Geri Dön

Östemperlenmiş toz metal çeliklerin mekanik ve mikroyapı özelliklerinin araştırılması

Investigation of mechanical and microstructural properties of austempered steel powder metal

PDF İndir

  1. Tez No: 321698
  2. Yazar: NURULLAH SARIÇİÇEK
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. AHMET GÜRAL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Metalurji Mühendisliği, Mühendislik Bilimleri, Metallurgical Engineering, Engineering Sciences
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2012
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Metal Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 109

Özet

Toz metalurji ile üretilen çeliklerin çekme dayanımı ve sertlikleri krom, molibden, bakır, nikel vb alaşım elementlerinin ilaveleriyle geliştirilmektedir. Alaşım elementlerinin ilaveleriyle dayanım artırıldığında toz metal çeliklerin darbe toklukları düşmektedir. Bununun yanı sıra bu özelliklere toz metal çeliklerin yapılarında bulunan gözenekler de zarar vermektedir. Beynitik su verme olarak da bilinen östemperleme, optimum dayanım ve tokluk sağlamaktadır. Pratikte, daha az çarpılma ve daha az su verme çatlaklarını sağlayan bu ısıl işlem, su verme-temperleme ısıl işlemlerinin yerine alternatif olarak kullanılabilir. Aynı zamanda toplam ısıl işlem zamanı su verme ve temperlemeye göre daha kısa olabilir. Bu nedenle, bazı alaşımlı toz metalurjisi çeliklerde mikroyapı ve mekanik özellikler üzerine östemperleme ısıl işlem uygulaması çalışılmıştır.Bu çalışmada, östemperleme ısıl işlemi ile toz metalurjisi çeliklerinde beynitik bir yapı üretimi amaçlanmıştır. Mikroyapı üzerine farklı alaşım elementlerinin etkileri de incelenmiştir. Dört farklı kimyasal bileşime sahip toz metal çelik hazırlanmıştır. Birinci grupta atomize edilmiş demir tozu (Ancorsteel 1000) %0,8 grafit tozu ile karıştırıldı. İkinci grupta, demir tozu %0,8 grafit tozu ve % 3 nikel tozu ile karıştırıldı. Üçüncü grupta %0,8 grafitli demir tozu % 3 bakır tozu ile karıştırıldı ve son grup numuneler ise 0,2 grafit+1,75Ni+1,5Cu+0,5Mo (% ağırlıkça) ön alaşımlı demir esaslı tozlardı. Karışım tozlar, 700 MPa başınç altında soğuk olarak preslendi ve 1150 °C'de 20 dakika sürede saf argon gaz atmosferinde sinterlendi. Ön alaşımlı sinterlenmiş numuneler, 825 °C'de 6 dakika sürede tavlandı ve 450 °C'de 120 dakikaya kadar farklı sürelerde östemperlendi. Diğer sinterlenmiş numuneler ise 850 °C'de 6 dakika sürede tavlandı ve 350 °C'de 120 dakikaya kadar farklı sürelerde östemperlendi.Deneysel sonuçlar gösterdi ki, kısa süreli östemperleme işlemlerinde çoğunlukla beynitik ve kısmen martensitik yapılar oluştu. Diğer taraftan, ön alaşımlı numunelerde düşük östenitleme sıcaklıklarından dolayı beynit ve martensitik yapıların yanı sıra önemli miktarda ferritik alanlar görülmüştür. Bakır ve nikel ilaveli numunelerde, ayrıca bölgesel olarak bakırca ve nikelce zengin alanlar oluşmuştur. Numunelerin ham yoğunlukları yaklaşık 7,1 g/cm3 iken sinterleme ve ısıl işlemler sonrasında bu yoğunluk değeri 7,2 g/cm3 olmuştur. Numunelerin makrosertlik değerleri, östemperleme zamanına bağlı olarak artmış, ancak, mikrosertlik değerleri tersine azalmıştır. Aynı zamanda çekme gerilme değerleri de östemperleme zamanıyla artmıştır. En yüksek sertlik ve çekme gerilme değerleri bakır ilaveli numunelerde elde edilirken, en düşük değerler, kısmen yumuşak ferritik alanların bulunmasından dolayı ön alaşımlı numunelerde gerçekleşmiştir. Numunelerin kopma uzama oranlarının sertlik, dayanım, kimyasal bileşim ve mikroyapı ile doğrudan ilişkili olmadığı görülmüştür. Son olarak, darbe toklukları östemperleme zamanına bağlı olarak, mikrosertlikteki azalma ve beynitik yapı oranının artışıyla artmıştır. Sonuç olarak bu konuda daha fazla ve daha ayrıntılı çalışmaların yapılması gerekmektedir.Anahtar Kelimeler : Östemperleme, Beynit, Toz metalurjisi, Mekanik özellikler

Özet (Çeviri)

