Emtia vadeli işlem sözleşmeleri ve un sanayinde risk yönetim aracı olarak kullanımına ilişkin bir araştırma
Commodity futures and a research on Turkish flour industry?s usage of commodity futures as a risk management tool
- Tez No: 277209
- Danışmanlar: PROF. DR. MEVLÜT KARAKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Bölümü
- Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 279
Özet
Risk ve risk yönetimi kavramları günümüzde sıkça karşımıza çıkan kavramlar olup, neredeyse yaşamamızın birer parçası haline gelmişlerdir. Yaşamın her alanında olduğu gibi, tarımsal piyasalarda da birçok risk unsuru bulunmakta olup, bu risk unsurlarının tarımsal piyasa oyuncuları olan çiftçiler, aracılar, ihracatçılar, tüketiciler ve hatta devletler nezdinde ortaya çıkartmış olduğu risk yönetimi ihtiyacı, çeşitli araçlardan faydalanılmak suretiyle giderilmektedir. Tarım sektörü de, yapısı itibariyle birçok risk içermekle birlikte, bu çalışmada, tarımsal fiyat riski üzerinde durulmuş ve söz konusu riskin yönetiminde, türev araçlardan birisi olan buğday vadeli işlem sözleşmelerinin rolü vurgulanmıştır. Söz konusu vadeli işlem sözleşmesi Türkiye'de, İzmir Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası'nda işlem görmekte olup, Borsa'nın faaliyete başladığı 2005 yılından günümüze kadar neredeyse hiç işlem görmemiştir. Çalışmanın temeli, söz konusu sözleşmenin Türkiye piyasasında neden işlem hacminin bu denli düşük olduğunu araştırma amacını taşımakta olup, bu amaç doğrultusunda, çalışmanın teorik bölümünde Türkiye buğday piyasasının yapısı, devlet müdahaleleri ve izlenen buğday politikaları çerçevesinde bu piyasanın etkinsizliğinin nedenleri ortaya konmaya çalışılmış, çalışmanın uygulama bölümünde ise, buğday vadeli işlem sözleşmelerinin Türkiye'deki en büyük potansiyel kullanıcıları arasında yer alan Türkiye un sanayicilerine uygulanan bir anket ile bu piyasanın etkinsizliğinin nedenleri ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Yoğun devlet müdahaleleri, rekabet koşullarının oluşmaması, dünya ve yurt içi fiyatların farklılaşmasına neden olan korunmacı gümrük vergileri, bu sözleşmeler hakkındaki farkındalığın düşük olması ve söz konusu piyasaların fiziki teslimat ayağını oluşturacak ve piyasanın daha etkin çalışmasına yardımcı olacak lisanslı depo uygulamalarının Türkiye'de henüz gelişmemiş olması, buğday vadeli işlem sözleşmelerinin, bir risk yönetim aracı olarak kullanılmasını doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir. Teorik olarak elde edilen söz konusu bilgiler dışında, çalışmanın uygulama bölümünden elde edilen sonuçlara göre, Türkiye un sanayicilerinin, söz konusu sözleşme hakkında ve genel olarak türev piyasalar hakkında yeterli bilgiye sahip olmadıkları görülmüştür. Diğer taraftan, anketin analizi aşamasında kurulan hipotezlerden elde edilen sonuçlara göre, eğitim düzeyi ile bu piyasalar hakkındaki farkındalık düzeyi arasında doğru orantılı bir ilişki tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Nowadays, concepts of risk and risk management are frequently encountered and have almost become a part of our life. There are many risk factors in the agricultural markets as in every field of life. Risk management needs of agricultural market players such as farmers, intermediaries, exporters, consumers and even the governments revealed by those risk factors are fullfiled by exercising various risk management tools. Although agricultural sector inherently contains many risks in its structure, this study focused on agricultural price risk management and moreover, the role of wheat futures contracts, which is one of the derivative instrument, in management of price risk has been emphasized. Nevertheless, those contracts in question are traded in Turkish Derivatives Exchange since the exchange started its operation in 2005, however there is almost zero trade volume of that contracts in that Exchange up till now. The main basis of this study aims to research on why the volume of trading of wheat contracts traded in Exhange in question is too law. Towards that aim, firstly, within the framework of Turkey?s wheat market structure, governement interventions and policies followed, causes of this market inefficiencies are tried to be revealed. Additionaly, in the last part of the study, for the same purpose mentioned above, a survey was applied to the Turkish flour industry who are Turkey?s most potential users of the wheat futures and causes of market inefficiencies are tried to be revealed by means of that survey as well. Intensive government interventions, imperfect competition, low awareness of these contracts, custom duties causing domestic and world prices differentiated and the undeveloped warehouse receipt system that is constituting the physical delivery pillar of the market in question and helping the market work more efficient has direct or indirect effects on the wheat futures usage as a risk management tool in Turkey. Apart from the theoretically obtained such informations, according to practice section of the study results, Turkey's flour industrialists have not adequate knowledge about the overall derivative markets and wheat futures contract. On the other hand, the established hypotheses in the survey?s analysis part derived from the surveys results show that there is a directly propotional relationship between the level of education and awareness of those markets.
Benzer Tezler
- İzmir Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsa'sının incelenmesi ve VOB-patates vadeli işlem sözleşmesine yönelik bir araştırma
The examination of the Turkish Derivatives Exchange and a research intended to VOB-potato futures contract
NAİM VAROL
- Vadeli işlem piyasalarına genel bir bakış ve vadeli işlem sözleşmeleri ile riskten korunma
An general overview of futures markets and hedging with futures contracts
FEYZA KAYA
- Yatırım bankalarında emtialara dayalı vadeli enstrümanların kullanımı ve Türkiye uygulaması
The use of commodity futures instruments in investment banks and its application in Turkey
CAHİT ALKIM BİKET
- Vadeli işlem piyasaları, İzmir Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası'nın incelenmesi ve pamuk üreticilerinin eğitimine yönelik bir araştırma
Investigation of future markets and Turkish derivates exchange and a study about cotton producers? education
ZEYNEP AKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
İşletmeGazi Üniversitesiİşletme Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDURRAHMAN OKUR