Türkiye'de 2009 yılında uygulanmaya başlayan yeni ölüm bildirim sisteminin İzmir ili örneğinde değerlendirilmesi
The evaluation of the new death registration system started to be applied in 2009 in Turkey in the case of İzmir city
- Tez No: 326405
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZELİHA ÖCEK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Demografi, Halk Sağlığı, Demography, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Ölüm istatistikleri, yeni ölüm bildirim sistemi, sürveyans sistemlerini değerlendirme kriterleri, Death statistics, new death registration system, surveillance systems evaluation criteria
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 306
Özet
Amaç: Bu çalışmada, uluslararası kuruluşlar tarafından önerilen sürveyans sistemlerini değerlendirme kriterlerine dayanarak Türkiye'de 2009 yılında uygulamaya konulan yeni ölüm bildirim sisteminin İzmir İli örneğinde değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Yöntem: İki ölümden oluşan çalışmanın kesitsel tipte tasarlanan niceliksel bölümünde, ölüm bildirimlerinin veri kalitesi değerlendirilmiştir. Veri kalitesi, bildirimlerin tamlığı ve doğruluğu olarak tanımlanmıştır. Tamlık dört kriter (1. 2001-2010 yılları arasında beş yaş ve üzeri ölüm bildirimlerinin tamlık düzeyi, 2. 2000-2010 yılları arasında ölüm sayılarının ve kaba ölüm hızlarının tutarlılığı, 3. Mezarlıklar Müdürlüğü ve Sağlık Müdürlüğü kayıtlarının tutarlılığı, 4. Ölüm bildirimlerinin zamanındalığı) ve doğruluk üç kriter (1. Ölüm belgelerinin doldurulma düzeyi, 2. İyi tanımlanmayan temel ölüm nedenlerinin sıklığı, 3. Yaşa ve cinsiyete göre ölüm nedenlerinin tutarlılığı) çerçevesinde değerlendirilmiştir. Veri kalitesi, birinci tamlık kriteri ve ikinci doğruluk kriterine göre iyi, orta ve yetersiz olarak üç kategoride sınıflandırılmıştır.Niteliksel bölümde sistemin işleyiş sorunları belirlenmiş, İzmir'de ölümlerin belgelenme sürecinde görev alan yetkililerle derinlemesine görüşmeler yapılmıştır (n=19). Görüşmelerde kabul edilebilirlik, basitlik ve faydalılık kriterlerini sorgulayan 12 soruluk bir rehber kullanılmıştır. Yarım saat süren görüşmeler kişilerin çalıştıkları kuruluşlarda gerçekleştirilmiştir. Ses kayıtları her bir görüşmenin ardından çözümlenmiş, veriler içerik analizi uygulanarak değerlendirilmiştir.Bulgular: Tamlığa ilişkin değerlendirmelerde, 2001-2010 arasında İzmir'in kentsel alanlarında gerçekleşen beş yaş ve üzeri ölüm bildirimlerinin tamlık düzeyinin erkeklerde % 91.8, kadınlarda % 87.1 olduğu; 2000-2010 arasında ölüm sayılarının ve kaba ölüm hızlarının güvenilir olmadığı; Mezarlıklar Müdürlüğü'nün 2010 yılı kayıtlarındaki ölümlerin % 8.9'unun Sağlık Müdürlüğü'ne bildirilmediği; ölümlerin % 65.4'ünün öngörülen sürede bildirilmediği belirlenmiştir. Doğruluğa ilişkin değerlendirmelerde ise ölüm belgelerindeki bilgilerin eksiksiz doldurulmasına önem verilmediği; temel ölüm nedenlerinin % 29.7'sinin iyi tanımlanmadığı saptanmıştır. Tamlığı ve doğruluğu temsil eden iki özet kritere göre bildirimlerin veri kalitesi yetersiz olarak sınıflandırılmıştır.Niteliksel bölümde, ölümlerle ilgili mevzuatın günümüz koşullarını karşılamadığı, yeni sistemdeki düzenlemelerin mevzuatla uyumlu olmadığı, ölüm kayıtları ile ilgili yapılanmanın bütüncül ele alınmadığı, görev tanımlarının belirsizliğine bağlı olarak uygulama aşamasında sorunlar yaşandığı, yeni ölüm belgesinde ve geçiş aşamasında verilen eğitimlerde bazı eksiklikler olduğu ve verilerin herhangi bir alanda kullanılmadığı ortaya çıkmıştır.Sonuç: Yeni ölüm bildirim sistemi veri kalitesi, kabul edilebilirlik, basitlik ve faydalılık kriterleri açısından yetersiz bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Aim: The new death registration system which has been put into practice in Turkey since 2009 was aimed to be evaluated in the case of Izmir city based on surveillance systems evaluation criteria proposed by international organizations.Methods: The methodology used in the study was composed of quantitative and qualitative parts. Data quality of death registration was assessed in the quantitative part which was designed as a cross-sectional study. Data quality were defined as the completeness and accuracy