Gagauz Türklerinde doğum, evlenme ve ölüm adetleri
Weddings, born and death traditions of Gagauz Turks
- Tez No: 279822
- Danışmanlar: PROF. DR. KEMAL YÜCE
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Antropoloji, Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Anthropology, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Türk Dünyası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 246
Özet
Ortodoks Hıristiyan bir Türk topluluğu olan Gagauzlar, Gagauz Yeri/Gagauzya olarak anılan Moldova başta olmak üzere Ukrayna, Rusya, Romanya, Bulgaristan, Özbekistan, Kazakistan ve Türkiye `de yaşamaktadırlar.Yüzyıllardır başka ulusların idaresi altında yaşayan Gagauzlar kendi dillerini, örf ve adetlerini yaşatmışlar, bu ürünlerini de bir birlerine aktararak günümüze kadar getirmişlerdir.Bu çalışma insan hayatının önemli safhalarından olan ?Geçiş dönemleri? Doğum, Evlenme, Ölüm, Moldova'nın Gagauz Yerinde, ilçe ve köylerdeki alan araştırmasına dayalı olarak yapılmıştır. Çalışmamızın içindeki gelenekleri incelemeye aldığımızda, aynı gelenekler geçmişteki uygulanış biçimi ile günümüzdeki yeri karşılaştırılmıştır. Bazı adetlerde önemli değişiklikler gözlenmiştir. Gagauz halkının değişen şartları ile beraber, geleneklerin büyük ölçüde yeni şartlara uydurarak yaşattıkları tespit edilmiştir.?Bu geçiş öncesi sırası ve sonrası dönemlerin gelenekleri ele alınmıştır. Bu üç dönem incelendiğinde Gagauz Türkleri ve Anadolu Türklerinin gelenekleri arasında büyük bir benzerlik ve paralellik göstermektedir.Çalışmamızın ?Giriş? bölümünde Gagauzların tarihi ve yapılan etnografik çalışmalar verilmiştir.Birinci Bölümde geçiş dönemlerinin ilk aşaması olan doğum, doğum öncesi ve sonrası gelenekler incelenmiş, Türkçe kitaplardan yararlanılarak ortak gelenekler ve inançlar tespit edilmeye çalışılmıştır.İkinci Bölümde geçiş dönemlerinin önemli bir başka aşaması olan evliliklerde üç aşama düğün, düğün öncesi ve sonrası ele alınmıştır. Bu üç aşamanın da ortak gelenekleri tespit edilmiştir. ( dünürcülük, kız isteme, söz, nişan)Üçüncü Bölümde insan hayatının son evresini oluşturan ve öte dünyada sürdürüleceğine inanılan ebedi hayatın başlangıcı olan, ölüm konusunu incelemeye ve Anadolu ile benzerliklerini tespit etmeye çalıştık.Tezimizin ?Sonuç? bölümünde genel bir değerlendirme verilmiş ve Gagauz Türklerinin Anadolu ile ne kadar yakın olduğu gösterilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Gagauz people are an Orthodox-Christian Turkish population living notably in Moldavia, Ukraine, Romania, Bulgaria, Uzbekistan, Kazakhstan and Turkey which are called Gaguaz Place/Gaguazia. Gagauz people who have lived under the administration of other nations for centuries sustained their own languages, customs and traditions and brought them up to present day by conveying from generation to generation.In this thesis, the ?Transition Periods? such as childbirth, marriage and death, which are among the important stages of the human life, were based on the investigation carried out on Gagauzian regions, towns and villages of Moldavia. In our study while traditions were being examined, it was attempted to compare the ways of past and present usages of the same traditions. In some traditions important changes were observed. It was determined that Gagauz people perpetuated their traditions as well as their changing conditions by adjusting them to new conditions. In addition, the similarity between these traditions, which were examined as three periods and the traditions of Gagauzian and Anatolian Turks have been shown in detail.In the ?Introduction Section? of our thesis, information related to history and ethnography of Gagauzian people was provided and the studies carried out on these subjects were briefly introduced.In the first section childbirth, prenatal and postnatal traditions which are the first stage of the transition periods were examined,the common traditions and beliefs in both communities were tried to be established by utilizing studies carried out on these issues in Turkey.In the second section, marriage which is an important phase of the transition periods was dealt with in three stages (wedding, pre-and-post-wedding). While these three stages were being investigated, the common traditions in both Gagauzia and Turkey were determined.In the third section we tried to examine the subject of death which forms the last stage of human life and is the beginning of eternal life which is thought to continue in other world and to establish similarities with Anatolia.
Benzer Tezler
- Yaşar Kalafat'ın Türk kültürüne ait çalışmaları
The works of Yaşar Kalafat about the Turkish culture
ORHAN ÇELTİKCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
TarihSüleyman Demirel ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ŞENOL KANTARCI
- Kıpçak köyün monografisi
The Monography of Kipchak village
İRİNA MALACILI
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURSUN YILDIRIM
- Türk dünyasında geçiş dönemi ritüelleri ve bu ritüellerde icraedilen türler
Turkish world and the chief executive of the species rituals of passage
YILMAZ YEŞİL
Doktora
Türkçe
2012
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM DİLEK
- 20. yüzyılın ilk yarısında Besarabya'da Gagauz Türklerinin tarihi ve kimliği
In the first half of the 20th century the history and identity of Gagauz Turks in Bessarabia
ASIM KORKMAZ
- Bucaktan Sesler adlı eser esasında Gagavuz Türkçesinde fiil
Verbs in Gagauz Turkish Based on 'Bucaktan Sesler'
HATİCE ÇAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEVLÜT GÜLTEKİN