Çevirinin toplumsal boyutunun çeviri kuramı ve çevirmen pratiğine yön verici etkisi: Çeviriye toplumsal bakış ve çeviri sosyolojisi
The directive effect of the social dimension of the translation on translation theory and translator's practice: Social overview of translation and sociology of translation
- Tez No: 333654
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUHARREM TOSUN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Sosyoloji, Translation and Interpretation, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Çeviri Sosyolojisi, Alan Kuramı, Sosyal Sistem Kuramı, Sociology of Translation, Field Theory, Social System Theory
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çeviribilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 340
Özet
Tezimizde çeviri sosyolojisi yaklaşımlarını tarihsel gelişimleriyle birlikte ele aldık. Bugünün çeviri sosyolojisi yaklaşımlarına değinerek, bu yaklaşımları oluşturan önemli kuramlar üzerinde durduk. Çeviri sosyolojisinin başlangıcını E.A. Nida?dan başlatarak, çeviriyi sosyolojik boyutuyla kuramsallaştırmış olan O. Kade, G. Toury, I. Even-Zohar, Reiss/Vermeer, H. Maenttaeri gibi kuramcıların çeviriye dil-birey-toplum-sistem bağlamlarında bakışlarına yer verdik. Çeviri sosyolojisinin gelişiminde yer alan bakış açılarını, sistematik ve bireysel bakış açıları olarak ikiye ayırmak mümkündür. Çeviriyi sistem olarak inceleyen ve kuramsallaştıran çalışmalar G. Toury, T. Hermans ve I. Even-Zohar?ın çalışmaları olmakla birlikte J.H. Maenttaeri?nin de çeviriyi sistem olarak gören yaklaşımını buna ilave edebiliriz. Çeviriyi bireysel bir süreç olarak inceleyen Reis/Vermeer ve Maenttaeri?nin kuramsal yaklaşımlarının, özellikle ?skopos kuramı? ve ?çeviri eylemi kuramı?nın, bireysel incelemenin yanında ?işlevsel çeviri kuramları? olarak çevirinin sistem-işlev boyutuna yer verdiklerini gözlemledik. Yeni çeviri paradigmasının bütününü gözlemlemek ve ortaya koyabilmek ve bu paradigmanın çevirmene ve çeviri alanına katkısını gösterebilmek için, çeviri alanında, özellikle Bourdieu ve Luhmann?la ilgili yapılan çalışmaları ele alarak, kendi yaptığımız çalışmalardan çıkan verilerle birlikte yeni bir bütün olarak ortaya koyduk. Bu bütünün sonucunda, çevirmene etki eden toplumsal ilişkiler ağı ve çevirmenin topluma etki ettiği alanları ortaya koyduk. Pierre Bourdieu?nün kuramını ?çevirmen eyleminin sosyolojisi? ve Luhmann?ın kuramını ?çevirmenden bağımsız var olan çeviri sosyoloji sistemi? olarak gözlemledik. Bu iki kuramın birlikteliğinin çevirmen, çeviri ve toplum üçgenini oluşturduğunu ve bu bakış açılarıyla yapılan çeviri incelemelerinin çeviriye yeni bir bakış açısı oluşturduğunu gözlemledik.
Özet (Çeviri)
We deal with approaches to the sociology of translation along with their historical developments. Stressing the modern sociology of translation, it is attempted to focus on important theories forming these approaches. Starting from E.A Nida, we offer views of theoreticans such as O.Kade, G.Toury, I.Even Zohar, Reiss/Vermeer and H.Maenttaeri, instutionalizing the translation with its sociological dimension, to the translation in the contexts of language- individual-society and system. The development of the sociology of translation can be divided into two: Systematic and individual. G.Toury, T.Hermans and I.Even Zohar analyse and instutionalize translation systematically in their studies. It is clear in the thesis that Reiss/Vermeer and Maenttareri's theoretical approaches defining translation indiviually, especially“Skopos Theory”and“Translational Action Theory”also pay attention to the system-function dimension of the translation as“functional translation theories”apart from their individual approach. To observe and show the entirety of the new translation paradigm and present its contribution to the translator or translation field, a new entirety is suggested by addressing past studies in the translation field, especially about Bourdieu and Luhmann together with the data obtained from our own. As a result, a network of social relations affecting the translator and fields within the society affected by the translator are shown. P. Bourdieu's theory as“the sociology of the translator's action”and Luhmann's“translation sociology system independent of the translator”are observed. The togetherness of the two theories form a triangle of translator, translation and society and translation studies done with these viewpoints bring translation a new perspective.
Benzer Tezler
- Kültürler arası iletişim sürecinde kültür, kültürel kimlikler ve çeviri ilişkisi
Within intercultural communication process, the relationship between culture, cultural identities and translation
CEVDET BİNGÖL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Mütercim-TercümanlıkMuğla ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERHAT ULAĞLI
- Edebiyat biliminde çevirininin önemi
Importance of translation in the science of literature
FARUK OKULU
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Alman Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLYAS ÖZTÜRK
- Ortadoğu'da 1960 sonrası gelişen İslamcı akımların Türkiye'ye aktarımında çevirilerin rolü
The role of translations in the transmission of the post-1960 Islamist movements in the Middle East to Turkey
İSKENDER GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2022
Mütercim-TercümanlıkSakarya ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM TOSUN
- Edirne özelinde düzensiz göçmenlerin tercümanlık boyutunda sorunları ve çözümünde toplum tercümanlığının rolü
Problems of irregular immingrants in terms of interpreting in Edirne and the role of community interpreting in its solution
COŞKUN DOĞAN
Doktora
Türkçe
2017
Mütercim-TercümanlıkSakarya ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEREF ATEŞ
- Translation as a norm-breaking activity: A case-study on the Turkish translation of Marjorie Housepian Dobkin's Smyrna 1922 The Destruction of a City
Norm-kırıcılık etkinliği olarak çeviri: Marjorie Housepian Dobkin'in Smyrna 1922 The Destructıon of a Cıty adlı eserinin Türkçe çevirisi üzerine bir vaka çalışması
MERVE AVŞAROĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HİLAL ERKAZANCI DURMUŞ