Geri Dön

Vadeli işlem piyasasında fiyat keşfi: İzmir Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsasında ampirik bir uygulama

Price discovery in futures market: an empirical application on the Turkish derivatives exchange

  1. Tez No: 287880
  2. Yazar: İSMAİL ÇELİK
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ŞEREF KALAYCI
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: İşletme, Business Administration
  6. Anahtar Kelimeler: Vadeli İşlem Piyasası, Fiyat Keşfi, Vektör Hata Düzelt Modeli, Etki-Tepki Analizi, Varyans Ayrıştırma Analizi, Derivatives Market, Price Discovery, Vector Error Correction Model, Impulse-Response Analysis, Variance Decomposition Analysis
  7. Yıl: 2011
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Muhasebe Finansman Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 188

Özet

Genel olarak Dünya'da ve özel olarak Türkiye'de finansın küreselleşmesi ve sermayenin serbest dolaşımı neticesi finansal piyasalarda meydana gelen dalgalanmaların önemli boyutlara ulaşması, ayrıca Türkiye'de 2001 yılı finansal krizinin bir sonucu olarak dalgalı döviz kuru sistemine geçilmesi, yatırımcılar ve işletmelerin risk yönetimi konusunda ciddi önlemler almasına neden olmuştur. Bu amaçla geliştirilmiş olan vadeli işlem sözleşmeleri ise gerek risk yönetimi ve gerekse spekülatif kazanç konusunda yatırımcılara ve işletmelere ciddi avantajlar sağlamaktadır.Finans literatüründe de yer aldığı üzere, spot piyasalarda ortaya çıkan risklerden korunmak amacıyla oluşturulmaları, vadeli piyasaların spot piyasalarla arasındaki etkileşimin temellerini oluşturur. Bu etkileşim, spot piyasalar üzerinde ?piyasa oynaklığını azaltarak etkinliğe katkı sağlama?, ?fiyat oluşumunda liderlik etme? ve ?fiyat keşfi? şeklinde literatürde yerini almıştır. Vadeli işlem piyasalarının sayılan fonksiyonları yerine getirebilmesi, piyasa etkinliği ile yakından alakalıdır. Fama'nın vurguladığı üzere, şayet vadeli piyasa, spot piyasaya nazaran daha fazla bilgi etkinliğine sahipse, fiyat keşfi konusunda vadeli fiyatlar, spot fiyatları öngörmede kullanılabilecektir.Bu çalışmanın amacı, spot piyasalar karşısında düşük işlem maliyeti, kaldıraç etkisi ve bilginin piyasaya daha hızlı yayılmasına katkı sağlama şeklinde sıralanabilecek üstünlüklere sahip olan vadeli işlem piyasalarının, geleceğin spot fiyatlarını öngörmekte kullanılabileceği gerçeğinden hareketle İzmir Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsasının fiyat keşif etkinliğini test etmektir.Vadeli fiyatların spot fiyatların bir göstergesi olup olmadığını test etmek amacıyla oluşturulan hipotezler, Vob30 vadeli endeks sözleşmeleri ile dolar/TL vadeli döviz sözleşmeleri üzerinden test edilmiştir. 4 Şubat 2005-25 Şubat 2011 tarihleri arasındaki gün sonu fiyatları kullanılarak yapılan uygulamada, öncelikle sahte regresyon sorunuyla karşılaşılmaması için birim kök testleri kullanılarak fiyat serilerinin durağan olup olmadıkları araştırılmış, daha sonra, fiyat serileri arasında uzun dönemli ilişkileri ortaya koyabilmek için Engle-Granger ve Johansen eşbütünleşme analizleri gerçekleştirilmiştir. Fiyat serileri arasında uzun dönemli ilişkiler ortaya konulduktan sonra oluşturulan vektör hata düzeltme modeli (VECM) yardımıyla kısa dönemli nedensel ilişkiler tespit edilmiştir. Ayrıca yapılan etki-tepki ve varyans ayrıştırma analizleri ile vektör hata düzeltme modeli sonuçlarının daha anlamlı şekilde yorumlanması sağlanmıştır. Gerçekleştirilen analizler sonucu, vadeli endeks sözleşmelerinin spot fiyatlar üzerinde fiyat keşif yeteneğine sahip olmadığı, fakat vadeli dolar sözleşmelerinin spot dolar fiyatlarının bir göstergesi olarak kullanılabileceği kanıtlanmıştır.

