Geri Dön

İlk atak ve yineleyici major depresyonu olan hastaların sosyodemografik, klinik ve nöropsikolojik değişkenler açısından karşılaştırılması

Comparison of first episode depresssion and recurrent depresssion in terms of sociodemographic, clinical and neuropsychological variables

PDF İndir

  1. Tez No: 271914
  2. Yazar: ÇİĞDEM ÇİFCİ KAYGUSUZ
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ÖZDEN ARISOY
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Psikiyatri, Psychiatry
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 162

Özet

Major depresyon ruhsal hastalıklar içinde en fazla görülenlerden birisidir. Kronikleşme ve yineleme oranlarındaki yükseklikle beraber ciddi yeti kayıplarına yol açtığı bilinmektedir. Nöropsikolojik disfonksiyon major depresif bozukluğun yeti yitimine yol açan önemli nedenlerinden birisidir ve giderek daha fazla fark edilmeye başlanmıştır.Görüntüleme tekniklerindeki gelişmelerle birlikte depresyonda beynin çeşitli alanlarında farklılık ve yapısal değişikler olduğuna dair bilgiler giderek artmaktadır. Bu alanların işlevlerini değerlendirmede kullanılan nöropsikolojik test yöntemleriyle de bu bölgelerin yönettiği bilişsel fonksiyonların etkilendiğine dair kanıtlar vardır. Ancak birbiriyle çelişen verilerle de kaşılaşılmakta olup bunun hastalığın heterojen doğasıyla mı yoksa alta yatan daha farklı mekanizmalarla mı ilgili olduğu kesin ola-rak anlaşılamamıştır.Literatürde yinelemenin sık görülmesini belirleyen faktörlerle ilgili çok sayı-da araştırma olmakla birlikte depresyonun heterojen doğası yinelemeyi belirlemeyi veya öngörecek etmenleri bulmayı güçleştirmektedir. Bu nedenle bu araştırmada hastalığa özgü sık yinelemeyle ilişkili olabilecek çeşitli değişkenlerin etkisini ince-lemek, ayrıca ilk atak ve yineleyici depresyonun nörobilişsel olarak birbirinden farklı olup olmadığını araştırmak hedeflenmiştir.İlk defa ve yineleyici depresyon yaşayan hastaların çeşitli sosyodemografik faktörler, klinik özellikler ve bilişsel işlevler yönünden karşılaştırıldığı bu çalışma sonucunda ilk atak grubunda hastalık başlangıç yaşının yineleyici gruba göre anlamlı olarak daha yüksek olduğu, ilk atak ve yineleyici grupta kadın hastaların ağırlıkta olduğu ancak yinelemeyle birlikte cinsiyete özgü farklılıkların azaldığı görülmüştür. Erkek hastaların örneklemdeki sayısının düşük, melankolik özellikli depresyon oran-larının kadınlara kıyasla daha yüksek olması erkeklerin ancak daha ağır nitelikte has-talık durumunda yardım arama davranışı gösteriyor olabileceğini düşündürmüştür.Nöropsikolojik işlevler açısından ise yineleyici grupta daha fazla nörokognitif işlevlerle ilgili kayıp beklenirken bazı alanlarda (sözel akıcılık KAS toplam puanı, BAT kendiliğinden adlandırılan ve toplam nesne sayısı) yineleyici grubun daha iyi performans gösterdiği saptanmış olup bunu belirleyenin birincil olarak yineleyici gruptaki eğitim düzeyinin yüksekliği olduğu yapılan ileri analizlerde