Eleştirel düşünme eğilimi ölçeği'nin uyarlama çalışması ve faktör yapısının farklı değişkenlere göre incelenmesi
Adaptation of critical thinking disposition scale and testing factor structure according to different variables
- Tez No: 319988
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SEVİLAY KİLMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Bilgi ve teknoloji çağı eğitim sisteminde çok hızlı bir değişim ve dönüşümü beraberinde getirerek bilgiyi seçen, örgütleyen ve kullanan; bu süreçte de eleştirel ve yaratıcı düşünebilen, araştırma yapabilen, problem çözebilen, olasılıkları hesaplayabilen ve çıkarımda bulunabilen nitelikli bireyler yetiştirmeyi ön plana çıkarmıştır. Bireylerin sahip olması gereken en önemli özelliklerden birisi olan eleştirel düşünme, üst düzey becerilerin kullanıldığı karmaşık ve kapsamlı bir süreçtir. Eleştirel düşünme becerilerinin kazanılarak uygun durumlarda kullanılması ise ancak eleştirel düşünme eğilimine sahip olunması ile gerçekleştirilebilir.Ricketts ve Rudd tarafından 2005 yılında geliştirilen Eleştirel Düşünme Eğilimi (EMI) ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanarak geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının yapıldığı ve faktör yapısının farklı değişkenlere göre test edildiği bu araştırma, 2011-2012 eğitim-öğretim döneminde Ankara ilinde öğrenim gören toplam 1500 lise birinci sınıf öğrencisi ile yürütülmüştür. Katılımcılar alt, orta ve üst sosyo-ekonomik düzeyde yer alan Altındağ, Yenimahalle ve Çankaya ilçelerinden seçkisiz olarak belirlenmiştir. Veri toplama aracı olarak kullanılan EMI, 26 maddeden oluşan beşli likert tipinde bir ölçektir.Araştırmanın ilk amacı olan yabancı bir ölçeğin kültürümüze uyarlanması çerçevesinde uyarlama kriterlerine uygun olarak ölçek maddeleri üç uzman tarafından çevrilmiş ve her iki dili de iyi bilen bir gruba dört hafta arayla ölçeğin İngilizce ve Türkçe formu uygulanmıştır. Ölçeğin özgün ve hedef dil formlarından grubun elde ettiği puanlar üzerinde her iki dil arasındaki korelasyona bakılmış ve puanlar arasındaki fark t-testi ile incelenerek ölçeğin dilsel eşdeğerliliğe sahip olduğu saptanmıştır. Ölçeğin geçerliğine ilişkin kanıtlarının elde edilmesi amacıyla veriler üzerinde açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmış, alt ölçekler arasındaki korelasyon hesaplanmış ve benzer bir ölçek ile arasındaki ilişkiye bakılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin faktör yapısının orijinal yapı ile aynı bileşenlere sahip olduğu, doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ölçeğin faktör yapısının doğrulandığı ve ölçüt geçerliğini saptamada benzer ölçek olan Kaliforniya Eleştirel Düşünme Eğilimi ölçeğinden elde edilen puanlarla arasında bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Ölçeğin güvenirliği, tümü ve alt boyutları için iç tutarlılık güvenirliğinin kanıtı olan Cronbach-alfa güvenirlik katsayısı ve test-tekrar test güvenirliği hesaplanarak tespit edilmiştir. Geçerlik ve güvenirliğe ilişkin yapılan analizler sonucunda EMI'nin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimlerini ölçmede geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu sonucuna varılmıştır.Ölçeğin üç faktörlü yapısının cinsiyet ve sosyo-ekonomik düzeylerine göre ayrılan gruplarda eşitliğini belirlemek için çoklu grup doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Cinsiyete göre ayrılan gruplarda doğrulayıcı modelin faktör yükleri ve faktörler arası korelasyon açısından farklılık göstermediği, hata varyansları açısından ise farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Sosyo-ekonomik düzeye göre ayrılan gruplarda ise doğrulayıcı modelin faktör yükleri açısından farklı olmadığı, hata varyansları ve faktörler korelasyonları açısından farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Information and technology age resulted in a rapid change and transformation in the education system, thus creating qualified individuals that choose, organize and use information; think critically and innovatively, make researches, solve problems, calculate probabilities and make inferences. Critical thinking, one of the most important characteristics that an individual should have, is a complex and comprehensive process in which high-level skills are used. Use of critical thinking skills on appropriate occasions can only be realized by having the disposition of critical thinking.The scale of Emotional Intelligence Critical Thinking Disposition (EMI) which was