Gül posası ile ekolojik tekstil mamul boyama metotları
Ecological natural dyeing of textile products with rosa slag
- Tez No: 309733
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. MELİHA OKTAV BULUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, Textile and Textile Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tekstil Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Isparta, ilk zamanlardan bu yana gül üretimi ve kendine özgü halılarıyla ün salmış önemli kültür şehirlerinden biri olarak bilinir. Ayrıca yetiştirilen gül mahsullerini işleyen birçok gül yağı fabrikası bulunmaktadır. Bu fabrikalar sezonluk yahut diğer bitki yağlarını elde etmek için bütün yıl boyunca çalışmaktadır. Fabrika atıkları ise çevresel açıdan kirlilik kaynağı oluşturmakta ve ancak hayvan gübresi olarak değerlendirilebilmektedir.Isparta yün el halıları, bölge ticaretinde önemli bir paya sahiptir. El halıcılığı maalesef ki giderek küçülen bir sektörü oluşturmaktadır. Bu çalışma kapsamında, yün halı ipliklerinin laboratuar bazında ekolojik boyanmaları ve sanayiye kolaylıkla uyarlanacak alt yapının oluşturulması ile bölge tanıtımı ve sektörün pazara daha güçlü girmesi sağlanmaya çalışılmıştır.Üstün performans özellikleri ve yüksek katma değeriyle tanınan yün materyallerin yüksek sıcaklıkta boyanmaları sonucu oluşan pilling probleminin iyileştirilmesi hatta ortadan kaldırılması tezin en önemli bulgularından birisidir. Savinase 16L enzimiyle işlem gören (%1.5) yün halı ipliklerinin pillinglenme ve renk koyuluğu değeri işlem görmemiş numuneye göre iyileşmektedir. Bu sonuç, yün materyalleri boyayan tüm firmaların ilgisini çekecek yöndedir ve tezin toplumsal katkı sağlamasına verilebilecek en önemli örneklerden biridir.Isparta ve yöresinde çevre problemi oluşturan gül atıklarının yün halı ipliklerini yüksek renk verimi ve haslıklarda boyadığı, dolayısıyla faydalı ürüne dönüştürülebileceği tezin bir diğer önemli sonucudur. Boya banyosunda biomordan olarak sitrik asit, tanik asit, asetik asit ve sodyum karbonat kullanılmıştır. Boya banyosu sadece gül posasının kaynatılmasıyla elde edildiği ve hiçbir yardımcı madde içermediği için materyal üzerinde yasaklı madde bulunma riski yoktur ve atık su yönetmeliği açısından bu flotte su temizleme prosesine de ihtiyaç göstermemektedir. Sitrik asit, tanik asit ve asetik asit gibi biomordanların kullanıldığı boyamalarda biraz daha açığı/koyusu, kırmızı/mavisi elde edilirken metal mordanlarla yapılan boyamalarda ise bej, antrasit, sarı ve parlak sarı renkleri elde edilmiştir. Boyamaların haslıkları karşılaştırıldığında, metal mordan kullanımında yaş haslıklarının daha iyi olduğu, biomordan kullanımında ise çok yüksek ışık haslık değerleri elde edildiği tespit edilmiştir. Bilinenin aksine mordan miktarını minimum tutmak yeterli haslık ve renk koyuluğunu verirken, bu da atık su ve materyal üzerindeki metal içerini azaltmaktadır.Uygulanan katyonikleştirme işlemiyle mukavemeti yüksek, azot miktarı düşük pamuklu kumaş elde edilmiş ancak yaş ve özellikle ışık haslığının çok düşük olması nedeniyle çalışma yün ipliği üzerine yoğunlaştırılmıştır.Doğal boyama reçete maliyeti, sentetik boyaya göre biraz daha pahalı olmasına rağmen doğal boyanın üretim emniyeti, sentetik boyaların tozuma, alerjik, kansorojen madde tehlikesi bulunmaktadır, son kullanım haslıklarının yüksek ve atık suyun doğayla son derece uyumlu olması bu maliyet unsurunu bertaraf eder niteliktedir. Boya ekstraktının HPLC analizinde etken fenolik maddenin gallik asit olduğu tespit edilmiştir. Bu maddenin antibakteriyel ve antioksidan özellikte olması gül posası ile yapılacak çalışmaların önemini arttıracak yöndedir. İleri aşamada posalar ticari boya yapımında kullanılarak doğal ve antibakteriyel, antioksidan özelliğe sahip boyamalar elde edilebilecektir.Dünyada kişiye özel üretim istekleri artmaktadır. Bu taleplerde maliyet unsuru, klasik üretimdeki gibi ilk sırada yer almamaktadır. Doğal boyaların en büyük dezavantajı olan tekrarlanabilirlik ve yüksek maliyetli, zahmetli ekstraksiyon kısmı ticari boya üretimiyle aşılabilirse tekstil sektörünün son yıllarda en büyük problemi olan düşük kar oranıyla yaşamak ve ayakta kalmak problemi de aşılabilecektir. Bu da yöremiz ve ülkemiz açısından üniversite-sanayi işbirliğinin güzel bir örneğini oluşturacaktır.
Özet (Çeviri)
Isparta, since the early times up to now, it is known as the important cities of all by its rose and carpet production. There are so many rose oil production factories in the city. This factories work as seasonal or can be open in order to product different oils. The pollutants of the factories perform ecological pollution so they are used as animal fertilizer.The wool carpets of Isparta have an important value on the regional commerce. Unfortunately hand made carpets become to be a decreasing sector. With the help of this study, the dyeing of wool carpet yarns can be done and they can use in the textile commerce so that they can make a valuable influence on the regional advertising and sector marketing.Its an important finding in this thesis study that the elimination of the pilling problem as a consequence of high temperature dyeing to improve unique properties of woolen materials, known as superior performance and high value added.The pilling and color strength values of woolen yarn treated with Savinase 16L (%1.5) is improved compared to untreated samples. This is a result that will attract the attention of all the companies dyeing wool materials and it constitutes an important model in terms of contribution to the society.Another important finding in this study is that The rose wastes, causing environmental problem in Isparta and surrounding region, could be used in obtaining high colour efficient and fastness in dyeing process of woolen carpet yarn and these wastes also can be turned into useful products. The citric acid, tannic acid, acetic acid and sodium carbonate were used in dye bath. Dye bath was prepared using rose pulp extracted and there was no heavy metal on textile materials due to and auxiliary materials did not contain in bath. The waste water purification was not required after pulp dyeing in accordance with waste water pollution regulations. In dyeing processes for woolen yarn that biomordants such as citric acid, acetic acid and tannic acid were used, lighter hues /darker hues, red/blue hue of the same colors can be obtained while beige, anthracite, yellow and bright yellow colors can be obtained in dyeings that metal mordants were used.The wet fastness values of woolen yarn dyed using metal mordants was high and the woolen yarn dyed using biomordant gave high light fastness values. Contrary to common belief, keeping a minimum amount of metal mordant provides sufficient fastness and colour strength and thus it reduces the content of waste water and metal on textile materials.After cationization treatment, high strength and low nitrogen content cotton fabric were obtained, but the study was focused on woolen yarn because wet and light fastness values were very low.Although the recipe cost estimates of natural dyeing is greater than synthetic dyestuff, natural one is advantageous in terms of human health and environmental aspects and this cost can be neglected because of high fastness for end-use and compatible with nature when dust emission, allergic and carcinogenic disadvantages of the synthetic dyes were considered. Gallic acid was founded as the effective substance in rosa slag extraction in HPLC analysis. The antibacterial and antioxidant properties of this substance increased the importance of studies with rosa slag. In further step, the rosa slag will be produced as a commercial dye and finally natural dyeing with antibacterial and antioxidant properties will be obtained.The tailor made production requests have steadily been increasing in the world. The cost factor for this demand is not the first rank as it does in the classic production. If the disadvantages of natural dyes such as reproducibility, high cost, difficultly extraction process might be overcome, then the main problems of textile sector such as low profit rate and sustainability could have been eliminated. This result will be a good model of university-industry cooperation in terms of development of our country.
Benzer Tezler
- Gül posasından elde edilen aktif karbonun opsiyon potansiyelinin belirlenmesi
Deteremination of sorpsiyon capacity of active carbon obtained from rose processing residue
BAHADIR TAMA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Çevre MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA KARABOYACI
- Gül işleme atıklarının kompostlaştırılmasında optimum C/N oranlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma
A research on determination of optimum C/N ratio of composting of rose processing wastes
EMRAH ONURSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiTarım Makineleri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. KAMİL EKİNCİ
- Değişik organik materyallerin (hümik asit, ahır gübresi, gül posası, elma posası) SDÜ çiftlik topraklarının bazı kimyasal özelliklerine etkisi üzerine bir araştırma
A Research on the effects of various organic materials (humic acid, farmyard manure, rosa cake, apple cake) on some chemical properties of SDU farm soils
FİGEN ERASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiToprak Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN AYDEMİR
- Gül posası ve tavuk gübresinin hidrotermal karbonizasyonu ve torefikasyonu
The hydrothermal carbonization and torrefaction of rose pulp and chicken manure
METEHAN KANYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Makine MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ GÜREL
PROF. DR. SEMA YURDAKUL
- Bir gül yağı üretim tesisinde karbon ayak izi değerlendirmesi
Carbon footprint assessment in a rose oil production facility
SELİN YARDIMCI DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Çevre MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BEYHAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEZEN COŞKUN