Osmanlı Arap dünyasında din, siyaset ve ideoloji: Mesâlih-i Hicaziyye ya da Suûdî yükselişin Vehhâbî kökenleri 1773-1819
Religion, policy and ideology in the Ottoman-Arab world: Masaleh-i Hedjazeyyah or Wahaby roots of the Saudi rising 1773-1819
- Tez No: 308493
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET YAŞAR OCAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Tarih, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: Vehhâbî, Suûd, Muhammed b. Abdilvehhâb, tecdîd, isyan, Osmanlı İmparatorluğu, Mehmed Ali Paşa, Tosun Ahmed Paşa, İbrahim Paşa, Wahhabi, Saud, Muhammed b. Abdilvehhâb, renewal, revolt, Ottoman Empire, Mehmed Ali Pasha, Tosun Ahmed Pasha, İbrahim Pasha
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 276
Özet
Bu tez 1773 senesinden, 1819 yılına kadar Vehhâbî-Suûdî hareketinin dinî ve siyasî yapısının, Osmanlı İmparatorluğu, İslâm dünyası ve Arabistan'daki yansımalarını ele almaktadır. Birinci bölümde Vehhâbîliğin kurucusu Muhammed b. Abdilvehhâb'ın İslâm yorumu ve 18. yüzyılda İslâm dünyasındaki diğer selefî hareketler, ayrıca 20. yüzyıl tarihçilerinin Vehhâbîliği tanımlarken nasıl bir kavram kargaşası içinde kendilerini buldukları incelenmektedir. İkinci bölümde, Vehhâbîliğin ortaya çıktığı dönemde Arabistan'ın sosyo-ekonomik yapısı ve Suûd kabilesinin durumu anlatılmaktadır. Bu bölümde ayrıca Vehhâbîliğin, Suûdî kabilesi liderliğinde Arabistan'da yayılma serüveni ve birinci Suûd Devleti'nin kuruluşu ele alınmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu'nun Vehhabî-Suûdî hareketini bastırma teşebbüsleri ve özellikle 1805 senesinden sonra Mısır vâlisi Mehmet Ali Paşa ve oğulları Tosun Ahmed ve İbrahim Paşaların Arabistan seferleri, ayrıca 1819 yılında Birinci Suûd Devleti'nin yıkılışı üçüncü bölümün konusudur. Diğer taraftan bu bölümde 1798'de Fransa'nın Mısır'ı işgali sonrasında Osmanlı-Arap coğrafyasında, Avrupa devletlerinin ticarî ve diplomatik ilişkilerindeki değişimin seyri de bahis konusudur. Dördüncü bölümde, Osmanlı arşiv belgeleri ve kronikleri çerçevesinde Osmanlı Devletinin Vehhâbîliği ve Vehhâbî-Suûdî ittifakını nasıl değerlendirdiği incelenmektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis is about the reflections of religious and political structure of Wahhabi-Saudi movement in the Ottoman Empire, the Islamic world and the Arabian Peninsula from 1773 to the decadence of the first Saudi State, 1819. The first chapter of the thesis examines Muhammed Ibn Abd al-Wahhab?s interpretation of Islam and other salafi movements in the Islamic world in 18th. This chapter also analyses how the 20th century historians find themselves in a confusion of concepts, when they describe the Wahhabi Islam. In the second chapter of the thesis concentrates on the socio-economic structure of Arabia and the stance of the Saudi tribe during the emerge of Wahhabi Islam. In this chapter of the thesis it is discussed to the story of spread adventure of Wahhabi Islam under the leadership of Saudi tribe and the establishment of the first Saudi State. The third chapter of the thesis is about some attempts to suppress Saudi-Wahhabi movements by the Ottoman Empire and especially expeditions of Arabia by Mehmed Ali Pasha, the Governor of Egypt, and his sons, Tosun Ahmad and Ibrahim Pashas from 1811 to the collapse of first Saudi State in 1819. On the other hand, in this part it is explained to the direction of the change of commercial and diplomatic relations among European states in the Ottoman-Arab world, after the invasion of Egypt by the France in 1798. In the last chapter of the thesis, it is discussed how the Ottomans considered Wahhabi Islam and Wahhabi-Saudi alliance, on the light of the Ottoman sources.
Benzer Tezler
- Yeni Kafkasya mecmuasına göre Rusya'nın Azerbaycan politikası
Başlık çevirisi yok
CEM KARAKILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
TarihGazi ÜniversitesiTürkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MEHMET ALİ ÇAKMAK
- Osmanlı dönemi Arap şairlerden Muhammed Emîn el-Muhibbî ve şiirleri
An Arabian poem in Ottoman period Muhammed Emmin al-Muhibbi and his poems
RAMAZAN ÖZKAL
Doktora
Türkçe
2022
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT ŞENSOY
- The origins of Islamic reformisim in Ottoman Syria, 1855-1914
Osmanlı Suriyesinde İslami reformizmin kökenleri, 1855-1914
AHMET ZEKİ OLAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
Siyasal BilimlerFatih ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EBUBEKİR CEYLAN
- علم الكلام الجديد في العالم العربي - الألوهية أنموذجاً
Çağdaş Arap dünyasında yeni ı̇lm-i kelam arayışları (Ulûhiyyet örneği)
İBRAHİM İSMAİLOĞLU
Doktora
Arapça
2023
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN YILDIRIM
- Ahilik, Ahi Evren'i Veli ve Kırşehir'de Ahilik kutlamaları
Başlık çevirisi yok
MUHSİN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
DinCumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN BOZKUŞ