Muhammed b. Aksarayî, Teferrücü'l-Ümerâ: Dil incelemesi-metin ve sözlük
Muhammed b. Aksarayî, Teferrücü?l-Ümerâ: Language examination-text and dictionary
- Tez No: 314246
- Danışmanlar: PROF. DR. MUHAMMET YELTEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 436
Özet
Muhammed b. Aksarayî, Teferrücü'l-Ümerâ (Dil İncelemesi- Metin ve Sözlük) başlıklı bu çalışma XIV. yüzyıl Türk dilinin morfolojik, fonetik ve sözlük bilimsel özelliklerini saptamak amacıyla yapılmıştır. Bu amacı gerçekleştirmek için XIV. yüzyılın son temsilcisi Cemaleddin Aksarayî,'nin Arapçadan Türkçeye tercüme ettiği Teferrücü'l-Ümerâ adlı eseri malzeme olarak seçilmiştir. Bu seçimde eserin Eski Türkçe ve Eski Anadolu Türkçesi dil özelliklerini taşımasının, kelime kadrosu bakımından zengin olmasının ve arkaik kelimeler içermesinin büyük etkisi olmuştur.Çalışmanın ilk aşamasında XIV. yüzyıl I.Murat dönemi ilim ve kültür hayatı ele alınmış daha sonra yazar ve eserle ilgili geniş bir bilgiye yer verilmiştir. İkinci bölümde fonetik, üçüncü bölümde morfolojik açıdan metnin dil incelemesi yapılmıştır. Dördüncü bölümde metin yaygın transkripsiyon alfabesi kullanılarak Latin harflerine aktarılmıştır. Beşinci bölümde metinde geçen bütün kelimeleri içeren bir sözlük yapılmış; altıncı ve son bölümde ise özel adlar dizini verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Muhammed b. Aksarayî composed the work which was entitled Teferrücü'l-Ümerâ (language examination, text and dictionary) in order to determine the points of morphologic, phonetic and lexical scientific of the Turkish language in the 14th century. To put this aim into practice, Teferrücü'l Ümerâ, which belongs to the last representative of the century XIV, Cemaleddin Aksarayî and was translated from Arabian to Turkish, was chosen as a material. The language qualities of the ancient Turkish and the ancient Anatolia Turkish, the prosperity of the word strength and the archaic words have an important effect on this study.In the first part of the study, the aspects of the 14th century the period of I.Murat science and the culture, were explained. Later the information about the author and the study has been given. In the second part the phonetic language examination and the third part, the morphologic language examination was done. In the fourth part, the text was transfered to Latin letters by using general transcription letters. In the fifth part, a dictionary which includes all words used in the text was composed, in the sixth part and the last part is composed of the index of proper nouns.
Benzer Tezler
- Molla Fenari ve Vahdet-i Vücud felsefesi
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA AŞKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ETHEM CEBECİOĞLU
- Osmanlı kuruluş dönemi Türkçe ilmihal eserleri çerçevesinde ilmihallerin fıkhi yönden değerlendirilmesi
Evaluation of catechisms with regard to canon law in the frame of catechisms written in Turkish language during establishment period of Ottoman empire
MEDİHA AYNACI
- Aksarâyî'nin Musâmeretu'l-ahbâr ve musâyeretu'l-ahyâr adlı eserinde kullanılan siyasî-idarî-iktisadî-askerî ıstılah ve unvanların tespit, tahlil ve değerlendirmesi
Determination, assessment and evaluation of the political-administrated-economic-military terms and titles used in Aksarâyî's title Musâmarat al-ahbâr wa musâyarat al-ahyâr
EMRAH ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihMarmara ÜniversitesiTürk Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GAZİ OSMAN ÖZGÜDENLİ
- El Veledü'ş-Şefik ve Hafidü'l Halik adlı kaynağa göre Anadolu Selçukluları
Anatolian Seljuks according to el Veledü'ş Şefik ve Hafidü'l Halik
KUBİLAY KOÇ
- Anadolu Selçukluları devrinde yazılan bir kaynak: Niğdeli Kadı Ahmed'in el-Veledü'ş-Şefîk ve'l-Hâfidü'l-Halîk'ı (Cilt I)
A source written in period of Anatolid Seljukids: Qadi Ahmad of Niğde's al-Walad al-Shafiq wa al-Hafid al-Khaliq
ALİ ERTUĞRUL
Doktora
Türkçe
2009
TarihDokuz Eylül Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RIZA SAVAŞ