Fikrî mülkiyetin küresel ekonomi politiği
Global political economy of intellectual property
- Tez No: 330474
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ESRA DARDAĞAN KİBAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset Bilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 233
Özet
Son yirmi yıl içinde ortaya çıkan uluslararası düzenlemelerle birlikte fikrî mülkiyet konusunun önemi giderek artmaktadır. Bu düzenlemeler, bilginin çeşitli kullanımları üzerindeki denetimler yoluyla bilginin metalaşmasını arttırmakta ve bu yolla kapitalizmin tarihsel olarak sermaye birikimi oluşturma eğiliminin önemli bir aşamasını temsil etmektedir. Fikrî mülkiyete ilişkin ilk düzenlemeler çeşitli otoritelerin imtiyazlarından oluşurken, yasallaşma evresiyle giderek hukuksal bir hak kategorisi haline gelmiş ve insanların düşünsel yaratımlarını koruyan vazgeçilmez mekanizmalar olarak görülmüşlerdir. Ancak insanların düşünsel emeklerinin karşılığını elde etmeleri için ayrıcalıklı haklar elde etmeleri, fikrî mülkiyet korumasının kamusal ile özel çıkarlar arasındaki dengenin bozulmasına yol açacak kadar güçlendirilmesini beraberinde getirmektedir. Bu çerçevede neo-klasik iktisat yaklaşımlarının fikrî yaratımların meta haline getirilmesindeki sınırlılıkları nedeniyle yeni görüşler ortaya atılmıştır. Şirketlerin bu alandaki artan etkisiyle birlikte teknoloji transferi gibi bilginin yayılmasına ilişkin talepler, kalkınma söylemi ile beraber uluslararası siyasetin merkezinde yer almıştır. Ancak 1970'ler sonrasında kapitalist genişlemenin sona ermesi, ekonomik sektörlerde dünya genelindeki dağılımla birlikte fikrî mülkiyetin önemini arttırmış ve devletin işlevlerindeki değişime paralel olarak şirketlerin etkinliğini arttırmıştır. Bilginin denetimine ilişkin bu gelişmeler, toplumsal ilişkiler üzerinde önemli etkilerde bulunarak kamu sağlığından biyoçeşitliliğe, bilimsel bilgi üretiminden mahremiyete kadar temel yaşamsal meselelerde tehdit edici duruma gelmiştir.
Özet (Çeviri)
In the last two decades, the importance of the intellectual property issue has being gradually increasing due to the international arrangements. These arrangements are generating the commodification of knowledge through the control of the various usages of knowledge and represent another important phase of the historical tendency for capital accumulation in capitalism. While the first arrangements of intellectual property consisted of royalties from several authorities, legislation processes made these properties a category of legally constructed rights and they have been seen as indispensable mechanisms to protect intellectual creations. But to give people exclusive rights as a compensation for their intellectual labor has caused the excessive consolidation of intellectual property protection to distort the balance between public and private interests. In this context, there has been asserted some new ideas due to the shortcomings of the approaches of neo-classical economics about the commodification of intellectual creations. In conjunction with the ascending power of corporations, the demands for the dissemination of knowledge as technology transfer have been in the core of international politics in direct proportion to development discourse. Yet after the end of the capitalist expansion by the 1970s and with the worldwide division of economic sectors the importance of intellectual property has increased and in parallel with the change of the state functions, the strength of the corporations have arisen. These progresses related to the control of knowledge has crucial impacts on social relations by threatening vital issues from public health to bio-diversity, from scientific knowledge generation to privacy.
Benzer Tezler
- Ülke düzeyinde inovasyon, rekabetçilik ve insani gelişim arasındaki ilişkilerin incelenmesi ve bu ilişkilere ulusal kültürün etkisi
Examining the relationship between innovation, competitiveness, human development at the country level and the impact of national culture on these relations
BAŞAK ÇETİNGÜÇ
Doktora
Türkçe
2024
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FETHİ ÇALIŞIR
- The comparative political economy of pharmaceutical intellectual property rights in Mexico and Turkey
Meksika ve Türkiye'de ilaca ilişkin fikri mülkiyet haklarının karşılaştırmalı politik ekonomisi
İPEK TUĞBA BAYRAKTAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Siyasal BilimlerBoğaziçi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADİYE MİNE EDER
- Mülkiyetten bilginin kapitalist özel mülkiyetine: Patent yasaları
From property to capitalist private property of knowledge: Patent laws
CANSU BAŞAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET RIZA TÜRKAY
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU