Akranların sosyal becerilere model olduğu doğrudan öğretimin zihinsel engelli öğrencinin sosyal becerileri kazanması, sürdürmesi, genellemesi ve sosyal kabulüne etkisi
The effect of direct instruction with modeling the social skills by the peers of the mentally retarded student on his/her acquiring, maintaining and generalizing the social skills and his/her social acceptance
- Tez No: 279691
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÖZYÜREK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Bölümü
- Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 315
Özet
Bu araştırmanın genel amacı birlikte eğitim ortamına devam eden zihinsel yetersizliği olan öğrenciye akran modellerden yararlanarak yapılan doğrudan öğretimin sosyal becerileri kazandırmada, sürdürmede ve genellemedeki etkililiğini ve birlikte eğitim ortamına devam eden zihinsel yetersizliği olan öğrenciye sosyal beceriler kazandırılırken akranların model olarak etkileşimde bulunması ve sosyal becerilerdeki davranışları kazanmasının birlikte, akranların sosyal kabulüne etkisini belirlemektir.Araştırmanın birinci amacı olan ?birlikte eğitim ortamına devam eden zihinsel yetersizliği olan öğrenciye akran modellerden yararlanarak doğrudan öğretimin sosyal becerileri kazandırmada, sürdürmede ve genellemede ki etkililiğini belirlemek? amacıyla tek denekli deneysel desenlerden ?davranışlar arası çoklu yoklama deseni? kullanılmıştır. İkinci amacı olan ?birlikte eğitim ortamına devam eden zihinsel yetersizliği olan öğrenciye sosyal beceriler kazandırılırken akranların model olarak etkileşimde bulunması ve sosyal becerilerdeki davranışları kazanmasının birlikte, akranların sosyal kabulüne etkisini belirlemek? amacıyla deneme öncesi modellerden ?tek grup öntest - sontest modeli? kullanılmıştır.Araştırmanın denekleri, 2008-2009 öğretim yılında, Ankara ili Yenimahalle ilçe sınırları içerisinde bulunan Demetevler İlköğretim Okulu'nda, 5D sınıfına devam eden, eylem bildiren 3-4 kelimelik yönergeleri yerine getiren, model olunduğunda 3-4 kelimelik cümle kuran ve sorulan sorulara 3-4 kelimelik cümlelerle cevap veren, aynı zamanda sosyal becerilerden teşekkür etme, yardım etme ve izin isteme davranışlarını öğrenmeye gereksinimi bulunan, zihinsel yetersizliği olan bir öğrenci ve bu zihinsel yetersizliği olan öğrencinin sınıfında bulunan (otuzaltı öğrenci) akranlardır.Araştırmada, öğrencinin öğretim öncesinde ve sonrasında sosyal becerilerden teşekkür etme, yardım etme ve izin isteme davranışlarındaki düzeyini belirlemek amacıyla, Sosyal Beceri Kontrol Listesi; öğretim sırasında öğrencilerin ilerlemelerini kaydetmek amacıyla İlerleme Kayıt Çizelgeleri geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Sosyal becerileri kazandırma uygulamalarının, uygulayıcı tarafından güvenilir uygulanıp uygulanmadığını belirlemek amacıyla Uygulama Güvenirliği Formları; sosyal geçerliğini saptamak amacıyla Sosyal Geçerlik Formları geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Ayrıca zihinsel engelli öğrencinin sınıfında bulunan akranların sosyal kabul düzeylerini belirlemek amacıyla ?Sosyal Kabul Ölçeği (SKÖ)? seçilmiş ve uygulanmıştır. Deneğe sosyal becerilerdeki davranışları akranların model olarak örneklediği doğrudan öğretim yaklaşımına dayalı olarak öğretim planları hazırlanmış ve araştırmacı tarafından uygulanmıştır.Araştırmanın birinci amacına ilişkin veriler grafiksel olarak analiz edilmiş ve grafikler niteliksel olarak yorumlanmıştır. Araştırmanın ikinci amacına ilişkin veriler ise SPSS paket programında bulunan Tek Yönlü Varyans Analizi uygulanarak analiz edilmiştir.Araştırmanın sonucunda, akran modellerden yararlanarak doğrudan öğretim yaklaşımı ile yapılan öğretim, sosyal becerilerden teşekkür etme, yardım etme ve izin isteme davranışlarını kazandırmada kazanılanların sürdürülmesinde ve genellenmesinde etkilidir. Ayrıca, birlikte eğitim ortamına devam eden zihinsel yetersizliği olan öğrencinin sosyal becerileri kazanmasına yol açan akranların model olarak etkileşimde bulunması ve öğrencinin sosyal becerilerdeki davranışları kazanması akranların sosyal kabullerini artırıyor görünse bile, bu artış yeterli düzeyde değildir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this investigation was to determine the effectiveness of direct instruction approach on the acquisition, maintenance and generalization of social skills by the mentally retarded students placed into regular classroom settings via peer models and was to determine the effects of acquisition of social skill behaviours by these students and the interaction they develop with their peers