Toplumsal tezahürleri bağlamında Türk sinemasında din dindarlık ve din adamı olgusu
Religion, piety and religious man phenomenon in the Turkish cinema the context of social appearings
- Tez No: 279328
- Danışmanlar: PROF. DR. NİYAZİ AKYÜZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Sahne ve Görüntü Sanatları, Sosyoloji, Religion, Performing and Visual Arts, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Sosyolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 228
Özet
Türk Sinemasını din, dindarlık ve din adamı olgusunun incelenmesi bağlamında üç ayrı dönemle değerlendirmek mümkündür. Bunlar, ?İlk Dönem Türk Sineması? (1922?1960), ?Geleneksel Türk Sineması? (1960?1996) ve ?Yeni Türk Sineması?dır. (2000-?) İlk dönem Türk sinemasında (1922?1960) din, dindarlık ve din adamı olgusu, ?dışlanmış (excluded)? bir yaklaşımla değerlendirilirken Geleneksel Türk Sinemasında (1960?1996) ?daraltılmış consricted)? bakış açısıyla ele alınmıştır. Dışlanmış ve daraltılmış olarak ifade edilen bu iki dönemde de din, dindarlık ve din adamı olguları ?indirgemeci (reductive)? bir zihniyetle ?kullanılmış obje? olarak değerlendirilme eğilimi göstermiştir. 1996 yılından günümüze Yeni Türk Sineması olarak adlandırılan dönemde ise din, dindarlık ve din adamı olguları, gündelik hayat içerisinde kendisini tezahür ettirdiği sosyal bir gerçeklik olarak ?kabullenilmiş (adopted)? bir yaklaşımla değerlendirilmiştir. Buna göre din ve dini unsurlar, ?kullanılmış obje? konumundan farklılaşarak `toplumsal'ın bir parçasına dönüşmektedir.İlk dönem Türk sinemasında dinin ?dışlanmış? temsili, özellikle Muhsin Ertuğrul filmleri ve Vurun Kahpeye filminde (1949) ortaya çıkmaktadır. Bu haliyle din, bidat ve hurafeleri? içeren bir inanç olgusu ve siyasal amaçlar için istismar edilen bir kurum olarak değerlendirilmektedir. Bu değerlendirme, aynı zamanda dönemin siyasi ve kültürel modernleşme dinamiklerine uygunluk göstermektedir.Geleneksel Türk Sinemasında dinin ?daraltılmış? temsili, özellikle 1960?1975 yılları arasında görülen sinema akım ve anlayışları ile popüler filmlerde ortaya çıkmaktadır. Toplumsal gerçekçi, ulusal, devrimci, dinsel ve milli sinema akımları, dini farklı açılardan yorumlayarak ?daraltılmış? sinema anlatımına dönüştürmüşlerdir. Aynı şekilde popüler Türk filmlerinde rastlanan dindarlık tipolojileri, ?köy ve gecekondu dindarlığı? olarak belirginleşmektedir.Yeni Türk sinemasında ise din sinema açısından ?kabullenilmiş? bir sosyal gerçeklikle temsil edilmektedir. Bu durum, şiddet, terör, modernleşme, gündelik hayat gibi sosyal ve kültürel konuların dini bağlamda incelenmesiyle anlaşılmaktadır. Ayrıca ilk dönem ve geleneksel Türk sinemasındaki din adamı tiplemeleri yerlerini sosyal aktörler olarak karakterlere bırakmaktadır. Yeni Türk sinemasında din adamları farklı özellikleri itibariyle temsil edilmeleri açısından ?din adamı tipolojisi? oluşturmaya imkân vermektedir. Yine dindarlık tipolojisi de kentlilik olgusuna uygun ?kent dindarlığı? olarak ortaya çıkmaktadır.
Özet (Çeviri)
In the context of religion, piety and religious man, it is possible to evaluate the Turkish Cinema with three different periods. These are the ?First Period Turkish Cinema (1922-1960)?, ?Traditional Turkish Cinema (1960-1996)? and ?The New Turkish Cinema (1996-..)?. While in the First Period Turkish Cinema, the concept of religion, piety and the religious man are examined with an ?excluded? approach, the Traditional Turkish Cinema handle these concepts with a ?constricted? approach. At both of these periods expressed as excluded and constricted, the concepts of religion, piety and religious man are inclined to be evaluated as a ?used object? with a reductionist (reductive) mentality. In the period since 1996 called the New Turkish Cinema, these concepts (religion, piety and religious man) are evaluated with an adopted approach that manifests itself in everyday life as a social reality. According to this approach, religion and religious elements differ from the status of used object and turn into a part of ?social?.In the First Period Turkish Cinema, the ?excluded? representation of religion especially exposed in Muhsin Ertuğrul?s films and particularly Vurun Kahpeye (1949) film. In this state, religion is considered as a fact of belief containing ?bidat? and superstition as an institution abused for political purposes. This assessment is also consistent with the dynamics of the political and cultural modernization of this period.In the Traditional Turkish Cinema, the ?constricted? representation of religion particularly emerges in the popular films with the movements and understanding of cinema observed between 1960 and 1975. Socially realist, national, revolutionary, religious and national cinema movements interpret religion with different aspects convert it into a ?constricted? film expression. In the some way, typologies of religiosity found in the popular Turkish films become obvious as ?piety of village and slums?.In the New Turkish Cinema, religion is represented with a ?adopted? social reality. This situation is understood with the religious study of violence, terrorism, modernization and social and cultural issues as everyday life. Moreover, the religious man type castings of first term and the traditional Turkish Cinema are replaced with characters as social actors. In the New Turkish Cinema, the religious men as represented with different peculiarities men give a change to create a ?typology of religious man.? And the ?typology of piety? emerges as an ?urban piety? with a consistency of fact of urbanization.
Benzer Tezler
- Toplumsal cinsiyet bağlamında 1980 sonrası Türk sinemasında çalışan kadın imgesi
In the context of gender, working women's imagery in post 1980's Turkish cinema
BURCU YERLİKAYA
Doktora
Türkçe
2020
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriMarmara ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLAN TOLGA ÖCAL
- İkinci yeni şiirinin toplumsal koşulları
Social conditions of the second new poetry
ABDULKERİM ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
SosyolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEM DOĞAN YAŞAT
- A reconstructivist account of the new music scene in Türkiye
Türkiye'deki 'yeni müzik' sahnesinin yeniden inşaacı bir anlatısı
DİLARA TURAN
- Merkez-çevre ilişkisi bağlamında Türkiye'de sekülerleşme eğilimleri (2000-2020 yılları arası nitel bir araştırma)
Secularization trends in Turkey in the context of centre-periphery relationship (A qualitative research between 2000-2020)
FATİH BAŞ
Doktora
Türkçe
2023
Dinİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TEKİN
- Tanzimat romanı üzerinden bir inceleme: Batılılaşmanın toplumsal tezahürleri
An examination on the Tanzimat novel: The social manners of Westernization
ZEYNEP SANCAKTUTAN
Doktora
Türkçe
2022
SosyolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEVFİK ERDEM
