Çankırı Poşaları: Dil ve kültür araştırması
Çankırı Poshas: An analysis of language and culture
- Tez No: 315058
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BÜLENT GÜL, PROF. DR. NURETTİN DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Çankırı Poşa dili, dil ilişkileri, iki dillilik, baskın dil, sözlükçülük, Cankiri Posha language, interlanguage relations, bilingualism, dominant language, dictionary studies
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Türkiye, birçok etnik grubun yaşadığı çok dilli bir coğrafyadır. Bu gruplardan biri de araştırma konumuzu oluşturan Çankırı Merkeze bağlı Alibey Mahallesi'nde yaşayan bir topluluktur. Yaklaşık olarak 2000 kişilik topluluk, kendilerinin Poşa olduklarını söylerken grup dışı Çankırı halkı bunları Çingene, Cingan, Elekçi, Bohçacı gibi adlarla adlandırmaktadır.Poşaların, grup dışında anlaşılmayan, hatta varlığı bile bilinmeyen bir dilleri vardır. Çankırı'nın yerlisi olmama rağmen ben de danışmanımın Çankırı'da ayrı bir dilin varlığını araştırmam konusunda yönlendirmeleriyle Poşaca konuşulduğunu öğrendim. Poşa dili, toplulukça gizlenmeye çalışılmaktadır. Bu durumun sebepleri çalışmamızda gerekçeleriyle ve Poşaların ifadelerini kanıt göstererek ele alınmaya çalışılmıştır.Çankırı Poşaları hakkında kaynaklarda çok az veri bulunması sebebiyle çalışmanın temelini alan araştırmaları oluşturmaktadır. Araştırmada katılımcı- gözlem metoduyla ses kaydı, video kaydı, not alma ve zaman zaman fotoğraf çekimi teknikleri kullanılmıştır. Çalışmanın içerisinde alan araştırması sırasındaki deneyimler de paylaşılmıştır.Çalışma; konu, amaç, kapsam, araştırma alanı, araştırma süresi, verilerin elde edilişi gibi çalışma planı ve Poşacayı tanımlamak için kullanılabilecek temel kavramların tanıtıldığı bir Giriş'le başlamaktadır. Bunu Çankırı Poşalarının ve dillerinin incelendiği dört bölüm takip etmektedir. Birinci bölümde Giriş'te tartışılan kavramlar çerçevesinde Poşa dilinin durumu tartışılmış, öne sürülen tezler, derlemeler sonucu elde edilen verilerle desteklenmiştir.Poşalar iki dillidir. Kendi toplulukları içerisinde kendi dillerini, dışarıda ise Türkçeyi konuşmaktadırlar. Çalışmanın ikinci bölümünde, Çankırı ağzı ve Poşaların Türkçelerindeki tipik ses özelliklerinden söz edildikten sonra Poşaların konuştuğu dil hakkındaki fonetik ve morfolojik tespitler paylaşılmıştır. Ancak bu çalışmada Poşacanın tam bir incelemesini yapmak, dil hakkında hiçbir ön çalışmanın olmaması, kapalı bir grup olan Poşalardan derleme yapmanın güçlükleri gibi nedenlerle mümkün değildir.Üçüncü bölümde, elde ettiğimiz sözlük verileri, verinin nasıl elde edilişiyle ilgili sorunların tartışıldığı bilgilerden sonra, ileride çalışmalara kaynaklık etmesi amacıyla liste halinde sunulmuştur.Ekte, sosyolojik değerlendirmeler amacıyla uyguladığımız anket verilerine yer verilecektir. İki bölümden oluşan ankette, Poşaca ve Türkçeyi nerede kullandıkları ve bu dillere karşı tutumları hakkında bilgi elde edilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Turkey makes up a multilingual geography where several ethnicities reside. The present study examines one of these ethnic groups that is located in the Alibey Street of Cankiri. This community, around 2000 in population, identifies themselves as ?Poshas?, but are known with several names such as Gypsies, Elekcis, and Bohcacis by the local community of Cankiri.Poshas have a language that is not known or understood by the outsiders of their group. Although I am a local of Cankiri myself, I got to know about this unique language through my advisor?s guidance to explore the linguistic heritage in Cankiri. Posha community seems to be in an effort to keep their language secret. The reasons behind these efforts are laid out in this study, in light of the participants? statements.As a result of severely limited resources on Cankiri Poshas, the present study builds on case studies. Using a participant-observation methodology, the researcher adopted audio and video-recording, note-taking, and occasionally photographic documentation. In addition to the discussions on language, experiences from the field during the data collection stages are also presented.The study starts with an introduction that presents the topic, objectives, content, context, research methods, and the descriptions of key concepts to be used in the analysis. The introduction is followed by four chapters that examine Cankiri Poshas and their language. In the first chapter, the status of Posha language is discussed in light of the concepts provided in the introduction chapter, and the arguments of the present study are discussed referring to the previous literature.Poshas are a bilingual community. They speak Posha in their own group, and speak Turkish interacting with the outsiders. In the second chapter, Cankiri dialect and the common phonetic features in Poshas? Turkish is discussed, followed by phonetic and morphological analysis of Posha language. However, it is not possible to conduct a comprehensive morphological analysis in the present study due to a lack of resources on the language and the fact that Poshas are a closed and secretive community, which poses difficulties to collect empirical data.In the third chapter, linguistic resources of Posha as well as the methodology adopted in data collection are discussed, followed by a list of Posha vocabulary to inform future studies.In the appendix, the findings from a survey study are discussed for a sociological understanding of the community. The survey has two sections that focus on the contexts in which Turkish and Posha are spoken as well as their linguistic attitudes.
Benzer Tezler
- Meyve suyu endüstrisinde yan ürün olan meyve posalarından değerli kimyasalların izolasyonu ve aktivite çalışmaları
Isolation and activity studies of valuable chemicals recycling of fruit pulps generated in juice industry as by-product
MEHMET ALİ DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
KimyaÇankırı Karatekin ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM DEMİRTAŞ
- Atık limon posalarından sekonder metabolitlerin izolasyonu karakterizasyonu ve biyokimyasal aktivitelerinin incelenmesi
Study of biochemical activity characterization and isolation of secondary metabolites from lemon pulp
YAŞAR İPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
KimyaÇankırı Karatekin ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM DEMİRTAŞ
- Çankırı yöresine ait atasözlerinin Çankırı'ya özgü öğe ve mekânlarda resimlenmesi
Illustration of proverbs of Çankırı region in items and places specific to Çankırı
MOHAMMED QASIM MOHAMMED MOHAMMED
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarÇankırı Karatekin ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZHAN UZUN
- Ömer Muz'un sulu boya eserlerinde İstanbul
İstanbul in Ömer Muz's watercolor works
DİLEK BAŞAYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarÇankırı Karatekin ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE ŞEN
- İsmail Hakkı Bursevî'nin Rûhu'l-Beyân isimli tefsirinde İsrâiliyyat
Isrāiliyyat in Ismail Hakki Bursawī's commentary on Rūhu'l-Beyān
İSMAİL ÖZGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURHAN ÇONKOR