Geç Bizans-erken Osmanlı dönemi seramiklerinin arkeometrik karakterizasyonu
Archaeometric characterisation of late Byzantine-early Ottoman ceramics
- Tez No: 304596
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALPAGUT KARA, DR. FÜSUN OKYAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeometri, Archaeometry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İleri Teknolojiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
Arkeolojik buluntuların karakterizasyonu, geçmiş dönemde yaşamış toplumların kültür düzeyi ve teknoloji bilgisini anlamak için önemlidir. Bu çalışmada, İzmir Efes Bölgesinde bulunan Ayasuluk İsa Bey Hamamı kazılarından elde edilen 14.-15. yy. Erken Osmanlı-Geç Bizans Dönemlerine aitsırlı ve sırsız seramik örneklerin karakterizasyonu gerçekleştirilmiştir. Örneklerin, mikroyapısal ve mikrokimyasal çalışmaları Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM) ` na bağlı Enerji Saçılımlı X-Işını Spektroskopisi (EDX) , yarı nicel kimyasal analizler X-Işını Floresans (XRF), mineralojik analizler X-Işını Difraktometresi (XRD) ve mikro-Raman ile yapılmıştır. Mikro-Raman analizleri Üsküp Kril ve Methodius Üniversitesi Kimya Bölümünde gerçekleştirilmiştir. Numunelerin sır-bünye arayüzeyinde oluşan kristallerin analizi için ise Taramalı Geçirimli Elektron Mikroskobuna bağlı EDX spektroskopisi (STEM-EDX) ve XRD kullanılmıştır. Çalışma sonucunda tüm analiz sonuçları değerlendirilerek, söz konusu dönemin seramik üretim teknolojisi anlaşılmaya çalışılmıştır. Numunelerin bünyelerinde kullanılan hammaddeler, kalkerli ve kalkersiz olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Bünyelerin pişirim sıcaklıklarının, 600-1000?C arasında olduğu tahmin edilmiştir. Mikro-Raman analizi ile tüm numunelerin sır pişirim sıcaklıklarının 700?C altında olduğu belirlenmiştir. Bazı numunelerin sır-bünye arayüzeylerinde oluşan iki farklı şekilde varolan kristaller, ?kurşun-feldispat? ve ?bakır ferrit? kristalleri olarak tanımlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The characterisation of archaeological findings is important in terms of understanding of the cultural levels and technology knowledge in the ancient times. In this study, the characterisation of the glazed and unglazed ceramic sample groups, which belonged to 14th-15th centuries, excavated from Ayasuluk İsa Bey Hamam in İzmir/Ephesus was performed. The microstructural and microchemical characterisations were carried out by Scanning Electron Microscope attached with Energy Dispersive X-Ray Spectrometer (EDX), the X-Ray Flourescence (XRF), X-Ray Diffraction (XRD) and micro-Raman techniques (in Ss. Cyril and Methodius University) were performed for the chemical and mineralogical analysis, respectively. Furthermore, Scanning Transmission Electron Microscope attached with EDX spectrometer (STEM-EDX) and XRD technique was performed for the characterisation of the crystals in the interface between the body and glaze. Finally, the production technology of that period was tried to be understood in consequence of the all analysis performed. In consequence of the chemical analyses, ceramic bodies were classified into two groups with respect to raw materials; calceraous and non- calcerous raw materials. The estimated firing temperature of the bodies were determined in between 600-1050 ?C. The firing temperatures of the all glazes were determined as below 700?C. Two types of crystals in the interaction area of the glaze and body were defined as ?lead- feldspar? and ?copper ferrrite? crystals.
Benzer Tezler
- Balatlar kazısı Geç Osmanlı Mezarlığından seramik ve porselen buluntular
Ceramic and porcelain finds from the Late Ottoman Cemetery of the balatlar excavation
DENİZ DEMİR
Doktora
Türkçe
2023
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSeramik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLGÜN KÖROĞLU
PROF. DR. GÜLGÜN YILMAZ
- Tyana Antik Kenti kazısı Bizans dönemi sırlı seramikleri (2002-2021)
Byzantine glazed pottery from Tyana Ancient City excavation (2002-2021)
BİRGÜL YONCA KÖKSAL MUŞTU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sanat TarihiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURŞEN ÖZKUL FINDIK
- The historical archaeology of the Early Ottomans: A new perspective on arguments about the foundation of the Ottoman Empire
Erken Osmanlıların tarihsel arkeolojisi: Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşuna dair tartışmalara yeni bir yaklaşım
FAHRİ DİKKAYA
Doktora
İngilizce
2015
Arkeolojiİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM İNALCIK
- Kırklareli Vize'den Geç Antik–Bizans Dönemi mimari plastik taş eserler
Late Antique and Byzantine Architectural plastic from Kırklareli Vize
MELTEM ÇAVDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Arkeolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP KUBAN
- Yoros Kalesi kazılarında bulunan Osmanlı Dönemi sikkeleri
Yoros Castle found in the excavation of the Ottoman coins
ÖMER ÇEPNİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
ArkeolojiMarmara ÜniversitesiTürk Sanatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA NALAN TÜRKMEN