Özet (Çeviri)

The globalization of finance in the world and specifically in Turkey and the free circulation of capital stock which have resulted in increased fluctuation rates in the financial market, also the appliance of fluctuating foreign exchange rate system in Turkey as a result of the financial crisis in 2001 have led investors and business organizations to take significant measures about risk management. Futures contracts that have been updated for this purpose provide significant advantages both about risk management and speculative gain for investors and business organizations.As it is figured in the finance literature, the creation of the future contracts, which is for the protection of the risks in spot markets, is the basic interaction between derivative markets and them. This interaction took its place in the literature as ?the contribution to efficiency by reducing the volatility?, ?leading in pricing? and ?price discovery? in spot markets. The derivative markets? performing of these functions is closely related with the market efficiency. As Fama emphasized, if the derivative markets has more information effectiveness as compared with spot markets, derivative prices can be used to foresee the spot prices for price discovery.Considering the fact that derivatives market, which have such superiorities as low transaction cost, leverage effect and contribution to spread of information into the market, can be used in predicting future spot prices, the aim of the study is to test the price discovery efficiency of İzmir Derivatives Exchange.In this study, the hypotheses developed for testing whether forward prices are the indicators of spot prices has been tested with future contracts in ISE 30 and US/TL foreign currency contracts. In this application by using the end-of-day price data between 4 February 2005 and 25 February 2011, unit root tests were analyzed to see if the price serials were stable to avoid the fake regression problem, then Eagle-Granger and Johansen co-integration analyzes were done to discover the long term relations between price serials and the testing of mutual interaction between spot and future markets. After the discovery of the long-term relations between price serials, short-term causal relations were determined with the help of the Vector Error Correction Model (VECM). Moreover, a more significant interpretation of the VECM results was obtained through the impulse-response and variance decomposition analysis.As the result of the econometric analyses, it has been found that index futures contracts have no price discovery capability on spot prices; however, futures dollar contracts can be used as reference to foresee spot dollar prices.

Benzer Tezler

  1. Bitcoin ve bitcoin'e dayalı vadeli işlem sözleşmeleri arasındaki fiyat ilişkisi

    Price relationship between bitcoin and future contracts based on bitcoin

    ÖZGÜN BİLGETAY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    EkonomiDokuz Eylül Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEVİNÇ GÜLER ÖZÇALIK

  2. Vadeli işlemler piyasasında endeks ve döviz sözleşmeleri üzerine bir uygulama: Spot ve vadeli fiyat ilişkilerinin incelenmesi

    An application on index and foreign exchange contracts in futures market: Investigation of the relationship between spot and futures prices

    ERHAN PİŞKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    EkonometriAkdeniz Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYŞEGÜL ATEŞ

  3. Spot ve vadeli işlem piyasaları arasındaki fiyat ve volatilite ilişkisi: İMKB-VOB örneği

    Price and volatility relationship between spot markets and futures markets: The case of ISE-TURKDEX

    ERSAN ERSOY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    İşletmeErciyes Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. LEVENT ÇITAK

  4. Yatırım bankalarında emtialara dayalı vadeli enstrümanların kullanımı ve Türkiye uygulaması

    The use of commodity futures instruments in investment banks and its application in Turkey

    CAHİT ALKIM BİKET

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    BankacılıkMarmara Üniversitesi

    Bankacılık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SUAT OKTAR

  5. Viop sözleşme fiyatı ile spot fiyat arasındaki ilişki–BİST üzerine uygulama

    The relationship between Viop contract prices and spot prices – an application on BIST

    YILMAZ PEHLİVAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Ekonometriİstanbul Üniversitesi

    Finans Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEMRA TAŞPUNAR ALTUNTAŞ