İlköğretim ve lise müdürlerinin okul yönetimde kullandığı güç türleri
The power sources that principals handle in Turkish public elementary and secondary school administration
- Tez No: 324825
- Danışmanlar: PROF. DR. İNAYET AYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Örgütsel yaşamın anlaşılmasında anahtar kavramlardan biri olarakgüç, örgütün devamını ve etkiliğini sağlayabilmek için yöneticilerinbaşvurduğu en önemli kaynaklar arasındadır. Örgüt içerisinde gücünkullanılış biçimi, yöneticinin hayata bakışını yansıttığı gibi örgüt üyelerinialgılama biçimi ve onlara verdiği değerle de yakından ilgilidir. Yöneticilerinsahip olduğu, kişilik özelliklerinden veya örgüt ortamından kaynaklanan çeşitligüç türleri bulunmaktadır. Bu güç türleri, yöneticinin örgüt içerisindekidurumuna ve statüsüne bağlı olarak ortaya çıkan ödül, zorlayıcı veya yasalgüç türleri olabileceği gibi bireysel özelliklere bağlı olarak gelişen karizma,uzmanlık ve bilgi güç türleri de olabilir. Bu süreçte yöneticilerin çeşitli güçkaynaklarını kullanması ve amaçları gerçekleştirebilmek için farklı niteliktekiörgüt üyelerini harekete geçirecek zenginliğe ve birikime sahip olması önemtaşımaktadır.Bu araştırmanın amacı, 2008?2009 Öğretim yılında Eskişehir veBilecik İllerinde devlete ait ilköğretim ve liselerde görev yapan okulmüdürlerinin yönetimde uzmanlık, bilgi, karizmatik, ödül, zorlayıcı, karşılıklıve bağlılık güç türlerinden en fazla hangisini kullandıklarını tespit etmektir.Tarama modelinde ve nicel yöntemle yapılan bu araştırmanın hedef evrenini,Türkiye'nin Eskişehir ve Bilecik (Bozüyük ilçesi dahil) il merkezinde bulunanilköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmen ve okulmüdürleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örnekleminde 475 kamu ilköğretimve ortaöğretim okulu öğretmeni ve 144 okul müdürü yer almaktadır.Araştırma kapsamında 450 kamu ilköğretim ve ortaöğretim okulu öğretmeniile 102 okul müdürüne ulaşılmıştır. Araştırmanın verileri araştırmacıtarafından geliştirilen ?Güç Türleri Ölçeği? ile elden toplanmıştır.İlköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmen ve okulmüdürü görüşlerine ait kişisel bilgilerin çözümlenmesinde, yüzde vefrekansları hesaplanmıştır. Araştırmada alt problemlerin çözümlenmesiaşamasında, değişkenler açısından farklılaşma olup olmadığının belirlenmesiamacıyla değişkenlerin özelliğine göre parametrik ve parametrik olmayananaliz teknikleri kullanılmış; buna göre tek boyutlu varyans analizi (ANOVA),T-testi, Mann-Whitney U testi, Kruskal Wallis H testi kullanılmıştır.Araştırmanın sonucunda okul müdürlerinin yönetimde genel olarakyumuşak güç türlerine daha yüksek düzeylerde başvurduklarıanlaşılmaktadır. Öğretmenler bağlılık, uzmanlık ve bilgi güç türlerinin ilksıralarda kullanıldığını ifade etmekte; okul müdürleri ise sırasıyla en fazlabağlılık, bilgi ve uzmanlık güç türlerini kullandıklarını belirtmektedir. Hemöğretmenlerce, hem de okul müdürlerince yönetimde en az başvurulan güçtürleri olarak ödül gücü, zorlayıcı güç ve karizmatik güç türlerigösterilmektedir. Öğretmen ve müdür görüşlerine göre, okul müdürleriyönetimde bağlılık güç türü davranışlarını sıklıkla, karizmatik güç türüdavranışlarını ise bazen sergilemektedir.
