Psikolojik kontratın örgütsel sapma üzerindeki etkisinde kişilik özelliklerinin rolü ve bir araştırma
The role of personality on the relationship between psychological contracts and organizational deviance and a research
- Tez No: 291507
- Danışmanlar: PROF. DR. CANAN ÇETİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 306
Özet
Günümüzde örgütler küreselleşme, gelişen teknoloji, rekabetin artması ve yeni yönetim teknikleri gibi birçok faktör nedeniyle önemli ölçüde değişime uğramış ve bunun sonucu olarak yapıları daha karmaşık hale gelmiştir. Örgüt yapısındaki değişim ile uzmanlaşma artmış, çalışanlar hem kendilerine hem de işlerine karşı yabancılaşmıştır. 20. Yüzyıl'ın ortalarını karakterize eden uzun dönemli iş güvencesi ve durağan istihdam yapısı, günümüzde değişen çevre koşulları ve hızlı değişen ilişkiler sonucunda, çalışanın işe katkısının sürekli olarak değerlendirilmesiyle değişmiştir. Bu değişim süreci, işveren ve çalışanın istihdam ilişkisinin başlangıcında karşılıklı olarak beklentilerini etkilemektedir. Değişime uğrayan örgütler gibi çalışanların da bu değişim sürecine hızlı ve başarılı bir şekilde uyum sağlamaları gerekmektedir. Örgütsel eğilimlerin değişmesi istihdam ilişkilerinde dönüşüme neden olmaktadır. Günümüzde yaşanan belirsizlikler, çalışan ve işverenin birbirlerinden beklentilerini belirsizliğe sürüklemiştir. Bu belirsizlikler, sözlü ve yazılı sözleşmeler üzerinde ciddi etkileri olan psikolojik kontratlar ile doldurulmaktadır. Çalışanlar tarafından örgüte ya da üyelerine yönelik kasıtlı olarak yapılan ve zarar verme eğiliminde olan örgütsel sapma davranışı, bireyin örgütte yaşadığı deneyimlere tepki olarak ortaya çıkmakta ve hayal kırıklığı ve adaletsizlik hissi gibi belirleyicileri bulunmaktadır. Kişilik özellikleri, bireylerin davranışlarını belirleyen sabit özelliklerden oluşmaktadır. Bu çalışmada kişilik özelliklerine bağlı olarak çalışanların algıladıkları psikolojik kontrat türünün örgütsel sapma üzerinde bir etki yaratabileceği düşünülmüş ve geliştirilen araştırma modeli ve hipotezler yardımıyla söz konusu ilişki ortaya konmaya çalışılmıştır. Araştırma hipotezleri, psikolojik kontrat türünün örgütsel sapma üzerindeki etkisi ile psikolojik kontratın örgütsel sapma üzerindeki etkisinde kişilik özelliklerinin moderatör (düzenleyici) rolü olduğu üzerine kurgulanmıştır. Geliştirilen hipotezler, ilaç sektöründe çalışan 510 satış temsilcisinden elde edilen veriler üzerinde çoklu ve hiyerarşik regresyon analizleri yapılarak değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır. Araştırmanın temel amacı kapsamında, psikolojik kontratın örgütsel sapma üzerindeki etkisinde nevrotik, disiplinli, yaratıcı, sorumluluk sahibi ve sanatsever kişilik özelliklerinin moderatör rolü üstlendiği saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
Due to globalization, advancing technology, increasing competition, and new management techniques; organizations have been getting changed and as a consequence the structures of them have become more complex. With this change in the organizational structure, work specialization has increased and employees have been alienated with their job. Long-term job guarantee and stable employment structure that characterize 20th century have been changed into employee contributions that have been evaluated constantly as a result of fluctuating environmental conditions and rapid changing relations. This changing period affects the mutual expectation of the employer and the employee at the beginning of the employment relation. Employees should orient themselves rapidly and successfully into the changing period like the organizations that have been getting changed. The changes in the organizational trends cause transformation in employment relations. Nowadays? uncertainties cause employee and employer expectations become uncertain. These uncertainties are filled with the psychological contracts which have significant impact on the written and oral contracts. Organizational deviance behaviors, the intentional behaviors that aim to damage the organization or its members, occur in reaction to employee experiences and have determinants such as disappointment and inequity perception. Personality characteristics consist of constant features that specify individuals? behaviors. In this study, it?s been argued that the perceived type of psychological contract by the employee has an impact on the organizational deviance depending on the personality characteristics. This relation has been presented with the research model and the hypotheses. The hypotheses are proposed to present the role of psychological contracts on the organizational deviance and the moderator role of personality on the relationship between psychological contracts and organizational deviance. The data collected from 510 sales representatives in the pharmaceutical industry has been analyzed using multiple and hierarchical regression. It?s been found that neurotic, disciplined, creative, responsible, and art-lover personality characteristics have a moderator role on the relationship between psychological contract and organizational deviance as stated within the scope of the study.
Benzer Tezler
- Psikolojik kontrat ile örgütsel bağlılık ve örgütsel güven ilişkisi: Mersin ilindeki 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerinde bir uygulama
The relationship between psychological contract and organizational trust and organizational commitment: An application in four and five-star hotels in Mersin province
ABDULLAH AKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
TurizmSelçuk ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ ERBAŞI
- Örgütlerde işgören ilişkileri açısından psikolojik kontrat ve örgütsel bağlılık üzerine etkisi: 4-5 yıldızlı otel işletmeleri örneği
The psychological contract and the effects of the psychological contract on the organizational commitment from employee relationship perspective: A study on four-five stars hotels
CEYDA MELEK CESEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
TurizmÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞULE AYDIN TÜKELTÜRK
- Örgütsel bağlılık, örgütsel güven, psikolojik kontrat ve psikolojik kontrat ihlali üzerine bir araştırma
Organizational commitment, organizational trust, psychological contract and a study on psychological contract violation
SİNAN YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Medipol Üniversitesiİşletme Yönetimi Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELMAN DURAN
- Etik liderlik algısının psikolojik kontrat ihlali ve örgütsel özdeşleşme üzerine etkisi: Turizm sektöründe bir araştırma
The influence of perception of ethical leadership on psychological contract violation and organizational identification: a research in tourism sector
MELDA AKBABA
- Psikolojik kontrat ihlalinin işten ayrılma niyeti üzerine etkisi
The effect of violation of psychological contract on the intention to leave the job
AHMET KÖKSAL