saptanmıştır.Yaş faktörüyle ilgili olarak ise yaş arttıkça sözel akıcılık testlerinden meyve isim ve hayvan sayma puanında düşme, SBST öğrenme puanında ve Benton Yüz Tanıma puanında düşme, Stroop renkli kelimelerin rengini okuma süresinde ve Stroop süre farkında ise uzama şeklinde korelasyonlar saptanmıştır. Bu durum, yürü-tücü işlevlerin, dikkatin ve öğrenmenin yaşla birlikte bozulabileceğini göstermiştir.Cinsiyete göre gruplar değerlendirildiğindeyse ilk atak depresyon hastaların-da Benton yüz tanıma testi puanının kadınlarda erkeklere kıyasla anlamlı olarak daha yüksek olduğu, yineleyici grupta kadınlarda BAT kendiliğinden adlandırılan ve top-lam kelime sayısının erkeklerden anlamlı olarak daha yüksek olduğu, tüm örneklem-de ise kadınlarda sözel akıcılık meyve isim puanının, BAT toplam puanının ve SBST öğrenme puanının erkeklerden anlamlı olarak daha yüksek olduğu saptanmıştır. BAT toplam puanının belirleyicilerini değerlendirmek için yapılan regresyon analizlerinde ise her aşamada cinsiyet ve eğitim en anlamlı belirleyiciler olarak ortaya çıkmıştır. Ancak cinsiyetle ilgi verilerde eşlikçi faktörlerin etkisinin yeterli değerlendirileme-mesine bağlı olarak ortaya çıkan farkın gerçekten cinsiyete bağlı özellikler mi yoksa ikincil etkiler mi olduğu konusu net değildir. Yine de nöropsikolojik testlerle ilgili grup karşılaştırmalarında cinsiyet eşleştirmelerine dikkat etmek uygun olabilir.Çalışmada ayrıca depresyon şiddeti arttıkça BAT kendiliğinden adlandırılan nesne sayısı puanında azalma, SBST anlık bellek puanında azalma, Stroop kelimele-rin rengini okuma süresinde uzama olduğu izlenmiştir. Bu veriler adlandırma beceri-sinin, basit dikkatin, sürdülebilir dikkatin ve yürütücü işlevlerin depresyon şiddetin-den etkilendiğini gösterebilir. Toplam hastalık süresinin artmasıyla da sözel akıcılık hayvan sayma alt testinin perseverasyon puanında artış şeklinde bir korelasyon sap-tanmıştır. Bu da depresyona maruziyet arttıkça yürütücü işlevlerin olumsuz etkilen-diği şeklinde yorumlanabilir. Yineleyici grup atak sayısına göre ikiye ayrıldığında ise daha fazla atak geçiren grubun (3 ve üzeri) daha az atak geçiren gruptan nöropsikolojik işlevler bakımından farklılaşmadığı görülmüştür.Sonuç olarak, depresyon şiddeti arttıkça literatürle de uyumlu olarak prefrontal bölgede bir disfonksiyondan ve hastalık süresi uzadıkça yürütücü işlevler-de ve bu işlevlerle ilgili prefrontal disfonksiyonda bir artış olduğundan söz edilebilir. Ancak bu araştırmada çalışma grupları nöropsikolojik işlevleri belirgin olarak etkile-diği görülen yaş, cinsiyet ve eğitim açısından bir eşleştirme yapılmamış olduğu için ortaya çıkan bu farklılıkların depresyonun doğasından ve niteliğinden kaynalanıp kaynaklanmadığına dair eşleştirilmiş gruplarla yapılan çalışmalara ihtiyaç vardır. Ayrıca ortaya çıkan bu değişikliklerin depresyon ortadan kalktıktan sonra düzelip düzelmediğine dair de yine uzunlamasına izlem çalışmalarının yapılması uygun ola-caktır.

