Experience and expression of emotions in marital conflict: An attachment theory perspective
Evlilikte yaşanan çatışmalarda hissedilen ve ifade edilen duygular: Bağlanma teorisi perspektifi
- Tez No: 321139
- Danışmanlar: PROF. DR. NEBİ SÜMER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 312
Özet
Bu çalışmanın amacı, evlilikte yaşanan çatışmada hissedilen ve ifade edilen duyguların, eşlerin bağlanma yönelimleri ve evlilik uyumları arasındaki ilişkideki aracı rolünü araştırmaktır. Geçmiş araştırmalar, bağlanma boyutları ve/ya stilleri ile ilişki doyumu arasında güçlü bir ilişki olduğunu göstermiştir. Ayrıca, geçmiş çalışmalar yaşanan olumsuz duyguların ve bu duyguların işlevsiz şekilde ifade edilmesinin ilişkinin kalitesi bakımından yıkıcı etkisini ortaya koymaktadır. Bu çalışmada, Aktör-Partner Bağımlılık Modeli (APIM, Kashy & Kenny, 2000) kapsamında evlilik çatışmalarında yaşanan duyguların ve bunların ifade edilme biçimlerinin karı ve kocanın bağlanma boyutları (kaçınmacı ve kaygılı bağlanma) ve her iki eşin ikili uyumu arasındaki ilişkide aracı değişken rolü incelenmiştir. Böylece iki farklı çalışma alanı görgül olarak ilişkilendirilmiştir. Genel olarak karı ve kocanın kaygı ve kaçınma boyutlarının olumsuz duygu deneyimi (kızgınlık, üzüntü ve suçluluk) ve bu duyguların yıkıcı şekilde ifade edilmesi ile olumlu ilişki göstermesi beklenmektedir. Bu etkinin de her iki eşin evlilik uyumunu olumsuz bir şekilde etkilemesi beklenmektedir. İlk olarak, Türk kültürüne özgü yaşanılan duygu türleri ve bunların kültüre özgü dışavurumlarının olup olmadığını incelemek amacıyla hem nicel hem de nitel ön çalışmalar yapılmıştır. Ön çalışma sonuçları dikkate alınarak kızgınlık, üzüntü ve suçluluk duygularının ifadelerini kapsayan üç ayrı ölçeğin güvenirliği ve geçerliği sınanmıştır.Ana çalışmaya erken dönem evlilik yıllarında olan 167 çift katılmıştır. Evli çiftler temel çalışma değişkenleri olan bağlanma, duygular ve evlilik doyumuna ilişkin çok sayıda ölçeği ayrı ayrı doldurmuşlardır. Yaşanan duyguların ve bunların ifade edilme stillerinin, karı ve kocanın bağlanma boyutları ile her iki eşin evlilik uyumu arasındaki ilişkide aracı değişken rolünü araştırmak için APIM modeli kullanılarak bir dizi iz (path) analizi yapılmıştır. Bulgular hem karı hem de kocaların kaçınmacı bağlanma boyutunun eşlerin evlilik uyumunu yordamada en güçlü değişken olduğunu göstermiştir. Eşlerin hissettiği duyguların aracı rolü incelendiğinde ise, kadınların hayal kırıklığı duygusu ve erkeklerin kızgınlık duygusunun temel aracı değişkenler olarak öne çıktığı bulunmuştur. Kızgınlık ifadesi açısından bakıldığında, sonuçlar kadınların ve erkeklerin yaygın kızgınlık stilinin, bağlanma boyutları ve evlilik uyumu arasındaki ilişkide aracı rolü oynadığını göstermiştir. Üzüntü ifadesinin aracı rolüne ilişkin analizler, sadece bir aktör aracı rolünün anlamlı olduğunu göstermiştir. Kaçınan bağlanma yönelimi yüksek olan kocaların üzüntülerini ifade ederken daha çok yalnızlık/olumsuz davranış tarzını kullandıkları ve bu davranış tarzının kendi evlilik uyumlarını düşürdüğü bulunmuştur. Ancak, karı ve kocaların suçluluk ifade stillerinin, eşlerin bağlanma stilleri ve evlilik uyumları arasındaki aracı rolü istatistiksel olarak anlamlı değildir. Bu çalışma her bir eşin bağlanma boyutunun hem kişinin kendisinin hem de eşinin hissettiği duyguyu ve bu duyguyu nasıl ifade edildiğini yordamadaki gücünü ve bunun eşlerin evlilik uyumunu belirlemedeki rolünü araştırarak geçmiş araştırmalara katkı sağlamaktadır. Çalışma bulguları, hem kuramsal ve pratik uygulamalar hem de gelecek araştırmalar bakımından tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The current study aims to explore the potential mediating role of emotional experiences and expression during conflictual situations in marital relationships. Past studies have documented a strong relationship between attachment dimensions and/or styles and relationship satisfaction. It was also shown that negative emotions and dysfunctional and destructive expression of emotions have detrimental effect on marital functioning. The current study aims to empirically tie these two areas of research by exploring the mediating role of emotional