Geri Dön

Dengeli tamamlanmamış blok tasarımları ve duyusal değerlendirme

Balanced incomplete block design and sensory analysis

  1. Tez No: 321639
  2. Yazar: GÖKHAN ELYILDIRIM
  3. Danışmanlar: PROF. HÜLYA BAYRAK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: İstatistik, Statistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2012
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İstatistik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 131

Özet

İstatistiksel verinin toplanması ve analizinde kullanılan çoğu uygulamada, en önemli amaçlardan biri, değişkende meydana gelen değişimi açıklayan çalışmalarda ele alınan faktörlerin indirgenmesidir.Blok tasarımı kullanılması planlanan çalışmalarda, blokların tüm işlemlere uyum sağlaması için yeterli büyüklükte olmadığı veya uygulamada bazı kısıtların bulunduğu durumların varlığı, işlemlerin her bir blok için ele alınmasını mümkün kılmayabilmektedir. Bu sebep ile dengeli tamamlanmamış blok (BIB) tasarımları araştırmacılar için etkili bir alternatif olmaktadır. BIB tasarımlarının mantıksal temeli, rastgele blok tasarımlarından gelmekte olup işlem karşılaştırmalarında deney düzeninden ilgisiz faktörlerin çıkarılarak değişkenliğin en aza indirgenmesi amaçlanmaktadır.Tasarımın başlıca uygulama alanları arasında kontrol örneklemesi, dengeli yarım örneklemler, rastgele yanıt prosedürleri, turnuva ve loto tasarımları, değerlendirme çalışmaları yer almaktadır.Son yıllarda bu çalışma alanlarına ek olarak birçok girişim, yeni ürün çalışmalarının yapılması, pazarlama stratejilerinin oluşturulması, tüketicilerin duyusal nitelik ve eğilimlerinin belirlenmesi amacıyla BIB tasarımlarını gıda sektöründe de kullanmaya başlamıştır.Bu çalışmada söz konusu gelişmeler göz önünde bulundurularak BIB tasarımlarının özellikleri ve duyusal analizdeki yeri aktarılmıştır. Tasarımın gelişimi üzerinde durulmuş, BIB tasarımlarının duyusal değerlendirmede sıkça tercih edilen yöntemlere göre karar verme sürecinde daha iyi sonuçlar verdiği duyusal yorgunluk ile ilişkilendirilerek anlatılmıştır. Bu hususlara ek olarak tüketici ve tercih çalışmalarında duyusal değerlendirmelerin görsel, pratik bir özetini sunan ürün haritaları tanıtılmış ve ürün karşılaştırmalarında kullanılan grafiksel yöntemler ile kıyaslanmıştır.Tezin son bölümünde ise dengeli tamamlanmamış blok ve ikili karşılaştırma düzenlerinden elde edilen sıra sayılı verilerin istatistiksel analizine ve ürün haritalarına yönelik birer uygulamaya yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler : Dengeli tamamlanmamış blok tasarımları, duyusal değerlendirme, rank yöntemi, ürün haritaları, duyusal yorgunluk.

Özet (Çeviri)

One of their major aims of the most projects involving the collection and analysis of statistical data is to the isolate the factors which account for variation in the variable studied.In block design studies when blocks are not large enough to accommodate all of the treatments or when restrictions imposed by practical considerations prevent the use of all of the treatments in each block, then a balanced incomplete block design provides an efective alternative. The rationale behind the BIB design is an extension of the randomized complete block design, that is, to compare treatments within blocks in order to minimize extraneous variation in the comparison.The main application fields of the BIB design are control sampling, balanced half-samples, random response procedures, tournament and lottery designs and evaluation studies.In recent years, in addition these research areas many enterprises started to use balanced incomplete designs in food industry for new product development, market strategies, consumer?s sensory characteristics and trends.In this study, considering these progressions the features of BIB design and t sensory analysis were narrated. The development of the design was emphasized and it is represented the BIB desings give better results comparing the preferred sensory analysis methods in the decision process in relation with sensory fatigue. Further, product maps which give a quick, visual summary of sensory evaluation data are introduced and analogize graphical methods used in product comparison.In the last chapter of the thesis, an implementation based on extended statistical analysis of ranked data from balanced incomplete block and paired comparison designs and product maps applications were done and the results were discussed.Key Words : Balanced incomplete block designs, sensory analysis, rank method, product maps, sensory fatigue.

Benzer Tezler

  1. Kombinatoryal tasarımlar

    Combinatorial designs

    DİLŞAD YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    İstatistikGazi Üniversitesi

    İstatistik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜLYA BAYRAK

  2. Dengeli tamamlanmamış blok tasarımlarının sonlu geometriler ile ilişkisi

    Relationship of balanced incomplete block designs with finite geometries

    NERMİN AVŞAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    İstatistikGazi Üniversitesi

    İstatistik Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. HÜLYA BAYRAK

  3. Eksik blok tasarımlarında parametrik olmayan metotlar

    Eksik blok tasarimlarinda parametrik olmayan metotlar

    HASAN HÜSEYİN GÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    İstatistikGazi Üniversitesi

    İstatistik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜLYA BAYRAK

  4. t-tasarımları ve geometrik özellikleri

    t-designs and their geometrical properties

    NERMİN GÜNGÖR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    İstatistikGazi Üniversitesi

    İstatistik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜLYA BAYRAK

  5. The influence of combinatorial designs used in deep neural networks to prevent overfitting

    Derin sinir ağlarında aşırı öğrenmeyi engellemek için kullanılan kombinatöryel tasarımların etkisi

    MUHAMMET ALİ ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGalatasaray Üniversitesi

    Matematik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDURRAHMAN MUHAMMED ULUDAĞ