Hovsep H. Kurbanyan'ın ?İki Kapu Yoldaşları Yahod Hakku Adaletin Zahiri?si, 1885, ikinci cilt: İnceleme, Ermeni harfli Türkçe metin, dizin
?İki Kapu Yoldaşları Yahod Hakku Adaletin Zahiri?, Hovsep H. Kurbanyan, 2eme volume, 1885, analyse linguistique-texte-index
- Tez No: 300475
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE GÜRSOY NASKALİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 729
Özet
Üzerine çalışmış olduğum tez, Ermeni yazar ve saray meddahı Hovsep. H. Kurbanyan tarafından 1885 tarihinde kaleme alınan“Hekâyeyi İki ?apu Yoldaşları Ya?od Ha??u Adaletin Zahiri”isimli Ermeni harfli Türkçe romanın, on beş ilâ yirmi sekizinci fasıllarını kapsayan 254 sayfalık ikinci cildidir. Bu çalışma, Ermeni harfli Türkçe eserler ile üzerine çalışılan eser ve eserin yazarı hakkında genel bilgi veren giriş kısmı, metnin imlâ ve dil özelliklerinin incelenmesi, metin, dizin ve sözlük ile metnin tıpkıbasımından oluşmaktadır.Ermeni alfabesi, ?b, ç, h, k, p, r, t, v, y? gibi sessizlerin, eskiden fonetik farklılığı olmakla birlikte bugün bu farklılığın azaldığı çift karakterlerle ve Arap alfabesinin tersine bütün seslilerin ayrı karakterlerle gösterildiği, toplamda 41 harften oluşan ve bu metinde Türkçeye özgü iki harfin de gösterilmesiyle harf sayısı 43'e çıkan, fonetik açıdan çok zengin bir alfabedir. Daha önce çalışılmış ve bundan sonra çalışılacak olan metinler üzerine yapılacak sistemli bir tasnifle ?ñ nazal n? gibi Türkçenin seslerini karşılamak üzere alfabeye eklenen daha başka seslerin de keşfedilebileceği mümkün görünmektedir.Bu çalışmada, Ermeni harfli Türkçe metnin latin harflerine aktarımında kullanılan transkripsiyon alfabesine ve şu zamana kadar bu alanda yapılan çalışmalarda çoğunlukla değinilmeyen bir husus olan Ermenice noktalama ve vurgu sembollerinin latinizasyonuna dâir yeni bir görüş yer almaktadır. Daha önce çalışılan transkripsiyon alfabelerinin, Ermenice fonetiğin esas alınarak yapıldığını düşünmemiz sebebiyle Ermenice'nin latin harfleriyle yazımına daha uygun bulmaktayız. Ancak, bu metnin transkripsiyonda izlenilen yolda, önceki sistemlerin tam tersine Türkçenin fonetiği esas alınmıştır. Ermeni alfabesinde yer alan ve çift karakterle gösterilen harflerin, Türkçenin yazımında kullanılırken tam olarak neye göre belirlenmiş olduğu hakkında kesin bir görüş bulunmamaktadır. Ancak, Ermeni alfabesiyle yazılan birkaç esere bakıldığında bile, söz konusu harflerin tesadüfen yazılmadığı ve kendi içerisinde sistemli olduğu da anlaşılmaktadır. Bu konuda, bir fikir edinmek amacıyla söz konusu ikili karakterle karşılanan harflerin Doğu Ermenice karşılıkları da ilgili harflerin açıklamalarında verilmiştir. Bu çalışmalar çerçevesinde, noktalama ve vurgu sembolleri için de yeni bir sistem oluşturulmuştur.Ermenice noktalama ve vurgu sistemi tamamen kendine özgü karakterlerden oluşmaktadır. Türkçede bugün kullandığımız soru veya ünlem işaretinin, Ermenice soru vurgusunu gösteren ? (Baruyg), diğer ünlem ve emir vurgularıyla birlikte Arapça kelimelerdeki ayın ve hemze harflerini veya diğer tonlamaları gösteren ? (Put), ? (Yergar), ? (Şeşd) gibi vurgu sembollerini karşılamakta yeterli olmayacağını düşündüğümüzden söz konusu sembollerin latinizasyonunda farklı bir aksan sistemi üzerine çalıştık. Zira, sadece bir sembol sistemiyle karşılamayı uygun bulmadığımız bu vurgu işaretleri, aynı kelimenin farklı heceleri üzerine yazılarak bu görüşü doğrulamasıyla İstanbul Ermenilerinin konuştuğu Türkçenin -İstanbul Rumlarında da olduğu gibi, yazılı dile de yansıyan bir ağız özelliği olarak değerlendirilebilir.Terminolojisini Fransızcadan alarak oluşturduğumuz bu aksan sisteminde, söz konusu aksanların fonksiyonları Ermenice vurgu sembollerinin fonksiyonlarıyla örtüşmektedir. Ancak, bu yeni sistemin, farklı dillerde yapılacak çalışmalarda da kullanılabilmesi için aksanları Fransızcadaki gibi ilgili harflerin üzerinde göstermeyip, Ermeni harfli Türkçe metinde yazıldıkları yerlerine göre harfin yanında göstermeye karar verdik. Metnin dizin çalışmasında ise, söz konusu vurgu aksanlarıyla yazılan kelimeleri, belirtmek amacıyla ayrı madde başında göstermeye karar verdik.Eserin dil özellikleri bölümünde, ilgili olabilecek bütün dil özelliklerini incelemek yerine, bir fikir edinmek amacıyla metnin dikkat çekici kendine özgü unsurları üzerinde çalışmayı uygun bulduk.Eserin, bu çalışmada yer almayan ve doktora tezi olarak devam etmeye karar verdiğim birinci ve üçüncü ciltlerinde yer alan, ?Dibace, Mu?addeme ve ?atime? gibi özel bölümlerini yazarın bizzat kendi ağzından eser hakkında yazılmaları sebebiyle çalışmaya dahil etmeyi uygun bulduk. Yine, kitabın birini cildinin ilk sayfasında yer alan ve yazarın el yazısıyla imzasının yer aldığı sayfayı da taşıdığı değer itibariyle tıpkıbasıma eklemeye karar verdik.
