Codex Cumanicus'ta eylem
The verb in Real Codex Cumanicus
- Tez No: 314882
- Danışmanlar: PROF. DR. ZÜHAL ÖLMEZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 497
Özet
Bu tez çalışmasında Türk dil ve kültür tarihinin önemli eserlerden biri olan Codex Cumanicus'taki eylem ve eylem yapımı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmada Kaare Grønbech'in Komanisches Wörterbuch, Türkischer Wortindex zu Codex Cumanicus adlı eseri esas alınmıştır. Codex Cumanicus'taki bütün eylemler belirlenmiş, bu eylemler kök eylemler ve türemiş eylemler olmak üzere ayrılmıştır. Kök eylemler ve türemiş eylemler anlamları, eylemle ilgili örnek sözcük ve cümlelerle birlikte aktarılmıştır. Kaare Grønbech'in sözlüğündeki sayfa numarası da eylemin yanında parantez içinde gösterilmiştir. Eylemlerin Tarihî Türk dillerindeki ve Eski Kıpçak sahasına ait sözlük ve gramerlerdeki durumu tespit edilmeye çalışılmış, bu dillerde tanıklanan eylemler, bulundukları şekillerle karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Kök eylemlerde kökün durumu ile ilgili alan kaynaklarından açıklamalar yapılmış, eylemlerin etimolojik sözlüklerdeki açıklamaları aktarılmıştır. Türemiş eylemlerde, köklerinin durumu, türemiş eylemlerin gelişimi, türeme şekilleri, türeme şekillerine dair yapılan tasarılar kaynaklarla gösterilmiş; gerekli görüldüğü durumlarda farklı görüşlere de yer verilmiştir. Ayrıca türetme yapan ekler ve eklerin fonksiyonları da belirtilmiştir. Tez çalışması Kök Eylemler, Addan Eylem Türeten Ekler ve Eylemden Eylem Türeten Ekler olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Tezin Giriş kısmında tezin konusu, amacı, kapsamı ve tezde izlenen yöntem ve kullanılan kaynaklar belirtilmiş, Kıpçak Tarihi ve Kıpçak Türkleri, Altın Ordu Devleti, Memlûk Devleti, Codex Cumanicus'un İçeriği ve Dili, Codex Cumanicus hakkında bugüne kadar yapılan çalışmalar ile diğer Kıpçak Sözlük ve Gramerler hakkında açıklamalar yer almıştır.
Özet (Çeviri)
In this thesis study the verb and making the verb that is in Codex Cumanicus which is one of the most important works of Turkish language and cultural history have been tried to be put forth. Kaare Grønbech?s Komanisches Wörterbuch, Türkischer Wortindex zu Codex Cumanicus were based on in this study. All the verbs taken place in Codex Cumanicus were specified and classified as stem and derived verbs. These verbs were conveyed with examples of words and sentences relating to their meanings. Page number of Kaare Grønbech?s dictionary was also shown in the paranthesis next to the action. It was tried to be ascertained the history of verbs, the position and field of Turkish Languages and old Kipchak Turkic Language`s dictionary and grammar. Also the verbs witnessed in these languages were given comparatively as they exist. In stem verbs, explanations related to source of field and verbs in etymological dictionaries were made. In derived-verbs the positions of stems, the development of derived-verbs, modes of deriving and scheme on deriving types were shown through the sources also given places to the different ideas when necessary. Moreover, suffixes that make derivations and their functions were indicated, too. The thesis study consists of three parts as stem-verbs, suffixes which derive verbs from nouns, that of verbs. In the introduction part of the thesis, subject, aim, coverage of the thesis, the methods followed, and sources used in it were stated. In addtition, Kipchak history, Kipchak Turks, The Golden Horde, Mamluk Sultanate, the content and language of Codex Cumanicus, the study done on Codex Cumanicus so far and explanations of other Kipchak dictionary and grammar knowledge took place in it.
Benzer Tezler
- Codex Cumanicus ile çağdaş Kazak Türkçesinin ortak söz varlığının karşılaştırmalı sesçil incelemesi
Phonetic comparative study of the common vocabulary of Codex Cumanicus and modern Kazakh Turkish
MADINA MOLDASHEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT CERİTOĞLU
- Codex Cumanicus'un söz dizimi
Syntax of Codex Cumanicus
ÜMMÜHAN ÜNSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GALİP GÜNER
- KKTC'de derlenen bilmeceler üzerine bir inceleme
A study on riddles collected in KKTC
NACİYE PARLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Dünyası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİMCAN İNAYET
- Musanıñ ilk kitabı: İnceleme - metin - dizin - tıpkıbasım
Мусанын биринчи китеби: Анализ- Текст - Каталог - Факсимиле
DÖNE ARSLAN
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN SAĞOL YÜKSEKKAYA
- Codex Cumanicus ve Ermeni harfli Kıpçakçada ekleme yoluyla isim yapımı
Noun formation by means of addition in Codex umanicus and Kipchak Turkic in Armenian script
FATMA ŞENYÜZ
Doktora
Türkçe
2017
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA KASAPOĞLU ÇENGEL