Ödemiş ilçe merkezindeki yaşlıların sağlık hizmeti kullanım düzeylerinin 'andersen'in sağlık hizmet kullanımı davranış modeli' çerçevesinde değerlendirilmesi
Evaluation of health services' utility level of elders living in the centre of ödemiş district on the basis of 'andersen's behavioral model of health services use'
- Tez No: 301370
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MELTEM ÇİÇEKLİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Türkiye'de yaşlı popülasyonu sürekli artmaktadır ve gelecekte de artmaya devam edecektir. Yaşlılarda en önemli sorunlardan biri de sağlıktır. Yaşlıların sağlık durumunu iyileştirmek için önemli bir yol, sağlık hizmetlerini daha iyi kullanmalarını sağlamaktır. Herkes sağlık hakkına sahiptir ve bu hak erişilebilir, elde edilebilir, ücretsiz ve kaliteli sağlık hizmeti sunumunu gerektirir.Amaç: bu araştırma, Ödemiş İlçe merkezinde yaşayan 65 yaş ve üstü bireylerin koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerini kullanma düzeylerini belirlemek, hazırlayıcı, kolaylaştırıcı ve gereksinim faktörlerinin sağlık hizmet kullanımına etkisini incelemek ve yaşlıların sağlık bakım gereksinimi ile sağlık hizmet kullanımı arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla yapılmıştır.Yöntem: bu araştırma kesitsel tipte analitik bir çalışmadır. Araştırmada, sağlık hizmeti kullanım anketi, sosyo-demografik özellikler formu ve TSYDÖ kullanılmıştır. Soru formları tamamlanıp, izinler alındıktan sonra Ödemiş İlçe merkezinde yaşayan 365 yaşlıya ev ziyareti yapılarak veriler toplanmıştır. Elde edilen verilerin sayı ve yüzdeleri hesaplanmış, ki-kare ve regresyon analizleri yapılmıştır.Bulgular; araştırmaya katılan yaşlıların %57'si kadındır ve kadınların %58.4'ü kronik hastalığa sahiptir. Kadınların büyük çoğunluğunun resmi bir eğitimi yoktur, eşi ölmüştür ve yalnız yaşamaktadır. Bireylerin %39.5'i son 15 günde ayaktan doktor hizmeti almıştır. Kadınlar bu hizmeti daha fazla almışlardır, ancak anlamlı bir fark yoktur. Yaşlılardan SSK'ya bağlı olanlar (iki kat fazla), iki veya daha çok kronik hastalığı bulunanlar (2.3 kat fazla) anlamlı düzeyde daha çok ayaktan doktor hizmetini kullanmışlardır. Yaşlıların %28.4'ünün karşılanmayan sağlık hizmet gereksinimi olduğu belirlenmiştir. Kadınların, evli olmayanların, eşi dışında biriyle yaşayanların, apartmanda yaşayanların ve algılanan sağlık durumunu orta ve kötü olarak belirtenlerin anlamlı düzeyde daha çok karşılanmayan gereksinimleri vardır. Lojistik regresyonda bu değişkenler karşılanmayan hizmet gereksiniminde anlamlı etkiye sahip değişkenler olarak kalmıştır.Bireylerin koruyucu hizmet kullanım oranı %16.4 olarak düşük bulunmuştur. Bu hizmetleri, eğitim düzeyi düşük olanlar, üç ve daha fazla kişi birlikte yaşayanlar, sağlık güvencesi olmayan ve yeşil kartı olanlar, gelir algısı kötü ve çok kötü olanlar ve hiç kronik hastalığı bulunmayanlar anlamlı düzeyde daha düşük kullanmışlardır. Lojistik regresyonda sağlık güvencesi ve kronik hastalık sayısı etkisini kaybetmeyen değişkenler olarak kalmıştır. Yaşlıların %14'ü son bir yıl içinde ağız-diş sağlığı hizmetlerini kullanmışlardır. İleri yaşlılık dönemindekiler, gelir algısı kötü ve çok kötü olanlar anlamlı düzeyde daha düşük ağız-diş sağlığı hizmetlerini kullanmışlardır ve bu değişkenler lojistik regresyonda da anlamlı etkiye sahip değişkenler olarak kalmıştır. Yaşlı bireylerin %19.7'si son bir yıl içinde hastaneye yatmıştır. Yatış hizmetlerini en çok gecekonduda yaşayanlar ve iki ve daha çok kronik hastalığı olanlar kullanmışlardır. Evin niteliği lojistik regresyon analizinde yatış hizmeti kullanımında etkili değişken olarak kalmıştır. Bu sonuçlara göre yaşlılarda koruyucu hizmet kullanımı ve diş hekimi hizmeti kullanımı düşüktür ve karşılanmayan gereksinim açısından kadınlar daha risk altındadır.Bu çalışma aynı zamanda sağlık hizmet kullanımının ağırlıklı olarak kolaylaştırıcı faktörler olarak yer alan değişkenler ile ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Yaşlı bireylerin sağlık güvencesi, gelir algısı ve yaşadıkları evin niteliği sağlık hizmet kullanımıyla ilişkilidir.Bu araştırmanın sonuçlarına göre yaşlılara yönelik sağlık hizmetlerinin örgütlenmesinde onların sağlık hizmeti kullanım özellikleri dikkate alınmalı ve risk gruplarına öncelik verilmelidir.
