İlköğretim okullarında insan hakları ve vatandaşlık eğitimi uygulamalarının değerlendirilmesi
The evaluation of human right and citinzenship education practices at primary schools
- Tez No: 317150
- Danışmanlar: PROF. DR. SELMA YEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: İnsan hakları eğitimi, vatandaşlık eğitimi, insan hakları ve vatandaşlık eğitimi ara disiplin alanı, öğretmen görüşleri, ders kitapları, Human rights education, citizenship education, human rights and citizenship education inter-discipline domain, teacher opinions, and textbooks
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 233
Özet
Araştırma üç aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada 2004 yılından sonra uygulamaya konulan İHVE (İnsan Hakları ve Vatandaşlık Eğitimi) alanı ara disiplin uygulamasının öğretmen görüşleri bakımından beş boyutta (öğretim programı, kitap setleri, öğrenme ortamı, ders dışı etkinlikler ve öğretmen yeterliliği) değerlendirilmesi; ikinci aşamada 2004 öncesi Vatandaşlık ve İnsan Hakları Dersi Öğretim Programı'nın özel amaçlarının/davranışlarının uygulamadaki İHVE ara disiplin alanı kazanımlarınca karşılanma durumlarının değerlendirilmesi ve üçüncü aşamada ise mevcut İHVE ara disiplin alanı kazanımlarının ilköğretim okullarında okutulan kitaplara yansıma durumlarının değerlendirmesi yapılmıştır.Araştırmanın birinci aşamasında öğretmen görüşlerini almak üzere beşli likert tipi anket geliştirilmiştir. Bu aşamada araştırmanın evrenini Kırıkkale ilinde görev yapan öğretmenler, örneklemini ise Kırıkkale'de ilköğretim okullarında görevli farklı branşlardan toplam 520 öğretmen oluşturmaktadır.Araştırma anketinin I. ve II. Bölümlerinden elde edilen nicel veriler SPSS istatistik programında aritmetik ortalama, standart sapma, t testi ve tek yönlü ANOVA analizleri kullanılarak değerlendirilmiş; yüzde, frekans ve grafiklerin oluşturulmasında Microsoft Office - Excel programından faydalanılmıştır. Anketin üçüncü bölümü ile kitap taraması ve öğretim programlarının karşılaştırılmasında içerik çözümlemesi yapılmış, bu çözümlemeler nicel hale getirildikten sonra Microsoft Office - Excel programından faydalanılarak yüzde, frekans olarak ifade edilmiştir.Araştırmanın ikinci aşaması olan öğretim programındaki özel amaçlar/davranışlar ile İHVE ara disiplin alanı kazanımlarının kıyaslanması ve üçüncü aşaması olan İHVE ara disiplin alanı kazanımlarının ders kitaplarına yansıma durumları doküman taraması şeklinde gerçekleştirilmiştir.Araştırmadan aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır:Öğretmenlerin; ?program? ve ?kitap? boyutlarının geneli ile ilgili olumlu ve olumsuz görüş oranlarının birbirlerine yakın olduğu, ?ortam? ve ?öğretmen yeterliği? boyutlarının geneli ile ilgili çoğunluğunun olumlu görüşlere, ?ders dışı etkinlik? boyutunun geneli ile ilgili olarak ise çoğunluğunun olumsuz görüşlere sahip oldukları görülmüştür.Öğretmenlerin ?program? boyutu altında ifade etmiş oldukları görüşlerin cinsiyet, branş, mezuniyet durumu ve okulun bulunduğu yer değişkenleri bakımından; ?kitap? boyutu altında ifade etmiş oldukları görüşlerin branş ve okulun bulunduğu yer değişkenleri bakımından; ?ders dışı etkinlik? boyutu altında ifade etmiş oldukları görüşlerin okulun bulunduğu yer değişkeni bakımından; ?öğretmen yeterliliği? boyutu altında ifade etmiş oldukları görüşlerin branş ve hizmet içi eğitime katılma değişkenleri bakımından farklılaştığı belirlenmiştir. Anketteki ?ortam? boyutunun geneli ile ilgili öğretmen görüşlerinin her hangi bir değişken bakımından farklılaşmadığı görülmüştür.Mevcut İHVE alanı ara disiplin kazanımlarının içerikleri ile 1998 Vatandaşlık ve İnsan Hakları Öğretim Programı'nın altı ünitesindeki özel amaç/davranış içerikleri çoğunlukla eşleşmesine rağmen; ?Milli Güvenlik ve Milli Güç Unsurları? ve ?İnsan Haklarının Korunmasında Karşılaşılan Sorunlar? ünitelerinin amaç/davranış içerikleri ile eşleşen İHVE ara disiplin alanı kazanımı tespit edilememiştir.2004 sonrası İHVE alanı ara disiplin kazanımlarının kitaplara yansıma durumları ile ilgili olarak; İHVE alanı ara disiplin kazanımlarına yönelik kitap yazarlarında bir farkındalık olmasına rağmen, ara disiplin alanı kazanımlarının incelemesi yapılan kitaplara yeterince yansımadığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The study was conducted in three stages. Firstly, teachers? opinions concerned with Human Rights and Citizenship Education Practices employed after 2004 according to teaching curriculum, basal textbooks, learning environments, out of course activities and teacher efficacy were taken. Secondly, Citizenship and Human Rights Course Teaching Curriculum?s specific objectives previous to 2004 were evaluated whether