during acquisition process on the social acceptance of such students by their peers.In order to determine ?the effectiveness of the direct instruction of the student having mental retardation and placed into regular classroom settings by using peer models on making them acquire, maintain and generalize the social skills? which is the first objective of the study was assessed by using Multiple Probe Across Behaviors Design among the single subject experimental designs. In order to determine ?the effect of the social acceptance of the peers is the second objective of the study was assessed by using ?single group pretest-posttest model? among the pre trial models.Study subjects consisted of mentally retarded student (who attended at 5D classroom of Demetevler Primary School located in Yenimahalle District of Ankara Province in 2008-2009 education year; who could follow 3- or 4-word instructions; who could make 3 or 4-word sentences and could give 3- or 4-word answers to the questions in the presence of a model; who needs to learn to thank, to help and to ask for permission, some social skill behaviours) and their peers taught in the same classroom.In the study, in order to determine the student?s level in the behaviors of thanking, helping and asking for permission which are among social skills before and after the instruction, the Social Skill Checklist was used; in order to determine the improvements, an Improvement Checklist was developed and used. In order to determine whether instruction were implemented reliably by the instructor or not, the Procedural Reliability Forms were used; the Social Validity Forms were developed and implemented to find out how it is practical. Besides, The Social Acceptance Scale was chosen and implemented in order to determine the social acceptance levels of the peers in the class in which the mentally retarded student was. Lesson plans have been prepared and implemented by the researcher, which were based on direct instruction approach where the subject model the social skill behaviours shown by their peers.Data related to the primary purpose of the study have been analyzed in graphics and then these graphics have been interpreted in qualitative terms. One Way Variance of Analyze procedure has been applied to analyze the data for the second purpose of the study by using SPSS package program.The study concluded that the education based on direct instruction approach by using peer models is effective on the acquisition, maintenance and generalization of the social skill behaviours such as to thank, to help and to ask for permission to mildly mentally disabled student. In addition, although it seems that the interaction of the peers as the model which leads the student having mental retardation and placed into regular classroom setting to acquire social skills and the student?s acquirement of the behaviors in the social skills increase the social acceptance of the peers, this increase is not in the desired level.
Benzer Tezler
- Etkileşimli infografiklerle sunulan öğretimin zihinsel yetersizliği olan çocukların sosyal becerileri üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigating the effect of interactive infographics on the social skills of children with intellectual disabilities
MERVE GÜLMÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YALIN KILIÇ TÜREL
- Aptitudes and attitudes: Human-centred pedagogies in foundation design studios
Yetenekler ve tutumlar: Temel tasarım stüdyosunda, insan-merkezli eğitim
DESANTILA HYSA
Doktora
İngilizce
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE ÖZKAR KABAKÇIOĞLU
- Exploring opinions of corporate instructional designers on their professional development and training needs
Kurumsal öğretim tasarımcılarının mesleki gelişim ve eğitim ihtiyaçları konusundaki görüşlerinin araştırılması
NAZLI GÖKALP
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DR. ELİF ÖZTÜRK
- Ortaöğretim tarih ders kitaplarında tarihsel okuryazarlık becerileri sunumunun incelenmesi
Examining the presentation of historical literacy skills in secondary education history textbooks
ÖZNUR ÜLKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AKİF PAMUK
- İlkokul öğrencilerinin okuma-yazma motivasyonunda sosyal-duygusal gelişim, azim ve okulda öznel iyi oluşun rolü
The role of social-emotional development, grit, and subjective well-being at school in primary school students' motivation on reading and writing
KAYHAN BOZGÜN
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAmasya ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM AKIN KÖSTERELİOĞLU