developed by Ricketts and Rudd (2005) was adapted to Turkish and tested for validity and reliability in the present study. Moreover, the factor structure of the scale was examined according to different variables, and the study was conducted via 1500 first grade high school students studying in the 2011-2012 academic year at Ankara. The participants were randomly chosen from Altındağ, Yenimahalle and Çankaya, which have low, medium and high socio-economic levels. Data collection tool EMI is a five-point Likert scale consisting of 26 subject matters.The first aim of the study was the adaptation of the scale to Turkish culture; thus the subject matters were translated into Turkish by three experts in accordance with the adaptation criteria, and then the English and Turkish scales were applied to a group knowing both languages well every four weeks. The correlations between the two languages which were obtained from the group?s scores of the English and Turkish forms were evaluated, and the difference between the scores was examined via the t-test, thus determining the language equivalency of the scale. Exploratory and confirmatory factor analyses were conducted in order to obtain evidences regarding the structural validity of the scale, the correlations between the sub-scales were calculated, and the relationship between the present scale and a similar scale was examined. The exploratory factor analysis revealed that the Turkish version of the scale has the same components as the original scale, while the confirmatory factor analysis confirmed the factor structure of the scale, which was also found to be related to the scale of California Critical Thinking Disposition, a similar scale used to determine validity. The validity of the scale was tested via Cronbach-alfa reliability coefficient which was used to determine the internal consistency of the scale and the sub-scales and the test-retest method. As a result of the analyses regarding validity and reliability, EMI was determined to be a valid and reliable scale for the measurement of the critical thinking dispositions of the students.A multi-group confirmatory factor analysis was conducted in order to determine the equivalency of the three-factor structures of the groups distributed according to gender and socio-economic levels. In the groups distributed according to gender was determined not to differ for factor loadings and factor correlations of the confirmatory model; and also, was determined to differ for error variances of the confirmatory model. By the way, in the groups distributed according to social-economic levels was determined not to differ for factor loadings and also, was determined to differ error variances and, factor correlations of the confirmatory model.
Benzer Tezler
- Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin girişimcilik düzeyleri ve eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi
Investigation of entrepreneurship levels and critical thinking tendencies of faculty of sport sciences students
OSMAN ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SporYozgat Bozok ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OKTAY ÇOBAN
- Yansıtıcı düşünme etkinlikleri ile destekli tam öğrenme modelinin tıp fakültesi öğrencilerinin üstbiliş becerileri, öz-düzenleme stratejileri, öz-yansıtma becerileri, öz-yeterlik inançları, eleştirel düşünme becerileri ve akademik başarılarına etkisi
The effect of mastery learning model supported with reflective thinking activities on medical students' metacognitive skills, self-regulation strategies, self-reflection skills, self-efficacy beliefs, critical thinking skills and academic achievement
ŞENEL ELALDI
Doktora
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇETİN SEMERCİ
- Hemşirelerin eleştirel düşünme eğilimleri ve problem çözme becerilerinin incelenmesi
The ınvestigation of critical thinking disposition and problem solving abıiity of nurses
SAADET ERZİNCANLI
- Sekizinci sınıf öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi
Study on the critical thinking tendencies of 8th grade students in view of certain variable
HATİCE KURGA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU BOZPOLAT
- Eleştirel düşünme eğiliminde müzik eğitiminin etkisinin belirlenmesi
Determining the effect of music education on critical thinking tendency
AYŞEGÜL ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MüzikGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKER EROĞLU