Yetişkinlerin sağlık okuryazarlık durumları ve etkileyen faktörler: Tip II diyabetli hasta örneği
Yetişkinlerin sağlik okuryazarlik durumlari ve etkileyen faktörler: Tip II diyabetli hasta örneği
- Tez No: 302914
- Danışmanlar: PROF. DR. MERAL UYSAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yaşam Boyu Öğrenme ve Yetişkin Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 248
Özet
Bu araştırma, tip II diyabetli hastaların sağlık okuryazarlık durumları ile sağlık okuryazarlığını etkileyen faktörleri ve bunların demografik değişkenlerle ilişkisi saptamak amacıyla 01 Aralık 2010 ve 31 Aralık 2010 tarihleri arasında Ankara Numune Eğitim ve Araştırma hastanesindeki gerçekleştirilmiş betimsel nitelikte bir çalışmadır. Araştırma grubunun % 62,8'ini kadın katılıcılar ve %81,4'ünü 44 yaş veüzeri katılımcılar oluşturmaktadır. Büyük çoğunluğu (%33,6) ilkokul mezunu olup % 23,1'i okuryazar değildir. %82,4'ü evli, %53,3'ü işsiz ve %97'sinin sosyal güvencesi olup yaklaşık yarısının 900tl altında gelire sahipken %41'i gelir durumlarını kötü olarak algılamaktadır. Katılımcıların genel okuma yazma becerilerinde %38,8 oranında sıkıntı yaşadıkları görülmektedir. Okuryazar olmayan katılımcılar (%23,8)hastalıklarıyla baş etmede zorlanmaktadır. % 60,1'i 5 yıl ve daha uzun süredir diyabet hastası olup yaklaşık her üç hastadan birinin son bir yıl içerisinde hastaneye yatmıştır. Sağlık okuryazarlığı becerileri kapsamında %19 hastalığının nedeni hakkında yanlış bilgiye sahip olup %64'ü evde şeker ölçümü yapıyor, %66,5'i HbA1C'yi bilmiyor, yaklaşık yarısı diyetine uymuyor, %25 ayak bakımı yapıyor,%20'si komplikasyon yaşamış ve bu komplikasyon yaşayanların yarısı önlenebilir nitelikte olduğunu ifade ediyor. Katılımcıların %63,5'i göz kontrolü, %18,9'u grip aşısı yaptırıyor ve sadece %11,4'ü diyabet kimliği taşıyor. %32'si onam formları gibi dokümanları anlamıyor, %52'si hastalığıyla ilgili doküman okumuyor, okuyanlarda gazete ve hastanede verilen broşürleri okuyor. Okumama nedenlerine baktığımızda okuma alışkanlıklarının olmaması, sağlık personelinin verdiği bilgiyi yeterli görmesi, okuma düzeyi yeterli olmaması ve tıbbi terminolojiyi anlamıyor olmalarıdır. %34'ü ilaç kullanımıyla ilgili 3x1 talimatını anlamıyor, %71,7'si eğitim toplantısına katılmıyor ve neden olarak da hastaneden söylenmemesi ve ulaşım ekonomik nedenleri belirtiyor. Eğitim alanların %13'ü faydasız buluyor ve hastaların en güvendiği bilgi kaynağı doktorlar olup doktor görüşmelerinde %16'sı soru sormaya çekiniyor, %15'i doktorun söylediğini anlamıyor, %10'u derdini anlatamıyorken %39'si doktorundan memnunolduğunu ifade ediyor. %14,4'ü diyabet günlüğü tutuyor, %3,3'ü diyabet derneğe üye, %76,9'u mevzuatı takip ettiğini belirtiyor, ancak sadece %44,4'ü ?uzman hekim raporu? gerektiğini, %25'i ise ?Sağlık raporunun 2 yıl geçerli olduğu? bilgisine sahiptir. %90 ailesiyle birlikte yaşayan katılımcıların %80'inen aileleri destek vermektedir. diyabete ilişkin Bilgi puanları erkek katılımcılar, eğitim ve gelir düzeyi yüksek olanlar, kentte yaşayanlar, kitap ve gazete okuma alışkanlıkları yüksek olanlar, hastalığına ilişkin yayın okuyanlar, onam formlarını anlayanlar, hastalığının oluş nedenini bilenler, ilaçlarla ilgili 3x1 talimatını anlayanlar, hastalık süresi 5 yıl ve üzerinde olanlar, kontrollerine düzenli gidenler, göz kontrolü ve grip aşısı yaptıranlar arasında daha yüksek bulunmuştur. Bu bulgular ışığında genel eğitim düzeyi ve diyabet bilgi düzeyleri yüksek olan tip II diyabet hastaları, hastalıklarının kontrolüne ilişkin olumlu davranışlara sahiptir. Sağlık okuryazarlığı kapsamında değerlendirilen davranışlar üzerine etkileri değerlendirilen demografik değişkenlerden en çok ilişkili olan yerleşim yeri olup, öğrenim ve gelir durumunun ikinci sırada ağırlıklı olarak etki ettiği ve sırasıyla cinsiyet ve yaş değişkenlerinin de ilişkili olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak, genel eğitim düzeyi iyileştirilmeli ve hastaların diyabet bilgi düzeylerinin arttırılmasına yönelik diyabet eğitimlerinin ulaşılabilirliği artırılarak ve içeriği yetişkin öğrenmegereksinimlerine cevap verebilecek nitelikte olarak hazırlandığında sağlık okuryazarlığı kapsamında değerlendirilen kişilerin kendi öz bakımlarını sağlamaya ve hastalık süreçlerini yönetmeye ilişkin davranış ve becerilerin geliştirilmesi yoluyla hastalığın iyi yönetimi sağlanacaktır.
