Prens Kalyanamkara Papamkara hikâyesi, metin (çeviriyazı ve aktarım), dil incelemeleri (cümle bilgisi ve sözcük yapımı), indeks
A story of Prince Kalyanamkara Papamkara
- Tez No: 304347
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TANJU ORAL SEYHAN, YRD. DOÇ. DR. C. ERALP ALIŞIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 757
Özet
Tezimizin konusunu, Eski Uygur Türkçesi döneminde yazılan Prens Kalyanamkara ile Papamkara (Edgü Ögli Tigin ile Ayıg Ögli Tigin) hikayesi oluşturmaktadır. Buddhist Uygur edebiyatı içinde Uygurların çatik adını verdiği masal türünde yazılmış önemli bir eser olan Prens Kalyanamkara ile Papamkara, iyi ve kötü kalpli iki prens kardeşi konu edinmektedir. İyi düşünceli prens canlıların birbirlerine eziyet etmelerini önlemek için Çintemeni mücevherini bulmak amacıyla yola çıkmaktadır. Bu yolculukta kötü düşünceli prensin, ağabeyi iyi düşünceli prense yaptığı hainlik ve iyi düşünceli prensin mücevheri bulma macerası anlatılmaktadır.Tezimizin asıl amacı cümle tahlilidir. Cümle incelemesi için Prens Kalyanamkara ile Papamkara adlı eseri seçmemizdeki sebep, bu eserde iç içe birleşik cümle, şartlı cümle vb. şekillerde adlandırdığımız birleşik ve karışık cümlelerin yoğun bir şekilde yer almasıdır.Tezimiz; Giriş, Metin ve Aktarım, Cümle Bilgisi, Biçim Bilgisi, Etimoloji Notları, Sözlük Bilgisi ve Dizin bölümlerinden oluşmaktadır.Tezimizin ilk bölümü olan Giriş Bölümünde çalışmanın amacı, kapsamı ve yöntemi hakkında bilgi verilmiştir.Tezimizin ikinci bölümünde metin baştan sona okunup çeviriyazıya aktarılmış,metinde geçen cümlelerin kaçıncı sayfada bulunduğu köşeli parantez [], kaçıncı satırda bulunduğu parantez () içerisinde, metinde yazılmayan harfler de aynı şekilde parantez () içerisinde gösterilmiştir. Aynı bölümde Eski Uygurca metnin hemen altında, metnin Türkiye Türkçesi'ne çevirisi yapılmış, bu aktarım sırasında mümkün olduğunca metne sadık kalınmış, metinde yer almayan ve bizim tarafımızdan aktarıma dahil edilen sözcükler ise parantez () içerisinde verilmiştir.Üçüncü bölümde cümle tahlili yapılmıştır. Bu bölümde Eski Uygur Türkçesinin cümle yapılarının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Metnimizde geçen ve baştan ya da sondan eksik olmayan tüm cümleler incelenmiş, cümle unsurları ve sözcük grupları bulunmuştur. Bu konuda; cümlelerin tasnifi bakımından Muharrem Ergin'in `Türk Dil Bilgisi' adlı kitabındaki, sözcük grupları konusunda ise Leyla Karahan'ın `Türkçede Söz Dizimi' adlı kitabındaki metot uygulanmakla beraber onlardan ayrıldığımız noktalar da olmuştur.Tezimizin dördüncü bölümünü oluşturan ?Biçim Bilgisi? bölümünde, metnimizde geçen ve Türkçe olan tüm sözcükler incelenmiştir. Bu inceleme sırasında yapım ekleri alışıldığı gibi eklere göre değil, eklerin sözcüklere kattığı anlamlara göre tasnif edilmiştir.Biçim Bilgisi bölümünde incelediğimiz; ancak kökü ve kökeni hakkında farklı görüşler olan sözcükler tezimizin beşinci bölümünü oluşturan ?Etimoloji Notları? bölümünde değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme sırasında, ele alınan sözcükler üzerinde yapılan çalışmaların tümüne bakılmaya çalışılmıştır.Tezimizin altıncı bölümü ?Sözlük Bilgisi? adını taşımaktadır. Bu bölümde kavram alanı çalışması yaptık. Eserde yer alan sözcükleri isimler ve fiiller ayrı ayrı olmak üzere, ilgili oldukları alanlara, konulara göre tasnif ettik. Sözcüklerin kavram alanlarına göre sınıflandırılması; tek bir kavramı ifade etmek için bile birçok sözcüğe sahip olan Türkçenin zenginliğini göstermesi bakımından son derece önemli olmakla beraber, anlambilim açısından da değer taşımaktadır.Tezimizin yedinci bölümünü oluşturan ?Dizin? bölümünde, metnimizde geçen sözcüklerin anlamları yer almaktadır; ancak burada bu sözcüklerin genel anlamlarını yazmaktansa, metinde büründükleri anlamları göstermeyi doğru bulduk. Sözcüklerin kökeni hakkında hükümde bulunurken