Özet (Çeviri)
The proportion of Turkey?s elderly population has been growing continuously, and will going to increase. One of the most important problems in aging population is the health. Elderly health status can improve by providing the better health services utilization to them. Everybody have the right of health, so health services must have been accessible, available, free of charge and qualified.The aim of the study; to identifying level of the health services utility 65 and over aged personnel that living in Centre of Ödemiş, determining of predisposing, enabling and need factors? effect to the health services utility, assigning of the heath care needs of the elderly.Methods: this is a cross-sectional and analytic study. It was used to a health services usage questionnaire, socio-demographics form and CHIRS (Community Health Intensity Rating Scale) in this study. Than obtained ethic permission. Data were collected on 365 elderly people that living in the Ödemiş by home visiting. Data were analyzed in the SPSS 16.0 program and calculated Chi-Square tests and regression analyzes.The findings: 53% of the participants of study was the female, 58.4 % of the female had chronic disease. Most of women were illiterate or literate, spouses of them were died, and living alone. 39.5 of the elderly were used to out-patient health services with in last 15 days. They were used to the out-patient health services further than men. It was statistically significant usage differences among affiliated with SSK and had chronic diseases two and more in the out-patient health services utility. 28.4 % of the elder people had unmet health service need. There were significant differences in women, not married, out of living with spouses, living with apartments and perceived health status were bed or middle level elderly. They had more unmet health service need than others. In logistic regression model, sex, marital status, living arrangement, quality of home and perceived health status were statistically significant variables. Women at risk in terms of the unmet needs.In elderly, dental health services and preventive services utility was lower than other health services. This study also found that health services usage is associated mostly with the enabling factors. Elderly people?s health coverage, perceived income level and quality of home had very important effect in health services utility.According to this study?s findings, in a health organization that oriented to the elderly health care must have considered their usage characteristic and give priority to the risky groups.
Benzer Tezler
- Öğretmenlere göre eğitim denetmenlerinin mesleki etik ilkelere uyma düzeyleri
Teachers' views on the levels of supervisors' obeying the professional ethical principles
ŞEFİKA ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İDRİS ŞAHİN
- Elektriksel yaralanmalar nedeniyle çocuk yoğun bakım ünitesinde izlenen hastaların demografik ve klinik özelliklerinin değerlendirilmesi
Evaluation of demographic and clinical features of patients with electrical injuries in picu
MERYEM SALMIŞ FİDAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıDicle ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA TAŞKESEN
- Ödemiş ilköğretim okullarında çalışan yöneticilerin liderlik davranışına ilişkin öğretmen algıları
Perceptions of the teachers about the leadership behaviours of the education administrators who work at the primary schools of Ödemiş district
GÜLFER GÜLTEPE KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ŞAKİR ÇINKIR
- Ödemiş şehrinde suçların coğrafi analizi
Geographical analysis of crimes committed in ödemis city
FATİH AKÇA
- Suça yatkın ergenlerde olumlu kişilerarası ilişkiler geliştirme programının etkinliğinin incelenmesi
Determine the efficiency of program in adolescents predisposed to crime for developing positive interpersonal relationship
NALAN GÖRDELES BEŞER