Özet (Çeviri)
This research is a descriptive study made in Ankara Numune Training and Research Hospital from 01st Dec, 2010 to 31st Dec, 2010 to determine health literacy status of patients with type 2 diabetes and factors effecting health literacy and relationship with demographic variables. This study consists of 307 participants and survey data collected by a questionnaire developed by the researcher. 62.8% of research group is female participants and its 81.4% is 44 years and above. İts large majority (33.6%) is primary school graduates, 23.1% not literate, 82.4% married, 53.3% unemployed, 97% covered by the social security, the income of almost 50% under 900TL per month and its 41% perceive their income as bad. 38.8 % of participants are seen to be feeling trouble in terms of overall literacy skills. illiterate participants (23.8%) have d difficulty in coping with disease. Approximately its 60.1% is patients with diabetes for more than 5 years and one of every three patients has been hospitalized in the past year. 19% having incorrect information about the cause of disease, %, 66.5% not knowing HbAIC, about 50% not conforming to the rules related to diet, 25% making foot care, 20% having a complication, half of it preventable complications.within the scope of health literacy skills. 63.5% being done optometry, 18% being made flu vaccine, 11.4% having identity of diabete, 32% not understanding documents such as consent forms, 52% not reading the document about their diseases, patients reading the document read newspapers andthe leaflets given in the hospital. Reason for not reading.is that there is no the habit of reading. They evaluate information that the health personnel present as sufficient. Another reason for not reading is that they have no medical termoloji. 34% not understanding the instruction of 3x1 on the drug use, 71.7% not participating the traing meetings, reasons of not participating the meetings are that management of hospital doesn?t inform them on the meetings, transportation and economic reasons. 13% of patients who have trained find it useless, information source that patients have trusted at most is doctors, 16% being afraid to ask the doctors qestions, 15% not understanding what doctors say, 10% not telling the doctors their troubles, 39% being pleased with the doctors. 14.4% keeping diary of diabetes, 3.3% being member of diabetes association,76.9% following up the legislation, but only 44.4% knowing that the report of medical specialist is necessary, 25.4% knowing that the medical report is valid for two years. 90% of participants living with their parents and 80%of these ones are supported by their families. Participates with a high score on diabetes-related knowledge are males, those with with higher educational and income levels, those living in the city, those with high habits of reading books and newspapers, those reading the document about their diseases, those understanding consent forms, those understanding the instruction of 3x1 on the drug use, those with diabetes for more than 5 years, Those who regularly go for checks concerning diabetes, those being done optometry and those being made flu vaccine. In the light of these findings, it is determined that those with skills within the scopeof health literacy have high levels of general education and diabetes knowledge. It was determined that the most relevant relations with demographic variables, being evaluated the effects on behavior within the scope of health literacy, are firstly residential area, then educational and income status, gender and age variables respectively. As a result, the general level of education should be improved, accessibility to diabetes training to increase their level of knowledge of diabetes should be provided and increased, good managing of the diseases by developing the behavior and skills and providing self-care for patients within the scope of health literacy will be provided when the content is prepared to meet the needs of adult for learning
Benzer Tezler
- Sağlık iletişimi perspektifinden Türkiye'deki 65 yaş ve üstü bireyleri anlamak: Sağlık ve yaşlanmaya ilişkin algı, tutum ve davranışlar üzerine bir araştırma
Understanding people aged 65 and over in Türkiye from a health communication perspective: A Study on perceptions, attitudes, and behaviors regarding health and aging
YAŞAR ŞEKERCİ
Doktora
Türkçe
2024
Halk SağlığıGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GAYE ASLI SANCAR DEMREN
- Bir aile sağlığı merkezine kayıtlı yetişkinlerin kanser taramalarına yönelik tutumları, ulusal kanser tarama programlarına katılım durumları ve sağlık okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between attitudes towards cancer screening, participation in national cancer screening programs and health literacy levels of adults registered in a family health center
SİMGE AYAN BELEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikKarabük ÜniversitesiHemşirelik Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA AYDIN YILDIRIM
- Bir üniversite hastanesine başvuran çocukların ebeveynlerinin sağlık okuryazarlık düzeyi
HEALTH literacy level of the parents of children admitted to A university hospital
EMİNE AHSEN BERTİZLİOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAZİYE ŞULE GÜMÜŞTAKIM
- Sağlık çalışanlarında beslenme ve sağlık okuryazarlık düzeyi ile diyet kalite indeksi arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Determine the relationship between the nutrition and healty literacy level of healty professionals and their diet quality i̇ndex
CANDAN AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Beslenme ve DiyetetikBaşkent ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL KIZILTAN
- Kütahya'daki yaşlıların beslenme okuryazarlığı durumları ve sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumları
Nutritional literacy status of the ELDERLY and their attitudes to HEALTHY eating in kütahya
ELİF ÖZTOPRAK KOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk SağlığıKütahya Sağlık Bilimleri ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NALAN BOSTAN AKMEŞE