Yozgat Merkez Osmanlı Cami hazirelerinde bulunan mezar taşları
The gravestones in center of Yozgat Ottoman Mosque vault
- Tez No: 274542
- Danışmanlar: PROF. DR. KERİM TÜRKMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Sanat Tarihi, Hazire, Mezar Taşları, Yozgat, Mezar Tipolojisi, History of Art, Vault, Gravestone, Yozgat, Grave Typology
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 1288
Özet
Yozgat Merkez Osmanlı Cami Hazirelerinde Bulunan Mezar Taşları? adlı Yüksek Lisans tezinde, XVI. yy başlarından itibaren şehirleşmeye başlayan Yozgat ilinde ki 1779 ile 1895 tarihleri arasında inşa edilmiş camilerin avlularında bulunan hazireler ele alınmıştır. Yapılan çalışmalarda; Çapanoğlu Cami Haziresinde 181 mezar, Cevahir (Cevheri) Ali Efendi Cami Haziresinden 31 mezar, Başçavuş Cami Haziresinden 21 mezar, Yozgat Musa Ağa Cami Haziresinden 56 mezar, Tekke (Araplık-Arap Dede) Cami Haziresinden 29 mezar, Nakipzade (Hoşyar Kadın) Cami Haziresinden 7 mezar, Tahta Cami Haziresinden 21 mezar, Şeyh Hacı Ahmet Efendi Cami Haziresinden 32 mezar, Alacalıoğlu Cami Haziresinden 5 mezar, Dediklioğlu (Top) Cami Haziresinden 4 mezar olmak üzere toplam 10 caminin haziresinde bulunan 387 mezar incelenmiştir.İncelenen mezarlar arasında dört tip mezar karşımıza çıkar. Bunlar; baş ve ayak şahideli çatma lahit mezar, baş ve ayak şahideli yekpare lahit mezar, baş ve ayak şahideli sanduka tipinde mezar ve baş ve ayak şahideli lahit mezardır.Mezarı oluşturan unsurlar baş şahidesi, ayak şahidesi, kuzey ve güney yan taşları olmak üzere dört unsur olarak değerlendirilmiştir. Taşlar tepe noktalarda değişik formlarda serpuşlarla sonlanır. Baş şahidelerinin büyük çoğunluk fes şeklinde serpuşlarla son bulmuştur. Ayak şahidelerinin tepesi genellikle farklı formlarda kemerlerle sonlanırken bazı örneklerde farklı başlıklar bulunur.Mezar taşlarında genellikle sarı, gri, kirli beyaz taşlar kullanılmıştır. Taş yanı sıra mermer örneklere de sıkça rastlanmıştır.Mezar taşları üzerinde ki kitabelerde genellikle yakarış, dua, kimlik, dua isteme, tarih konuları ele alınmış ve birçoğunda sıralama bu şekilde verilmiştir.Mezar taşları üzerinde görülen en yaygın süslemeler; bitkisel, geometrik, gök cisimleri, figürlü süslemeler ile çeşitli kullanım eşyaları sayılabilir.
Özet (Çeviri)
I this thesis called as ?The Gravestones in Center of Yozgat Ottoman Mosque Vault? the vaults within the yards of the mosques built between 1779-1985 in the city Yozgat, which has begun to urbanize at the beginnings of XVI centuries are studied. In the study 10 mosques with their 387 graves are examined as Çapanoğlu Mosque Vault with 181 graves, Cevahir (Cevheri) Ali Efendi Mosque Vault with 31 graves, Başçavuş Mosque Vault with 21 graves, Yozgat Musa Ağa Mosque Vault 56 graves, Tekke (Araplık-Arap Dede) Mosque Vault with 29 graves, Nakipzade (Hoşyar Kadın) Mosque Vault with 7 graves, Tahta Mosque Vault with 21 graves, Şeyh Hacı Ahmet Efendi Mosque Vaults with 32 graves, Alacalıoğlu Mosque Vault with 5 graves, Dediklioğlu (Top) Mosque Vault 4 graves. In this sense this study is for cataloging.Four types of graves are seen in this study which is built up sarcophagus with footstones and headstones, solid sarcophagus with footstones and headstones, cists with footstones and headstones and sarcophagus with footstones and headstones.The elements of a grave are headstone, footstone, north and south side stones. Then these stones get the end by some different shaped headgears. Most of the headstones have fezzes. The edges of the footstones generally have different types of arches yet some samples have different headings.The stones used in the graves are usually yellow, grey and broken white colored. Apart from the stones marble are also seen.The tablets on the gravestones are usually about appealing, praying, identity, requiring pray and history and the process is same in most of them.The most frequent ornaments seen on gravestones are herbal figures, geometric figures, sky objects, figurative ornaments and some common used objects.
Benzer Tezler
- Yozgat Fatih Kilise Camii restorasyon projesi
Restoration project for the Greek Orthodox Church in Yozgat
ÖZGE ÖZEKE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YEGAN KAHYA SAYAR
- Sultan II. Abdülhamit döneminde Yozgat (1876-1909)
Yozgat during the reign of Sultan Abdülhamit II (1876-1909)
HATİCE DAŞKIN
- Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Yozgat'ta demografik yapı (1878-1950)
Demographic structure in Yozgat from Ottoman to Republic (1878-1950)
MERAL ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2023
TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET OĞUZ