these specific objectives correspond to Human Rights and Citizenship Education in present practice. Thirdly, present Human Rights and Citizenship Education Practices? reflections on textbooks used at primary schools were evaluatedFor first stage, Likert scale with 5- intervals were developed to get teachers? opinions. The population of the present study was teachers in Kırıkkale. However, the research sample consisted of 520 teachers from different teaching profession in Kırıkkale.The data obtained from the inventory?s first and second parts was analyzed using SPSS analyses including mean, standard deviation, independent groups t-test, and one-way ANOVA. In addition to this, with Excel and Microsoft Office, figures, percentage, and frequency tables were formed. In third part of the inventory, investigation of textbooks, and comparisons of teaching curricula were made, and also with descriptive analyses, the data were presented obtained from this part were presented as percentage and frequency.In the second stage of the study, it was investigated comparisons of teaching curriculum?s specific objectives with Human Rights and Citizenship Education Practices. In the third stage of the study, it was investigated Human Rights and Citizenship Education Practices? reflections on basal textbooks through document analysis.The research findings showed that the teachers? opinions about curriculum and textbook dimensions were approximately similar in terms of positive and negative teachers? opinions. Whereas most of the teachers had positive opinions concerning learning environment and teacher efficacy, they had negative opinions relative to out of course activities.The teachers? opinions about curriculum dimension varied significantly according to gender, their type of teaching profession, school where is located. The teachers? opinions about textbook varied significantly according to their type of teaching profession and school where is located. The teachers? opinions about out of school activities varied significantly according to school where is located. The teachers? opinions about teacher efficacy dimension varied significantly according their type of teaching profession and participation in professional development. However, the teachers? opinions about learning environment did not vary significantly according to any variable employed in the present study.Whereas the present Human Rights and Citizenship Education?s objectives matched with 1998 Citizenship and Human Rights Teaching Curriculum?s objectives in six themes, National Security and National Power Factors themes? objectives did not match Human Rights and Citizenship Education?s objectives.Regarding reflections of Human Rights and Citizenship Education?s objectives on textbooks, in spite of fact that there is difference in authors of Human Rights and Citizenship Education?s objectives, this revision process did not reflect on textbooks.Regarding Human Rights and Citizenship Education?s objectives? reflections in textbooks after 2004, although there is awareness of authors of book relative to Human Rights and Citizenship Education?s objectives, this could not be reflected sufficiently in the books analyzed for the present research.
Benzer Tezler
- Potentialities for and limits to inclusion by education: The case of Syrian children's education in Turkey and child labour
Eğitim tarafından içermede potansiyeller ve limitler: Türkiye'deki Suriyeli çocukların eğitimi ve çocuk işçiliği
YASEMİN KIZILOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Sosyal HizmetOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET OKYAYUZ
- 4. ve 5. sınıflar fen ve teknoloji dersinin vatandaşlık eğitimi bakımından işlevselliği
The function of science and technology courses in 4th and 5th grades in terms of citizenship education
MUHAMMET ÖZDEN
Doktora
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEFİK YAŞAR
- Educational reforms in Ethiopia: From the imperial era to the present
Etiyopya'da eğitim reformları: Emperyal dönemden günümüze
SALİH AHMED MAHAMMODA
Doktora
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA KORKMAZ
- İlköğretim birinci kademede vatandaşlık eğitimi üzerine bir durum çalışması
A case study on the primary grades civics education
SEVİM GÜVEN
- Kitle iletişim araçlarının 8. sınıfta okutulmakta olan Vatandaşlık Bilgisi ve Demokrasi Eğitimi dersine etkilerinin araştırılması ve değerlendirilmesi
The evaluation and researching the effects of communication vehicles that are commonly used nowadays to the Citizenship Knowledge and Democracy Training which are being learned at the 8 th class
MURAT TEKİROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DOĞAN DUMAN