de kaynak göstermeyi ihmal etmedik.Eser neşirlerinde yer alan dizin bölümleri oldukça önemlidir. Eski Uygur Türkçesi alanında yapılan çalışmalardan bazılarında dizinler anlamlı olmakla beraber, bunlardan bazıları dilin anlam zenginliğine katkıda bulunmaktan uzaktır; çünkü bunlar madde başı sözcüklerin sözlüklerde bulunan anlamlarının art arda sıralanmasından ibarettir. Metin çalışmalarında dizin kısmı yer almalı, bunlar sözcüklerin anlamlarını kapsamalı; ancak bu anlamlar genel anlamlar değil, sözcüğe o cümlede yüklenen anlamlar olmalıdır. Biz çalışmamızı bu bilinçle gerçekleştirdik ve sözcüklere cümle içerisinde geçtiği anlamları göz önünde tutarak anlam verdik.
Özet (Çeviri)
The subject of our thesis is based on the Prince Kalyanamkara and Prince Papamkara narrative work, which written during the Old Uighur Turkish period. The work titled Prince Kalyanamkara and Prince Papamkara in other words the good prince and the bad prince is written as legend style, which named by Uighurs as ?çatik? within the scope of Buddhist Uighur literature. The theme of the story based on the fact that the good prince has been searching the Chintamani jewelry in order to prevent torment between the alive and bad prince is embarrassing his young brother during his journey.The main purpose of our thesis is syntax analysis in order to achieve this purpose the syntax types of the text has been examined in detailed manner.Our thesis consisted of ?Introduction?, ?Text and Translation?, ?Syntax?, ?Morphology?, ?Etymological Notes?, ?Lexicology? and ?Index? chapters.The aim, scope and method of the study have been stated in the Introduction chapter.In the second chapter of our thesis the text has been quoted into transcription alphabet and then translated into Modern Turkish.In the third chapter is consisted of syntax analysis. The syntax structures are analyzed in accordance with the standard classification methods.In the fourth chapter named ?Morphology? all Turkish origin words have been examined and analyzed based on semantics methods.The words, which have different concepts especially on their roots, are analyzed in the fifth chapter titled ?Etymological Notes?.In the sixth chapter of our thesis based on conception fields under the title of ?Lexicology?. Vocabulary of the work has been analyzed under the separate sub-chapters as nouns and verbs based on semantics classification methods.In the seventh chapter we have classified index groups based on the meanings stated in each word in order to get original meanings as stated in the sentences.
Benzer Tezler
- Prens Kalyanamkara ve Papamkara hikayesinin Uygurcasının söz dizimi
Syntax of D'Uygur version the story of 'Prens Kalyanamkara Paramkara
SEMRA ALYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUHSİNE BÖREKÇİ
- Prens Kalyanamkara ve Papamkara Hikâyesi'nin bağlamlı dizini ve ekler dizini
Concordance index and appendices index of the Prince Kalyanamkara and Papamkara
TUĞBA GİZEM TANER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AKARTÜRK KARAHAN
- Eski uygur türkçesinde eşdizim (Prens Kalyanamkara ve Papamkara hikayesi, Irk Bitig Eski Yygurca fal kitabı, Türkische turfan texte, eski uygurca hsüan tsang biyogrofisi metinleri örneğinde)
Colossim in old uygur turkish (the story of Prince Kalyanamkara and Papamkara, Irk bi̇ti̇g old Uygur Foreign book, Turkishe Turfan texte, old uygur Hsüan Tsang biography text)
ÇAĞLA CANİKLİ AŞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıSinop ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERTAN BESLİ
- Eski Türkçe köñül sözcüğü ve eşdizimliliği
The old Turkic word köñül and its collocations
KÜBRA ELMALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AKARTÜRK KARAHAN
- Eski Uygur çatiklerinde çok anlamlılık
Polysemy in Old Uyghur jatakas
GAMZE ARPACIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERYAL KORKMAZ