Centaurea amaena boiss. & balansa'nın autekolojisi ve koruma biyolojisi
The autecology and conservation biology of centaurea amaena boiss. & balansa
- Tez No: 320821
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET AKSOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Botanik, Botany
- Anahtar Kelimeler: Centaurea amaena, endemik, Kayseri, koruma biyolojisi, autekoloji, Centaurea amaena, endemic, Kayseri, conservation biology, autecology
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Endemik bir bitki türü olan Centaurea amaena Boiss. & Balansa, kritik yok olma tehlikesi altında olup sadece Kayseri'de bulunmaktadır. Bu çalışma ile, türün populasyon yapısı ve genişliği, dar yayılışının nedenleri, ekolojik istekleri, tozlaşma mekanizması ve üreme biyolojisine ait özellikler belirlenmiş, koruma kapsamında uygulama çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Ayrıca türün morfolojik, anatomik, palinolojik ve karyolojik özellikleri de belirlenmiştir.Kayıtlarda tek lokaliteden bilinen C. amaena'nın bulunduğu lokaliteden yaklaşık 15 km uzaklıkta ikinci bir lokalitesi daha saptanmıştır. İki lokalite birlikte yaklaşık 0.55 km2'lik bir alan oluşturmaktadır ve birey sayısı yaklaşık 5672 olarak hesaplanmıştır. Populasyon çalışmalarından elde edilen veriler ve IUCN kriterlerine göre türün tehlike kategorisi CR B2ab(i,iii) olarak güncellenmiştir. Polen taneleri simetrik, izopolar, trikolporat ve polen şekli prolat-sferoidal olarak belirlenmiştir. Türün somatik kromozom sayısı 2n=18 tepit edilmiş, poliploidi (2n=4x=36) olan hücrelere de rastlanmıştır. Üreme biyolojisi çalışmaları sonucunda türün kendine döllek (autogam) olduğu tespit edilmiştir. Tohum çimlenmesi üzerine üç farklı bitki büyüme düzenleyicisinin (gibberellik asit, kinetin, indol - 3 - asetik asit) etkisi araştırılmış ve en yüksek çimlenme oranına gibberellik asit uygulamasında rastlanmıştır. Türün genellikle kayalık yamaçlarda, kayaların ve taşların arasına tutunarak geliştiği tespit edilmiştir. Alana en yakın yerden alınan toprak örneklerinin hafif asitli, organik madde içeriği yüksek, kumlu-tınlı bünyeye sahip olduğu belirlenmiştir.Koruma uygulamaları çerçevesinde, tür gurbette (ex-situ) ve yerinde (in-situ) yaşatılmaya çalışılmış fakat başarılı olunamamıştır. Türü tehdit eden başlıca faktörlerin antropojenik kaynaklı (yapılaşma, otlatma, turizm) olduğu belirlenmiş ve türün korunması kapsamında çeşitli stratejiler geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
An endemic plant species, Centaurea amaena Boiss. & Balansa is in a critical danger of extinction and is only found in the province of Kayseri. With this study, the population pattern of the species and its extension, the reasons for its narrow range, its ecological demands, its pollination mechanism and reproductive biology have been identified, and practical works have been carried out for protection. Moreover, the morphological, anatomical, palynological and karyological features of the species have been determined.A second locality was detected about 15 kilometers from C. amaena known in the records from one locality. Two localities together cover an area of around 0.55 square kilometer, and the number of individuals was calculated to be 5672. According to the data obtained from the studies on the population and the criteria by IUCN, the danger category of the species has been updated as CR B2ab(i,iii). Polen grains were described as symmetric, isopolar and tricolporate, and the shape of the pollen was determined to be prolate-spheroidal. The somatic chromosomal number was determined to be 2n=18, and cells that were polyploidy (2n=4x=36) were encountered. As a result of the studies into reproductive biology, the species was determined to be autogamous. The effect of three different hormones (gibberellic acid, kinetin, indol - 3 - acetic acid) on the germination of the seeds has been researched, and the highest germination rate was achieved with gibberellic acid. It was established that the species typically flourish, taking roots on rocky slopes, between rocks and stones. The soil samples taken from the nearest places were found to be slightly acidic, rich in organic matter, and sandy-loamy.Within the framework of practices for protection, efforts were made to make the species live ex-situ and in-situ, but the result was failure. The main factor threatening the species were identified to be anthropogenic-related (construction, grazing, tourism), and several strategies have been developed for the purpose of protecting it.
Benzer Tezler
- Kritik endemik Centaurea amaena'nın doku kültürü yöntemleriyle hızlı çoğaltımı
In vitro micropropagation of critically endangered and endemic Centaurea amaena by tissue culture
ÖZGE EKİNCİ
- Centaurea L. cinsi phalolepıs (cass.) DC. seksiyonunun taksonomik ve ekolojik özellikleri
Taxonomical and ecological properties of the phalolepis (cass.) DC. section of the genus centaurea L.
YAVUZ BÜLENT KÖSE
- İzmir İlinde bulunan agromyzidae (Diptera) familyasına bağlı türler üzerinde sistematik araştırmalar
Systematic studies on the species of the family agromyzidae (Diptera) in İzmir Province
HASAN SUNGUR CİVELEK
- The isolation and identification of sesquiterpence lactone constituents of the plants Centaurea Cherolopha wagenitz and Centaurea cuneifolia sm.
Centaurea Cheirolopha wagenitz ve Centaurea cheirolopha sm. bitkilerinin seskiterpen lakton bileşenlerinin ayrılması ve yapılarının aydınlatılması
İZLEM YETÜT
- Türkiye'deki bazı endemik centaurea l. taksonları üzerinde morfolojik ve palinolojik araştırmalar
Başlık çevirisi yok
BARBAROS YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Ormancılık ve Orman MühendisliğiZonguldak Karaelmas ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ZAFER KAYA