Özet (Çeviri)

Major depresssion is one of the most frequent psychiatric disorders. It can cause serious disability due to high risk of chronicity and recurrence. Neurocognitive dysfunction seen in major depression is one of the most important causes of disability and it is being recognized more and more each day.Due to developments in neuroimaging it is discovered that several brain areas are affected in depression. Neurocognitive testing methods used to evaluate the function of these areas showed that cognitive functions related to these areas are affected in depression. But the findings are controversial and it is not known whether this controversy is due to the heterogenous nature of depression or due to any different underlying mechanism of depression.Although there are many studies in the literature about the factors underlying recurrence, the heterogenous nature of depression makes it difficult to precisely discriminate the risk factors of recurrence in depression. Because of this, in this study it is aimed to investigate the effect of several factors on risk of recurrence and to find out if there is a sociodemographic, clinical and neurocognitive difference between first episode depression and recurrent depression.As a result of this comparison it was found out that first episode patients had a higher age of onset than recurrent depression group. There were more female patients in both groups but this sex difference disappeared as depression became recurrent. There was a small number of males in the study group and it was seen that male patients in overall was more melancoholic than female patients and this was interpreted as a probable way of male patients to seek for help only in severe cases like melanchololic depression.As for the neurocognitive functions, although recurrent group was expected to have a worse performance, it was found out that recurrent group had a better performance than the first epsode group especially in verbal fluency subtest (total KAS score) and Boston naming test (total number of spontenously named items and total number of named items). In regression analysis this difference was found out to be predicted by especially the high education level of the recurrent depression group.It was also found that the scores of fruit-name and animal name counting subtest of verbal fluency, the learning score of verbal memory test and the total score of Benton facial recognition test showed a decrease as age increased while Stroop reading time of the colour of colored words and Stroop time difference shoed an increase as age increased. These data showed that the executive functions, attention and learning is negatively affected from age.When the groups were evaluated according to sex, it was seen that in the first attackgroup female patients showed a better performance in Benton face recognition test, in the recurrent group they showed a better performance in Boston naming test and in the whole group they were better in terms of Boston naming test, verbal fluency fruit naming subtest and in learning score of verbal memory test compared to male patients. In regression analysis Boston naming test score was best predicted by female sex and education. But it is difficult to interpret this sex difference since there could be other unevaluated variables associated with sex. So, matching according to sex seems important in neuropsychological testing.It was also found that Boston naming test score, immediate memory score of the verbal memory test and Stroop reading time of the colour of the words were affected negatively from depression severity as measured by Hamiton depression rating scale indicating that naming ability, simple attention, sustained attention and executive functions were adversely affected from depression severity. Also, it was seen that the perseveration scores of animal counting subtest of verbal fluency tended to show an increase as the total time of depression increased indicating that the executive functions could get worse as exposure to depressive period increases. When the recurrent depression group was divided into two subgropus according to the number of depressive attacks, no neurocognitive difference could be found between the groups of 3 or more depressive attacks and less than 3 depressive attacks.As a result, in this study it was seen that depression severity affected especially the neuropsychological tests related to naming, attention and executive functions all associated with prefrontal lobe and that it was seen that this prefrontal dsyfunciton tended to show an increase as time with depression increased. But since no matching could be made according to age, sex and level of education which were shown to significantly affect the neurocognitive function, it could not be possible to precisely discriminate the probable variables specific to depression. So, in the future, studies should be designed controlling for these factors in order to discriminate variables specific to the nature and type of depression and longitidunal studies should be planned to see if neurocognitive dysfunction resolves with the recovery of depression or not.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    896131

    Herediter anjioödem hastalarında yaşam kalitesi ve gevşeme egzersizlerinin hastaların anksiyete düzeyleri ile atakları üzerine etkisinin değerlendirilmesi

    Başlık çevirisi yok

    CEREN KIRCA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikiyatriEge Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZLEM KUMAN TUNÇEL

    DR. ÖĞR. ÜYESİ DAMLA İŞMAN HAZNEDAROĞLU

  2. Tez No

    466906

    Major depresif bozukluk tanılı hastalarda hastalık şiddeti, klinik özellikleri ile otomatik düşünceler ve işlevsiz şemalar arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Investigation of the relationship between clinical characteristics, automatic thought, and dysfunctional schemas in major depressive disorders

    FATİH YIĞMAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    PsikiyatriSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KADİR ÖZDEL

  3. Tez No

    899044

    Bipolar bozuklukta hastaların baskın polaritelerine göre klinik gidiş özelliklerinin kıyaslanması

    Comparison of clinical course characteristics of patients according to their predominant polarity in bipolar disorder

    HÜSEYİN ÜNLÜ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Psikiyatriİzmir Katip Çelebi Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. NABİ ZORLU

  4. Tez No

    458133

    Bronşiolit geçiren üç yaş altı çocuklarda A, D, E vitamin metabolizması ve beta defensin, katelisidin düzeylerinin bronşiolit tekrarı ile ilişkisi

    The relationship between A, D, E vitamin metabolism, beta defensin, cathelicidin levels and recurrent bronchiolitis in the three-year old children

    TEVHİDE DERYA SARILAR

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıCelal Bayar Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZGE YILMAZ

  5. Tez No

    324104

    İlk atak ve kronik psikoz hastasına bakım verenlerin yükünün karşılaştırılması

    A comparison of burden on caregivers of patients with first episode psychosis and chronic psychosis

    PERİHAN SAGUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    HemşirelikDokuz Eylül Üniversitesi

    Psikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZEKİYE ÇETİNKAYA DUMAN

Geri Dön