Türk yazın dizgesinde Shakespeare'in Bir Yaz Gecesi Rüyası çevirileri: Çeviri kuramında norm kavramının değerlendirilmesi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 31768
- Danışmanlar: DOÇ. DR. IŞIN BENGİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İngiliz Dili ve Edebiyatı, English Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1994
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İngiliz Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 202
Özet
Yazın çevirilerinin gerek çeviri tarihinde gerekse çeviri eleştirisinde önemli bir yer tuttğu yadsınamaz. Yasın çevirisi bağlamında oluşan çeviri kuramında norm kavramının çeviri edimindeki etkinliğinin incelenmesi amacıyla yapılan bu inceleme Shakespeare' in Bir Yaz Gecesi Rüyası çevirileri bütüncesi üstünde sürdürülmüştür. Çalışmanın birinci bölümünde norm kavramının tarihsel gelişimi, değişik bakış açılarından nasıl tanımlandığı ele alınarak incelememizde ele alınan biçimiyle norm kavramından ayrımları belirlenmiştir. Bu bolümde aynı zamanda yalnızca tikel olarak normlar değil genel olarak çeviri kuramında çoğuldizgeci bir bakış açısının yönlendirdiği çevir ibil im çalışmalarıyla ne tür bir dönüşüm gerçekleştiği ve bu köktenci eksen değişikliğinin sonuçları da irdelenmiştir. Böylece çeviribilim çalışmalarında eşdeğeri i ki er in saptanması sırasında önsel bir yaklaşım yerine sonsal bir yaklaşımın benimsenmesinin olanaklı olabildiği görülmüştür. Çalışmanın ikinci bölümünde ilk bölümde ele alınıp tanımlanan kavramın doğası gereği, erek dizgenin öneminin su yüzüne çıkmasıyla,' incelenecek bütüncenin içinde yer aldığı erek dizgenin, başka deyişle, Türk toplum, ekin, dil ve yazın dizgesinin genel olarak bu incelemeyi ilgilendiren ağırlık noktaları, özel olarak da bütüncemizin tarihsel yayılma alanı olan 1933-1992 yılları arasındaki gelişimivi sergilenmiştir. Kaynak çıkışlı ama ereğe yönelik bir edim olan çevirinin gerçekte içinde soluk alıp verdiği, varlık gösterdiği dizge olan erek dizgenin tanınması ve tikel olarak incelenen metinlerin bu dizgenin birer parçası olarak bütünle karşılıklı etkileşimlerinin çözümlenmesine böylece olanak bulunacaktı. Ayrıca bu yaklaşımla, bu tür incelemelerin canal ıcı yönü olan tarihseli ik temel alınmış ve inceleme artsüremli bir tabana oturtularak tek bir kesite odaklanmak yerine zaman içindeki iliskisellik vur gul anmışt ir. üçüncü bölümde, ele alınan bütünce, çeviri normlarının yeniden kurulmasıyla bet imlenmist ir. Böylece, incelemenin asal amacı olan çeviri normlarının çevirmen kararları üstündeki belirleyici etkisinin sorgulanması erekten ya da son üründen geriye doğru iz sürülerek gerçekleştirilmiştir. Böyle bir çalışmanın yeğlenme nedeni, daha önce çevir ib il im incelemelerinde yaygın olan bakış açısının süreç ağırlıklı, dural, eşsüremli kapalı dizgesel ve kaynak odaklı niteliği, kısacası, önsel varsayımlardan yola çıkarak sınırlayıcı ve önyargılı olmak zorunda kalan yaklaşımına karşılık, ilk elden, eldeki çeviri metni veri olarak görüp onunla işe koyulan, daha gerçekçi, devingen, tarihsel, açık dizgesel ve erek odaklı, dolayısıyla sonsal bir yaklaşımı benimseyen bir uygulama olmasıdır'. Sonuç olarak, yeniden kurulan çeviri normları ışığında erek dizge EM ilişkileri incelendiğinde çevirinin yalnızca metnin yüzeysel olarak incelenmesiyleVll değerlendir ilemeyeceği i çevirmenin yaptığı seçimlerin daha büyük bir dizge içindeki bir ilişkiler yumağı ile belirlendiği ve gerçek yüzünü çevirmen kararlarını etkileyen kısıtlamalarla dış koşullar incelendiğinde gösterdiği sonucuna varılmıştır. Bu sonuçların da uygulama alanında, özellikle de çeviri eleştirisinde yeni ufuklar açan ilkelerin oluşturulmasında bir adım olacağını umuyoruz.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Bir yazınsal tür olarak oyun çevirisi: Tennessee Williams'ın The Glass Menagerie adlı eserinin Türkçe çevirilerinin betimlenmesi
Dramatic translation as a literary genre: A descriptive study on turkish translations of Tennessee Williams' The Glass Menagerie
AYŞE ECE DERELİOĞLU ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BETÜL PARLAK
- Korku yazını çevirilerine dizgesel bir yaklaşım: Howard Philips Lovecraft çevirileri
A systematic approach to translation of horror literature: Translated works of Howard Phillips Lovecraft
SELAHATTİN KARAGÖZ
- Yazar imgesi ve Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Huzur ve Saatleri Ayarlama Enstitüsü romanlarının kaynak ve erek kültürde alımlanışı
Authorial image and the reception of ahmet Hamdi Tanpinar's Huzur and Saatleri Ayarlama Enstitüsü in Turkish and in English through translation
ZEYNEP ŞAHİNCAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul Okan ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMAL DEMİRCİOĞLU
- Türk tiyatrosunda uyarlama (1860-1923)
Adaptation in Turkish theatre
SİBEL BULUT
Doktora
Türkçe
2016
Sahne ve Görüntü SanatlarıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABİDE DOĞAN
- Tanzimat Döneminde tercüme odasından yetişen bir çevirmen-aydın: Ahmet Vefik Paşa
A translator-intellectual grown-up of the translation bureau in the Tanzimat Period: Ahmet Vefhik Pasha
BARIŞ ÖZKUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MİNE YAZICI