experience and expression in the relationship between attachment dimensions (i.e., attachment anxiety and avoidance) and marital adjustment of couples using the Actor-Partner Interdependence Model (APIM, Kashy & Kenny, 2000). It was expected that attachment dimensions of wives and husbands would predict the experience of three negative emotions, namely, anger, sadness, and guilt and destructive expression of these emotions, and in turn, these emotions would predict both partners? marital dissatisfaction. Initially, two pilot studies using both qualitative and quantitative methods were conducted to see whether there were culture-specific ways of emotional experience and expression in Turkish cultural context. The findings confirmed the reliability and validity of the three separate emotional experiences scales assessing anger, sadness, and guilt.Based on the findings of the initial studies, the main study involving a sample of 167 married couples who were in the early years of their marriages was conducted. Couples separately completed multiple measures of adult attachment and experience and expression of emotions, and marital quality. Mediating effects of emotional experience and expression in the relationship between the attachment dimensions and marital adjustment were tested utilizing a series of path analyses using the APIM analyses. The results revealed that attachment avoidance, rather than attachment anxiety, of both wives and husbands was the strongest predictor of own and partners? marital adjustment in the conflictual situations. In terms of emotional experience, wives? regret and husbands? anger were the marker mediating emotions. Regarding anger expression, wives? and husbands? distributive aggression styles mediated the relationship between attachment dimensions and marital adjustment. Analyses on sadness expression yielded only one significant actor mediation effect suggesting that avoidant husbands used more solitude/negative behavior, and this in turn, decreased their marital adjustment. However, guilt expression styles of wives and husbands did not mediate the relationship between attachment dimensions and marital adjustment of both partners. The current study extended the previous studies by providing evidence on the influence of the each partner?s attachment orientation on the emotional experience and expression during marital conflict and marital adjustment of both spouses. The implications of the study for theory, practice, and future research were discussed.
Benzer Tezler
- Meme kanseri tanısı olan kadın ve eşlerinin duygu gereksinimlerinin toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi
Examination of need for affect of breast cancer women and their spouses in the context of gender
DİDEM KAÇAR ADAM
- Psikolojik danışmanların genel özyeterlilikleri ve duyguları ifade etme düzeyleri ile mental iyi oluşları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Research of the relationship between the general self-efficiency and the levels of expressing emotions and their mental well-being of psychological counselors
ESRA ŞEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN AVŞAROĞLU
- Çocuk kliniğinde çalışan hemşirelerin duygusal emek davranışları ve tükenmişlik düzeyleri
Emotional emission behaviors and burnout levels of nurses working in children clinic
AYŞENUR TEZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Hemşirelikİstanbul Medipol ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURTEN KAYA
- Sağlık çalışanlarında duygusal emek, tükenmişlik ve iş tatmini ilişkisinin incelenmesi: Konya ilinde bir uygulama
Emotional labor in healthcare staff, analysis of exhaustion and job satisfaction relationship: an application in the province of Konya
MELEK YAĞCI ÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sağlık Kurumları YönetimiNecmettin Erbakan ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYDAN YÜCELER
- Öğretmenlerin psikolojik iklim algıları ile duygusal emek davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi
A study of the relationship between teachers' psychological perceptions and emotional labor behaviors
RESUL ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA TÖRE