiçi ulaşım davranışları üzerindeki etkilerinin incelenmesi: İstanbul metropoliten alan örneği
Studying the effects of socio-demographic characteristics and urban spatial structure on individuals? transport behaviors: Case study of Istanbul metropolitan area
- Tez No: 271547
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DARÇIN AKIN, DOÇ. DR. MEHMET KÜÇÜKMEHMETOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Kent strüktürü, Kentsel ulaşım, Sürdürülebilir kent planlaması, Ulaşım davranışları modellemesi, Kentsel yayılma, Akıllı büyüme, Regresyon analizi, Çok kriterli karar verme yaklaşımı, Urban spatial structure, Urban transportion, Sustainable city planning, Travel behavior modeling, Urban sprawl, Smart growth, Regression analysis, Multi-criteria decision support approach
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü
- Enstitü: Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 295
Özet
Son yıllarda artan motorlu ulaşımın doğal ve yapılaşmış çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin kent ve kentlinin gündeminde oldukça yoğun bir şekilde yer alması nedeniyle, sosyo-demografik özelliklerin ve kentsel yapının bireylerin ulaşım davranışları üzerindeki etkilerinin incelenmesi özellikle araştırmacıların ilgi odağında olan bir konudur. Hava ve gürültü kirliliği, sera gazlarının salınımı, kazalar, trafik sıkışıklığı, sosyal dışlanma ve kentsel yayılma gibi olumsuz etkiler, kentsel yaşam kalitesini düşürmekte ve sürdürülebilir kentler için sürdürülebilir ulaşım sistemlerinin planlanmasını gerektirmektedir.Kentsel alanda karma arazi kullanımını geliştirme ve yerleşim yoğunluğunu artırmanın özel araç kullanımını azaltmada ve toplu taşımayı, yürümeyi ve bisiklet kullanımını özendirmede etkin bir rol oynayabileceği sonucuna varan politikalar ?akıllı büyüme? politikaları olarak nitelendirilmektedirler. Akıllı büyüme politikalarının uygulanması halinde sonuçlarının ne olacağının tahmin edilebilmesi için, kentsel yapı ile yolculuk davranışları arasındaki ilişkiyi konu alan çalışmaların ülkemiz kentleri için yapılması gerekmektedir.Bu çalışmada kent içi ulaşım-kentsel arazi kullanımı ilişkisi çerçevesinde, İstanbul metropoliten alanında yaşayan bireylerin ve hanehalkının sosyal ve ekonomik statülerinin ve kentsel yapının bireylerin ulaşım davranışları üzerindeki etkilerinin metropoliten alan kapsamında analiz edilerek modellenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmanın kentlilerin yaşam kalitesini yükseltmeyi hedef alan sürdürülebilir şehir planlarının yapılması yolundaki çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu amaç doğrultusunda, önerilen iki alternatif gelişme senaryosu için (kentsel yayılma ve akıllı büyüme), kentsel yapının (kentsel bölge, yoğunluk ve arazi değeri) ulaşım davranışları üzerindeki etkisi modellenmiştir.Tez altı ana bölümden oluşmuştur. Birinci bölüm giriş bölümü olup, çalışmanın amacı, yaklaşımı, kapsamı ve içeriği anlatılmıştır. İkinci bölümde çalışma konularına ait literatür özeti verilmiştir. Üçüncü bölümde tanımlar ve çalışma alanına ait bilgilere yer verilmiştir. Dördüncü bölümde birey, hanehalkı ve konut özelliklerinin yolculuk davranışlarına etkisi incelenmiştir. Beşinci bölümde kentsel yapının (kentsel bölge, yoğunluk ve arazi değeri) yolculuk davranışları üzerindeki etkisi analiz edilerek, regresyon analizi yöntemiyle modellenmiştir. Model uygulaması amacıyla, oluşturulan iki alternatif büyüme senaryosu (kentsel yayılma ve akıllı büyüme) çok kriterli (yolculuk üretimi, uzunluğu ve süresi) karar verme yaklaşımı (farklı ağırlık denemeleri) ile değerlendirilmiştir. Bölüm 6'da da sonuçlar ve değerlendirmeler yer almıştır.
Özet (Çeviri)
Studying the effects of urban spatial structure on individuals? and households? transport behaviors has long been in the agenda of researchers. Especially during the recent years the increased negative impacts of motorized transportation on both natural and man-made environment such as air and noise pollution, greenhouse gas emissions, traffic accidents and congestion, social exclusion, urban sprawl, and so on, have been intensively on the agenda of urbanites (city dwellers and managers).Such policies of mixed land use development and high residential and commercial density that might be efficient tools in reducing automobile use and encouraging the use of public transport, walking and biking are considered ?smart growth? policies in the contemporary urban planning. Studying the relationship between urban structure and travel behavior is a requirement to predict the results of such policies when implemented in the cities of our country.Regarding the relationship between urban transport and land use, this study aims at evaluating the effect on urban transport behavior of social and economic characteristics of individuals and households living in the metropolitan area of Istanbul, and at analyzing and modeling the effect of urban spatial structure on individuals? travel behaviors. The results of this study are highly significant in terms of contributing to the development of sustainable city plans which aim to improve the overall quality of urban life of urbanites. For this aim, the effects of urban spatial structure on urban transport behavior are modeled using regression analysis for two proposed urban development scenarios, namely, urban sprawl and smart growth.This thesis includes six chapters. The first one is an introduction chapter which encompasses the purpose, methodology, and scope and content. The second chapter provides a summary of literature review regarding the study subjects. Chapter 3 describes the study area and gives definitions regarding the study analyses. Chapter 4 evaluates the effect on urban transport behavior of demographic, social and economic conditions of individuals and households living in the metropolitan area of Istanbul. The fifth chapter analyzes and models the effects of urban spatial structure on individuals? travel behaviors. For the model application, two development plan scenarios were developed as urban sprawl and smart growth. Multi-criteria decision making approach was used to evaluate these scenarios based upon the criteria; namely, trip production, trip length and travel time under different weights for the criteria used. Smart growth was always a better scenario based on these analyses. Chapter 6 summarizes the results and provides conclusions for the whole study.
Benzer Tezler
- İç Anadolu bölgesinde sosyal medya bağımlılığı ile aleksitimi ilişkisinin incelenmesi
Study of relation between alexithymia and social media addiction in central Anatolia region
BURAK SUNKUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERİDE GÖKBEN HIZLI SAYAR
- Disaster management from a social vulnerability perspective: Mapping the risks for the city of Istanbul
Sosyal kırılganlık perspektifinden afet yönetimi:İstanbul kenti için risklerin haritalanması
NUR BERFU AKKAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜZİN BAYCAN
- Yolculuk davranışlarına sosyal yapının etkisi: Kocaeli merkez ilçe örneği
The effect of social structure on travel behaviour: The case of Kocaeli central district
ÖZGE İREM ALTUNAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN ONUR TEZCAN
- Tarihi kent merkezlerinde mekansal dönüşüm ile yeniden canlandırma: Malatya Battalgazi Sur İçi örneği
Revitalization with spatial transformation in historical city centers: Case of Malatya inside the city wall
HACI MEHMET AYVALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkKonya Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAADET ARMAĞAN GÜLEÇ KORUMAZ
- Reclaiming the city square; social production of public space- Sultanahmet–Beyazit–Taksim Republican squares
Şehir meydanı savunusu; kamusal mekanın toplumsal üretimi-Sultanahmet–Beyazıt–Taksim Cumhuriyet meydanları
MERİÇ DEMİR KAHRAMAN
Doktora
İngilizce
2017
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDAN TÜRKOĞLU