Özet (Çeviri)
The thesis that I worked on is the fifteenth through twenty-eight sections comprising the 254 page second volumn of the Turkish novel in Armenian letters titled Hekâyeyi İki ?apu Yoldaşları Ya?od Ha??u Adaletin Zahiri written in 1885 by the Armenian writer and palace storeyteller Hovsep H. Kurbanyan. This work is made up of the introduction which gives general information about the Turkish work written in Armenian letters and its author, an analysis of the work?s orthography and lingtuistic characteristics, the work itself, an index and dictionary, and a reprint of the original work.The Armenian alphabet is a very rich alphabet from a fonetic point of view, which is made up of 41 letters, with consonants like ?b, ç, h, k, p, r, t, v, y,? with doubled letters due to past phonetic differences having lessened today, with each sound being shown by a seperate character, contrary to Arabic, and with the number of letters used in this work rising to 43 due to the additional showing of two letters specific to Turkish. It is possible to find additional sounds added to the alphabet in order to transcribe Turkish sounds such as ?ñ nazal n? which will be inluded in a systematic classification for texts that have been worked on and will be worked on in the future.In this work, a new view is presented about the alphabet used for the transfer of a Turkish text written in Armenian letters to a latin transcription and about the latinization of Armenian punctuation and stress symbols not mentioned in most of the works done in this field up to this time. We find the transcription alphabets which have been used to be more appropiate due to the fact that they take the phonetics of Armenian as their base. But, in the process of transcribing the following text, the opposite of the former system, the phonetics of Turkish was taken as a basis. It is not completely clear what the armenian letters in the alphabet which are shown as double letters are meant to represent when written in Turkish. However, when examining some of the works which are written in Armenian letters, it is understood that letters are not used coincidentally but systematically. To get an idea of this subject, the Eastern Armenian letters for the letters used to represent the double letters are given in the explanations. In this work a new system for the punctuation and stress symbols is created.The Armenian punctuation and stress system is created completely by its own characters. Because the Turkish stress symbols are not sufficient for the latinization of the Armenian question mark ?(Baruyg), along with other exclamation and imperative stresses and the Arabic letters ayın and hamze or other stress symbols showing intionation such as ? (Put), ? (Yergar), ? (Sheshd), we created a new intonation system. Because, these stress signs which we found to not be a sufficient system of symbols, with the confirmation of the view that writing above different syllables of the same word, the Turkish spoken by the Istanbul Armenians, as with the Istanbul Greeks, can be considered a specific dialect which is reflected in the written language.The functions of the intonations of this sytem, the terminonology of which we took from French, are equivelent with the function of the Armenian stress symbols. But, in order to be able to use this new system in works of different languages, we decided to show the intonation symbol beside the letter in question as in the Turkish texts written in Armenian letters and not above the letter as in French. However, in the creation of the index, we decided to highlight the words written with the aforementioned intonation stresses by showing them in separate items.In the works section on the language characteristics, instead of analysing all of the possible language characteristics, in order to get an idea we found it appropriate to work on the texts notable and unique elements.We found it appropriate to include in this work sections from the first and third volums of this text which are not addressed in this work and which I have decided to continue with as a doctoral thesis, such as ?Dibace, Mu?addeme ve ?atime,? due to the author?s personal writings there about his own work. Still, we decided to add a reprint of the first page of the first volumn which was handwritten and signed by the author because of the value it carries.
Benzer Tezler
- İmparatorluk ve roman: Ermeni harfli Türkçe romanları Osmanlı Türk edebiyat tarih yazımında konumlandırmak
Empire and novel: Placing Armeno-Turkish novels in Ottoman Turkish literary historiography
MURAT CANKARA
Doktora
Türkçe
2011
Karşılaştırmalı Edebiyatİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. LAURENT MİGNON
- Reading Armeno-Turkish novels narratologically in the context of the Nineteenth-Century modern Ottoman novel: Akabi Hikyayesi and Bir sefil zevce
Ermeni harfli Türkçe romanları On Dokuzuncu Yüzyıl modern Osmanlı romanı bağlamında anlatıbilimsel olarak okumak: Akabi Hikyayesi ve Bir Sefil Zevce
ARİF TAPAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Şehir ÜniversitesiKültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET FATİH USLU
- Vartan Paşa (1816-1879) ve Ermeni harfli Türkçe matbuat
Vartan Pasha (1816-1879) and Armeno-Turkish literature
FURKAN DİRİCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECATİ ÇAVDAR
- Hovhannes Balıkcıyan'ın Karnig, Gülünya ve Dikran'ın Dehşetlu Vefatleri hikayesi ile Hovsep Maruş'un -Bir Sefil Zevce- isimli Ermeni harfli Türkçe romanları (İnceleme-metin-dizin)
The Turkish novels Karnig, Gülünya ve Dikran'in Dehşetlu Vefatleri hikayesi by Hovhannes Balıkcıyan and bir Sefil Zevce by Hovsep Marus in Armenian script (Review-texts-directory and glossary)
AYSEL GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2015
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE AKİLE NASKALİ