Multiple skleroz hastalarında bilişsel işlevlerin nörolojik ve psikiyatrik değişkenlerle ilişkisi
The relationship of cognitive impairment in multiple sclerosis patients with neurological and psychiatric variables
- Tez No: 294243
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ÖZDEN ARISOY
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Multipl Skleroz (MS)'da özürlülüğün önemli bir bileşeni olan bilişsel bozulma hastaların yarısından fazlasını etkilemekte, hastalık seyrinin herhangi bir yerinde gelişebilmekte ve bazen hastalığın ilk belirtisi olabilmektedir. Bilişsel bozuklukların derecesi spesifik nöronal doku hasarı ve kaybının düzeyi ile ilişkili görünse de hastalık seyri, süresi, eşlik eden yorgunluk ya da affektif bozukluk ve ilaç etkileri gibi klinik değişkenler bilişsel bozulmanın derecesi üzerinde etkili olabilmektedir.Bu çalışma ile MS hastaları ile sağlıklı gönüllüler arasında bilişsel işlevler açısından bir farklılık olup olmadığı, fark varsa bu işlev bozukluğunun hangi değişkenlerle ilişkili olduğunun incelenmesi amaçlanmıştır.Çalışmamıza AİBÜTF Nöroloji Polikliniğine başvuran ve Mc Donald tanı kriterlerine göre MS tanısı konulan hastalar (n=31) ve hasta grubu ile yaş, cinsiyet ve eğitim açısından eşleştirilmiş sağlıklı kontroller (n=30) alınmıştır. Hasta grubunun nörolojik muayenesi ve Genişletilmiş Özürlülük Durum Skalası (EDSS) değerlendirmesi nöroloji uzmanı tarafından yapıldıktan sonra araştırmacı tarafından hem hasta hem de kontrol grubuna Standardize Mini Mental Test uygulanmış, SCID-I ile psikiyatrik tanıları netleştirilmiştir. Daha sonra her iki gruba da Hamilton Depresyon Ölçeği (HAM-D) ve Hamilton Anksiyete ölçeği (HAM-A); İşlevselliğin Genel Değerlendirmesi Ölçeği (İGD) ve Yorgunluk Değerlendirme Ölçeği; Sayı Dizisi Öğrenme Testi, İşaretleme Testi, Stroop Testi ve Rey Sözel İşitsel Öğrenme Testi uygulanmıştır.Çalışma sonucunda sosyodemografik özellikler açısından MS hastaları ve kontrol grubu arasında fark olmadığı sadece hasta grubunun çalışmama oranlarının kontrol grubuna göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. MS hastalarında psikiyatrik eş tanı sıklığının özellikle de anksiyete ve depresif bozukluk oranlarının yüksek olduğu görülmüştür. Hasta ve kontrol grubu uygulanan nörokognitif testler açısından karşılaştırıldığında ise hasta grubunda özellikle uzun süreli bellekten geri çağırmada bozulma ve bilgi işleme hızında azalma olduğu gözlenmiştir. Nörokognitif testler hastalık başlangıç süresi, atak sayısı ve fiziksel yetmezlik düzeyi ile korelasyon gösterirken depresyon ve anksiyete şiddeti ile korelasyon göstermemiştir. Hastalık klinik özelliklerinden hastalık başlangıç süresinin tanıyarak hatırlama ve bilgi işleme süresindeki bozulmayı yordadığı görülürken, depresyon şiddetini yorgunluk ve fiziksel yetmezlik düzeyi yordamıştır.Sonuç olarak araştırmamızda bilgi işleme, dikkat ve bellek bozukluklarının MS ile ilişkili bilişsel profilin temel bir özelliği olduğu ve bu bilişsel bozulmaların atak sayısı, yetmezlik düzeyi ve özellikle de hastalık süresi gibi hastalık klinik özellikleri ile yakından ilişkili olduğu görülmektedir. Hastalık süresi ve yetmezlik şiddeti düşük bir hasta grubunda bilişsel bozulmanın görülmesi MS hastalığının erken aşamalarında ve nörolojik yetmezlik ilerlemeden de bilişsel etkilenmenin ortaya çıkabileceğinin bir kanıtıdır.Bilişsel bozulmadaki kötüleşme fiziksel özürlülük durumunda artış olmadan da progresif hastalığa işaret edebilmektedir. Bu nedenle MS'de bilişsel işlevselliğin nesnel değerlendirilmesi hastalığın ilerlemesinin alternatif değerli bir göstergesi olabilmektedir. Ayrıca bilişsel bozulmanın hastaların yaşam kalitesi, aileleri ve bakım verenleri üzerinde olumsuz etkisi olabilmektedir. Bu nedenle maliyeti düşük, uygulaması kolay ancak etkinliği olan nörokognitif testlerin geliştirilmesine ve bilişsel değerlendirmenin rutin nörolojik değerlendirmenin bir parçası olmasına ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
Cognitive impairment (CI) is an important feature of multiple sclerosis that affects upto 50% of patients. It can develop at any time during the course of the disease and it can even be the first symptom of the illesss. Severity of cognitive dysfunction seems to be primarily associated with the degree of specific neuronal loss but factors like disease progression, duration of disease, fatigue, comorbid affective disorder or drug side effects may also affect cognitive function.We aimed to assess cognitive function in MS patients and demographically matched healthy controls and to see if there is a difference between these two groups and if there was a difference to see which cognitive areas were affected more in the patient group.We included 31 MS patients diagnosed according to McDonald criteria from the Department of Neurology in Abant Izzet Baysal