Doğu Türk yazı dillerinde yeterlilik fiili
Potential verb in eastern Turkish written languages
- Tez No: 325019
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜLYA KASAPOĞLU ÇENGEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Birleşik Fiiller, Tasvir Fiilleri, Yeterlilik Fiili, Karşılaştırmalı Dilbilim, Tarihî Türk Lehçeleri
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Bir eylemin gerçekleşmesinin mümkün veya muhtemel olup olmadığı konusunda eylemi gerçekleştiren kişinin gücünü ve yeterliliğini ifade etmek için yeterlilik fiili kullanılır. Bu fiil, ?tasvir fiilleri? ya da ?birleşik fiiller? olarak adlandırılan yapılar içerisinde yer almaktadır. Tarihî Türk yazı dillerine ait eserler aracılığıyla yeterlilik fiilinin bu yazı dillerindeki kullanım ve formları tespit edilmeye çalışılmıştır. Yeterlilik fiilinin dönemler içerisinde olumlu ve olumsuz yapılarda gösterdiği değişiklikler ile bu değişikliklerin öncelik sonralık sırasının tespiti bu tezde değinilen diğer noktalardır.Yeterlilik fiili; tarihî Türk yazı dillerine ait metinlerden yola çıkılarak bu dönemler içerisindeki tüm formlarıyla işlevsel, tarihsel ve karşılaştırmalı dilbilim yöntemleriyle incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Potential verb is used to express the capacity and capability of the person who performs the action in the matter of realization of the action is possible or impossible. This verb takes place in the structures which are called ?description verbs? or ?compound verbs?. It has been tried to determine the usage and forms of potential verb in literary languages by means of the works which belong to Historical Turkish literary languages. Another points cited in this thesis are the changes of potential verbs in positive and negative forms during the periods and the identification of the sequence of priority and regency of the changes.Potential verb has been analyzed in the light of the texts that belong to historical Turkish literary languages with all forms in these periods by means of functional, historical and comparative linguistics methods.Key Words :1. Compound verbs2. Descriptive verbs3. Potential verb4. Comparative linguistics5. Historical Turkish Dialects
Benzer Tezler
- Doğu sahası tarihî Türk yazı dillerinde nezaket ve saygı bildiren söz varlığı
Respect and courtesy vocabulary in the eastern Turkic scriptural languages
SÜMEYRA ALAN
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNEVVER TEKCAN
- Oğuz grubu Türk dillerinde fiilimsiler
Verbalia in Oghuz group Turkic languages
FİLİZ ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜLKÜ ÇELİK ŞAVK
- La Vie artistique litteraire culturelle et sociale l'Izmir en langue Française (du XVII'eme siecle a nos jours)
Fransızca'da İzmir'in sanatsal edebi kültürel ve toplumsal yaşamı (XVII'inci yüzyıldan günümüze)
HASAN ZORLUSOY
Doktora
Fransızca
1993
Fransız Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL KAYRA
- Doğu Türkçesiyle yazılmış Râhatü'l Kulûb (44b-88b) (Filolojik inceleme-metin-dizin-tıpkıbasım)
Râhat Ul-Qulûb written in Eastern Turkish (44b-88b) (Philological study-text-index-facsimile)
BÜŞRA MAVZER TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERAP ALPER