of the death reportings. The completeness was evaluated within the scope of four criteria (1. Completeness of death reportings for five-year olds and over five years of age between 2001-2010, 2. Consistency of number of deaths and crude death rates between 2000-2010, 3. Registration consistency of the Directorate of Cemeteries and the Provincial Health Directorate of Izmir, 4. Timeliness of death registration) and accuracy (1. Death certificate filling level, 2. Frequency of ill-defined underlying cause of death, 3. Consistency of causes for death dependent on age and sex). Data quality was classifed into three categories as good, moderate and poor based upon initial completeness criterion and collateral accuracy criterion.Operation problems were identified in the qualitative part and in-depth interviews were carried out with authorities taking charge in certification process of deaths in Izmir (n=19). A guideline involving 12 questions was used in the interviews examining acceptibility, simplicity and usefullness criteria. The interviews lasting half an hour were performed at the institutions in which individuals work. Audio recordings were analysed right after each interview and data were evaluated by implementing content analysis.Results: It was found out that the completeness of death registration for five-year olds and over executed in the urban parts of Izmir between 2001-2010 were 91.8% in males and 87.1% for females; mortality and crude death rate between 2000-2010 were not reliable; 8.9% of mortality rate involved in the registrations of the Directorate of Cemeteries was not notified to the Provincial Healt Directorate of Izmir; 65.4% of deaths was not declared in the anticipated period. When accuracy was evaluted it was determined that gap-filling parts in the death certificates was not considered important and 29.7% of the underlying cause of death was ill-defined. The data quality of death registration in view of two brief criteria representing completeness and accuracy was categorized as poor.It came to light in qualitative part that regulations regarding mortality did not meet current conditions, adjustments in the new system were not compatible regulations, current registration systems which vital and civil in Turkey were not dealt integrally by decision-makers, problems were experienced during application level due to indefinite job definitions, some shortcomings were identified in the new death certificate and trainings given in the transitional stage and data were not used in any field.Conclusion: The new death registration system was found insufficient in terms of data quality, acceptibility, simplicity and usefulness criteria.
Benzer Tezler
- Türkiye'deki teşvikli yatırımların teşvik bölgelerine dağılımı ile bölgelerin karakteristikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Analyzing the relationship between the distribution of incentive investments in Turkey by incentive zones and regional characteristics
GAMZE MESTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE AHU AKGÜN
- An assessment of 'basin conservation plan' as a tool for ecological resilience of socio-ecological systems: Case of Eğirdir Basin
Sosyo-ekolojik sistemlerin ekolojik dayanıklılığında bir araç olarak 'havza koruma planı'nın irdelenmesi: Eğirdir Havzası örneği
EREN ÇAĞDAŞ BİLGİÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİME TEZER
- Türkiye'de değişen terör algısı: PKK terör örgütü, 1984-2009, 2009-2015 ve 2015-2022 yıllarının karşılaştırmalı incelemesi
Changing perception of terrorism in Turkey: PKK terrorist organization, a comparative analysis of 1984-2009, 2009-2015 and 2015-2022
HÜSEYİN YÜKSEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kamu YönetimiKapadokya ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VALERIY MORKVA
- Enflasyon hedeflemesi: Ülke uygulamaları ve Türkiye
Inflation targeting: Country practices and Turkey
EMİNE ÇALIK
- Dağlık Karabağ sorunu ve Türkiye-Türkmenistan ilişkileri
The nagorno Karabakh conflict and Turkey-Armenia Relations
RUGAYYA KAZİMZADE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerİstanbul Aydın ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAMİL VELİ