It is known that tensile strength and hardness of powder metallurgy steels are enhanced by adding alloying elements like chromium, molybdenum, copper, nickel. The impact toughness of powder metal steels is commonly low when the strength is increased by adding alloying elements. Besides, internal porosities in the structure of powder metallurgy steels detriment the properties. Austempering known as bainitic quenching heat treatment provides optimum strength and toughness. In practice, this heat treatment cycles producing less distortion and quenching-cracking can alternatively be used instead of quenching plus tempering heat treatment. Also, total heat treatment period can be shorter in the austempering treatment in comparison to quenching plus tempering. Fort his reason, austempering heat treatment process on microstructure and mechanical properties were studied in some alloyed powder metallurgy steels.In this study, with austempering heat treatment, it was intended to produce a bainitic structure in powder metallurgy steels. The effects of various alloying elements on microstructure were also examined. Four different specimen groups of powder metallurgy steels with different chemical composition prepared by conventional powder metallurgy production route. Fort he first group, atomized iron powder (Ancorsteel 1000) was mixed with 0.8 wt% graphite powder, for the second one atomized iron powder was mixed with 0.8 wt% graphite and 3 wt% nickel powders, for the third group iron powder with 0.8 wt% graphite and 3 wt% copper powder were prepared and finally fort he last group of specimens 0,2 graphite+1.75Ni+1.5Cu+0.5Mo (in wt%) pre-alloyed iron based powders were prepared. The mixed powders were cold pressed at 700 MPa with single action and sintered at 1150 °C for 20 min under pure argon gas atmosphere. Pre-alloyed sintered specimens were annealed at 825 °C for 6 minutes and quenched in salt bath at 450 °C for up to 120 minutes. The other sintered specimens were annealed at 850 °C for 6 minutes and quenched in salt bath at 350 °C for up to 120 minutes.The experimental results showed that mainly bainitic and partially martensitic structures formed at short austempering time. However, largely ferritic areas besides bainite and martensite achieved in the pre-alloyed specimens due to low austenization temperature. Locally copper rich and nickel rich areas occurred in the specimen with copper and nickel alloys. As the green densities of specimens were nearly 7.1 g.cm-3, these values were 7.2 g.cm-3 after sintering and heat treatment. The macrohardness values of specimens increased with increasing austempering time; however, microhardness values decreased inversely. The tensile strength also increased with austempering time. As the highest hardness and strength were obtained in the specimen with copper, the lowest hardness and strength were obtained in the pre-alloyed specimen with copper, nickel, molybdenum due to partially presence of soft ferritic areas. It was seen that the fracture elongation of specimens wasn?t related to hardness, strength, chemical composition and microstructure. And impact toughness increased with austempering time owing to decrease in microhardness and increase of bainitic structure ratio. As a result, it was concluded that there are further and detail studies.Key Words : Austempering, Bainite, Powder metallurgy, Mechanical properties

Benzer Tezler

  1. Tez No

    885031

    Östemperlenmiş küresel dökme demir (ADI) krank millerinin östemperleme ısıl işleminin sonlu elemanlar yöntemi ile incelenmesi

    Investigation of austempered ductile iron (ADI) crankshafts' austempering heat treatment using the finite element

    HAKKI BERKE SOYDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞAFAK YILMAZ

  2. Tez No

    957131

    Bakır içeriğinin kriyojenik işlem görmüş, östemperli küresel dökme demir(ADI) mikro yapısı ve mekanik özelliklerine etkisi

    Effect of copper content on the microstructure and mechanical properties of cryogenically treated austempered ductile iron(ADI)

    ÖZGÜR CEM KUĞU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Makine MühendisliğiEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKÇE MEHMET AY

  3. Tez No

    165960

    Östemperlenmiş küresel grafitli dökme demirlerin aşınma davranışlarının geliştirilmesi

    The improvement of wear behavior of austempered ductile irons

    MELİK ÇETİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Metalurji MühendisliğiGazi Üniversitesi

    Metal Eğitimi Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. FERHAT GÜL

  4. Tez No

    180206

    Östemperlenmiş GGG 60 sınıfı küresel grafitli dökme demirlerin işlenebilirliğinin kesme kuvvetleri ve yüzey pürüzlülüğü açısından değerlendirilmesi

    An Evaluation of austempered GGG 6 grade ductile irons' machinability in terms of cutting forced and surface quality

    ALPTEKİN SEYFİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Makine MühendisliğiGazi Üniversitesi

    Makine Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. KASIM HABALI

  5. Tez No

    180474

    Östemperlenmiş küresel grafitli dökme demirde alaşım elementlerinin östenit-martenzit dönüşümüne etkisi

    The Effect of alloying elements on the austenite-marstensite transformation in austempered ductile iron

    CEM AKÇA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Metalurji MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesi

    Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİHAT KINIKOĞLU

Geri Dön