Özet (Çeviri)
The concepts such as power, authority, delegation, inlfuence,hierarchy could only be understood with the related words that create themeaning in the context. Power as a such key words, is the most importantsources on which the administrators handle so as to maintain thesustainability and provide the efficacy of organisation. The way how thepower is handled in an organisations reflects the point of view of the pricipal,it is also related with the way how the principal percieves the members and towhat extend values them. Principals have power sources of based onpersonal characteristics such as charisma, expertise, information level andorganisational climate such as reward, coercion and legitimacy. On thisprocess, it is crucial for the principal to have and handle the multifariouspower sources in order to guide the members.The purpose of this study is to determine in which power source(s) ofexpert power, coercive power, reward power, charismatic power,informational power, legitimate power of reciprocity and legitimate power ofdependence that the principals handle most in the public elementary andsecondary schools. The population of this survey type study which wascarried out with quantitative method consisted of the teachers and principalsworking at public schools located at city centers of Eskişehir and Bilecik inTurkey. There were 475 public school teachers and 144 schooladministrators in the sample of the study. 450 teachers and 102administrators were reached and the data of the study was collected by handwith ?Power Sources Scale? developed by the author of this study.The data which was collected making use of the scale produced by theauthor was analyzed with SPSS. In the analysis of personal details ofteachers and administrators percentage and frequency were considered. Inthe analysis of subdimensions of the power sources of their applicabilitymean and standart deviation were used. Moreover, in the analysis ofsubdimensions of the power sorces applicability according to variables likesex, education, age, school type, subject taught at school, seniority in theduty and the school they taught were analysed. In the study, in order toexamine the sub problems One-way ANOVA, t-test, Mann-Whitney U test,Kruskal Wallis H test and to be able to determine the differences betweengroups, Tukey HSD test was used.As a result of the study, it is understood by the perception of theprincipals and teachers that principals generally handled the soft powersources higher in the school administration. Teachers? views have tended tobe condensed at legitimate dependence, informational and expert powersources where as administrators alleged to handle legitimate dependence,informational and expert power sources. Both teachers and administratorspointed out that administrators handled the reward, coercive and charismaticpower at lower levels.Althought there is similar differences about the applicability of powersources in the school administration respectively, it is interesting that thebehaviors of legitimate dependence power were displayed at highest levelwhere as the behaviors of charismatic power were displayed at the lowestlevel both for administrators? and teachers? perceptions. Since both the mostand the least handled power sources are in soft categories, it could be saidthat there isn?t clear distinction between the soft and harsh power sources,then administrators could have chance to use either soft or harsh powersources considering the physcho-social and situational factors.
Benzer Tezler
- Eğitim yöneticilerinin çatışma yönetimine bakış açıları ve çatışma yönetim stratejileri
The perspecti̇ve of training managers on conflict management and conflict management strategies
KÜBRA KÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Planlaması Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BURÇAK ÇAĞLA GARİPAĞAOĞLU
- Türkiye ile bazı Avrupa Birliği ülkelerindeki okul yöneticilerinin yetiştirilme ve atanma süreçlerinin karşılaştırılması
Başlık çevirisi yok
NADİR BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. BATTAL ASLAN
- İlköğretim okul müdürlerinin etik davranışlarının incelenmesi (Ankara ili, Mamak ilçesi örneği)
Research of ethical behaviours of primary school managers
EMRAH KÜÇÜKKARADUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MEHMET ŞEREN
- Okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapan okul müdürlerinin yönetim tarzı ile okul iklimi arasındaki ilişki
The relationship between school climate and management style of school principals working in preschool education institutions
DUYGU ÖZLEM ZOR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZAFER KİRAZ
- Okul müdürlerinin yönetsel etkililiklerinin sergiledikleri yönetim tarzı ve okullarda değişime karşı direnişi giderme düzeylerinin incelenmesi
Okul müdürlerinin yönetsel etkililiklerinin sergiledikleri yönetim tarzi ve okullarda değişime karşi direnişi giderme düzeylerinin i̇ncelenmesi
ŞEVİN TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERDAR SAFALI