Türk heykel estetiği: 1923-1950
The aesthetics of Turkish sculpture: 1923-1950
- Tez No: 274483
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİLÜFER ÖNDİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Batı Sanatı ve Çağdaş Sanat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 304
Özet
?Türk Heykel Estetiği:1923?1950? konulu bu çalışma ?ideoloji, sanat ve estetik? ilişkisini bahsi geçen dönemde daha çok anıt heykeller yapıldığı için anıt heykeller üzerinden ele almıştır.Çalışmada öncelikle ideolojinin sanat ve estetik üzerindeki etkisi dünyadan iki uç örnek verilerek işlenmiştir. Bu iki örnek Almanya'da Hitler dönemindeki Nasyonal Sosyalist Sanat ve Sovyetler Birliği'nde Stalin dönemindeki Sosyalist Realizm'dir. Tamamıyla farklı siyasal rejimlerin yönetimi altında olan bu iki ülkede sanat üzerinde benzer politikalar uygulanmıştır. Her iki ülkede de modern akımlar reddedilmiş, biçimden çok içeriğe önem veren bir sanat anlayışıyla, devlet ideolojisinin halka daha kolay aktarılabileceği figüratif sanatlar tercih edilmiştir. Bu ülkelerin sanatlarında birbirine yakın olan biçimler güdümlü sanatın ortak özelliğini ortaya koymaktadır.Türkiye'de de Erken Cumhuriyet Dönemi'nde, Almanya ve Sovyetlerdeki kadar baskın olmasa da devlet ideolojisinin sanat üzerinde etkisi olmuştur. Özellikle Atatürk'ün birincil figür olarak ele alındığı ?anıt heykeller? deki sert, katı, soğuk hava diğer iki örnekteki ?anıt heykel? biçimlerine benzemektedir. 1923?1950 yılları arasında yapılan ?Atatürk anıt heykelleri? incelendiğinde, bu heykellerde Kemalist ideolojinin ve yapılan devrimlerin ?olumlayıcı görsel ideoloji? ile görselleştirildiği anlaşılmaktadır. Heykellerde biçimsel, estetik öğelerden çok içeriğe vurgu yapılmış; içerik ise ?devrim liderleri? ?kahramanlık simgeleri? ön plana çıkartılarak yüceltilmiştir. Liderlerin ve halkın yüce gösterilmesi, ?yüce? nin estetiğin bir niteliği olmasından kaynaklı ele alınmış, ancak estetik ?yüce? ile anıtlardaki ?yüce? arasında da farklar olduğu anlaşılmıştır.Yabancı heykeltıraşlar tarafından yapılan ilk anıt heykellerin Türk sanatçılar ve eleştirmenler tarafından estetik boyutlarından çok ?millî ruh?u yansıtıp yansıtmadıkları yönünde eleştirilmeleri de bir diğer dikkat çekici noktadır. Keza daha sonra Türk heykeltıraşlar tarafından yapılan anıt heykellerde de aynı ikonografi izlenmiş, yine estetik değer olarak güzelden uzaklaşılmış ve biçimden öte içerik daha çok önemsenmiştir.
Özet (Çeviri)
This study entitled `The aesthetics of Turkish sculpture: 1923-1950?, covered the relation between `ideology, art and aesthetics? of monument statues as it was mainly monument sculptures were made at this time.In this study, firstly the effect of ideology on art and aesthetic was discussed by giving two extreme examples. One of these examples is National Socialist Art from Hitler?s Germany and Socialist Realism in the time of Stalin. Similar policies were applied on art in these countries which were governed by totally different political regimes. Modern movements were met by violence in both of these countries. An art conception which pays importance to content rather that form and figurative art as an easier way for the government ideology to be transferred to public were favoured. Similar forms in the art of these countries brought up common features of governed art.Not being as dominant as Germany or the Soviets, the government ideology had an effect on art in Turkey in the early Republic period, particularly the rigorous, strict and cold spirit of the monument statues, of which Ataturk appears as the first figurant, resembles the other forms of monument statues in the samples given above. When analyzing Ataturk?s monument sculptures between 1923 and 1950, it appears that the Kemalist ideology and revolutions were visualized by `affirmative visual ideology?. In those sculptures, content was more stressed than aesthetical or formal aspects. Content was exalted by emphasizing being `leader of republic? or with `symbols of bravery?. In these monuments, public and leaders were shown as supreme, and being `supreme? was thought of as a quality of aesthetics. However, it is understood that there are some differences between monumental supremacy and aesthetical supremacy.Another striking point is that the critics of the first monument statues made by foreign artists were not based on their aesthetical features. The critics were mainly focused on the monument statues reflecting the `national spirit? or not. Likewise, the same iconography was followed by the Turkish sculptures and beauty was drifted away as aesthetical value and more importance was given to content then form.
Benzer Tezler
- Kadın benliğinde oluşan duygusal değişimlerin resimsel ifadesi
The Artistic interpretations of emotional changes happened in the woman personality
MELEK ŞAHİNDOKUYUCU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2004
Güzel SanatlarHacettepe ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. HAYATİ MİSMAN
- Yıldırım Beyazıt dönemi Bursa Mimari yapılarındaki (sırlı) tuğla ve tuğla-taş geometrik dizilim ve desenlerin analizi
Analysis of (glazed) brick and brick-stone geometric arrangements and patterns in architectural structures of Bursa Province in the Yildirim Beyazit period
MEHTAP YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN TOKTAŞ
- Minimal sanatta form ve mekan ilişkisi
The relationships between form and space in minimal art
BÜLENT BULDUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiResim Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. CEMİL ERGÜN
Y.DOÇ. DEVABİ KARA
- Türk heykel bibliyografyası
Bibliography of Turkish sculpture
UĞUR İLÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiResim-İş Eğitimi Ana Sanat Dalı
PROF. DR. SELÇUK MÜLAYİM
- Türk heykel sanatında Hakkı Atamulu
Hakki Atamulu in Turkish sculpture
AYŞE KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiHeykel Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. SEVGİ AVCI