University and compared them with 31 healthy controls matched for age, sex and education. The neurological evaluation and The Expanded Disability Status Scale (EDSS) scoring was first made by a neurologist and then the investigator performed the standardized psychiatric evaluation with SCID-I and applied Standardized Mini Mental Test to both patients and healthy controls. Then both groups were evaluated for depression and anxiety with Hamillton Depression Scale (HAM-D) and Anxiety Severity Scale (HAM-A), functioning was evalutated by Global Assesment of Funcitonallity Scale, fatigue was assesed by self rating Fatigue Severity Scale and a set of cognitive functions were assesed by Serial Digit Learning Test, Verbal and Nonverbal Cancellation Test, Stroop Test and Rey Auditory Verbal Learning Test.We found no difference in terms of sociodemographic variables between patients and healthy controls except for working status. The percentage of jobless people were higher in the patient group compared to controls. Also, psychiatric comorbidity, especially depressive and anxiety disorders, were higher among MS patients. As for the cognitive tests, retrieval from long term memory and psychomotor speed were signiticantly worse in the MS group compared to healthy controls. Cognitive impairment showed a positive correlation with duration of disease, number of attacks and physical disability though there were no correlation between cognitive impairment and depression/anxiety severity. The duration of disease predicted disturbances in recall and psychomotor speed whereas severity of fatigue and disablity predicted depression.As a result, we found that psychomotor speed, attention and memory were primarily imparied in MS patients and these cognitive impairments were closely associated with clinical aspects of MS like number of attacks, level of disability and especially with duration of disease. This cognitive impairment seen in a patient population with mild degree of disability and a relatively short duration of disease indşcates that cognitive impairment can be seen even in early stages of disease before advanced neurological dysfunction sets in.Progression of cognitive impairment can predict progression of disease without an increase in physical disability. Because of that, objective evaluation of cognitive function in MS can be a precious alternative marker of disease progression. Also, cognitive impariment can decrease patients quality of life and increase their family?s burden by negatively affecting them. So, cognitive evaluation should be a routine part of neurological examination and in order to do this short, sensitive, simple, easy to use, cost-effective cognitive tests should be developed.
Benzer Tezler
- Multipl Sklerozlu bireylerde dijital oyun uygulamasının dikkat ve psikososyal etmenler üzerine etkisinin değerlendirilmesi: Test-tekrar test kontrol gruplu randomize çalışma
Evaluation of the effect of digital game on attention and psychosocial factors in Multiple Sclerosis: Randomized study with test-retest control group
MİNE YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
NörolojiDokuz Eylül ÜniversitesiKlinik Sinirbilimler Bilim Dalı
PROF. DR. SERKAN ÖZAKBAŞ
- Tedavi gören multipl skleroz tanılı hastalarda bilişsel işlevlerin değerlendirilmesi
Evaluation of cognitive functions in multiple sclerosis patients under treatment
MERVE UMAY CANDAŞ DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiIşık ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERYAL ÇAM ÇELİKEL
- Kahramanmaraş Sütçüimam Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesine başvuran multipl skleroz hastalarında depresyon, uyku kalitesi ve bilişsel fonksiyonların değerlendirilmesi
Kahramanmaraş Sütçüimam Üniversitesi Tip Fakültesi hastanesine başvuran multipl skleroz hastalarinda depresyon, uyku kalitesi ve bilişsel fonksiyonlarin değerlendirilmesi
MEHMET BERAT DAĞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
NörolojiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EBRU FINDIKLI
- Multipl skleroz hastalarında beklenen damgalamanın yaşam kalitesi ve işlevsellik kaybı ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship of anticipated stigma with quality of life and loss of functionality in patients with multiple sclerosis
ONUR KOÇHAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
NörolojiBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİLİZ ÖZDEMİROĞLU
- Multipl Skleroz Tanılı Hastalar ve Sağlıklı Kontrol Grubunun Anhedoni veDepresyon Düzeyleri, Nörobilişsel ve Sosyal Bilişsel İşlevler Açısından Karşılaştırılması
Comparison of Anhedonia and Depression Levels, Neurocognitive and SocialCognitive Functions in Patients with Multiple Sclerosis and Healthy Control Group
SERAP KIZILEROĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI BEŞİRLİ