İlköğretim öğretmenlerinin öz yeterlik ve başarı algılarında yordayıcı olarak akademik iyimserlik, umut ve mesleki haz
Primary school teachers' self efficacy and perceptions of success as predictor of academic optimism, hope and zest
- Tez No: 336128
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FERUDUN SEZGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Öz yeterlik, ba?arı algısı, akademik iyimserlik, umut, mesleki haz
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 117
Özet
Bu araştırmanın amacı ilköğretim (ilkokul ve ortaokul) öğretmenlerinin öz yeterlik ve başarı algılarında akademik iyimserlik, umut ve mesleki hazzın yordayıcılıklarını incelemektir.Araştırma ilişkisel tarama modelinin kullanıldığı betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemi, Ankara ili merkez ilçelerinden seçilen 27 ilköğretim okulunda görevli 600 öğretmenden oluşmaktadır. Örneklemin belirlenmesinde tabakalı örnekleme tekniği kullanılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin öz yeterlik düzeylerini belirlemek amacıyla Tschannen-Moran ve Hoy (2001) tarafından geliştirilen ve Çapa, Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005) tarafından Türkçeye uyarlanan ?Öğretmen Öz Yeterlik Ölçeği?, akademik iyimserlik düzeylerini belirlemek amacıyla Hoy (2006) tarafından geliştirilen ?Akademik İyimserlik Ölçeği? ve Umut düzeylerini belirlemek amacıyla Snyder ve diğerleri (1991) tarafından geliştirilen ve Akman ve Korkut (1993) tarafından Türkçeye uyarlanan ?Umut Ölçeği? kullanılmıştır. Öğretmenlerin başarı algısı düzeylerini ölçmek amacıyla Demirtaş ve Çınar (2004) tarafından belirlenen başarılı bir öğretmenin algılanan özellikleri referans alınarak ?Başarı Algısı Ölçeği? araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Buna ek olarak öğretmenlerin mesleki haz düzeylerini belirlemek amacıyla ?Mesleki Haz Ölçeği? kuramsal olarak Peterson ve diğerleri (2004) tarafından geliştirilen 240 maddelik ?Karakter Özellikleri Ölçeği?ne dayandırılarak araştırmacı tarafından geliştirilmiştir.Verilerin çözümlenmesi SPSS 16, LISREL 8.8 ve AMOS programları kullanılarak yapılmıştır. Değişkenler arası ilişkilerin belirlenmesi için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı, yordayıcı değişkenlerin incelenmesinde Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi, ilköğretim okulu öğretmenlerinin akademik iyimserlik, umut ve mesleki haz algılarının öz yeterlik ve başarı algılarının anlamlı yordayıcıları olup olmadığı, değişkenlerin doğrudan ve dolaylı etkileri path analizi ile incelenmiştir. Öğretmenlerin görüşlerinin cinsiyet, branş, yaş, kıdem ve bulundukları okuldaki hizmet süresi gibi demografik değişkenlere göre faklılığının analizinde ise t-testi ve ANOVA kullanılmıştır.Araştırma sonuçları öğretmenlerin öz yeterlik, başarı algısı, akademik iyimserlik, umut ve mesleki haz düzeylerinin pozitif yönlü ve anlamlı ilişkili olduğunu göstermiştir. Buna ek olarak temel değişkenler arasında en yüksek korelasyonun başarı algısı ile akademik iyimserlik arasında gerçekleştiği görülmüştür.Araştırma sonuçları başarı algısı, akademik iyimserlik, umut ve mesleki hazzın öz yeterliğin anlamlı birer yordayıcısı olduğunu göstermiştir. Buna ek olarak başarı algısı, akademik iyimserlik ve umudun öz yeterliğin alt boyutları olan öğrenci katılımına yönelik öz yeterlik, öğretim stratejilerine yönelik öz yeterlik ve sınıf yönetimine yönelik öz yeterliğin anlamlı birer yordayıcısı olduğu mesleki hazzın ise öz yeterliğin alt boyutlarından öğrenci katılımına yönelik öz yeterliğin anlamlı bir yordayıcısı olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca akademik iyimserlik, umut ve mesleki hazzın başarı algısının anlamlı birer yordayıcısı olduğu sonucuna varılmıştır.Araştırma sonuçları öğretmenlerin öz yeterliklerini başarı algısı, akademik iyimserlik, umut ve mesleki hazzın, başarı algılarını ise akademik iyimserlik, umut ve mesleki hazzın pozitif yönlü olarak etkilediğini göstermektedir. Buna ek olarak araştırma sonuçlarına göre akademik iyimserlik, umut ve mesleki haz öz yeterliği başarı algısı üzerinden dolaylı olarak etkilemektedir.Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin öz yeterlik, öğrenci katılımına yönelik öz yeterlik, öğretim stratejilerine yönelik öz yeterlik, sınıf yönetimine yönelik öz yeterlik, akademik iyimserlik, umut ve mesleki haz düzeyleri cinsiyete göre değişmemektedir. Başarı algısı düzeyleri ise cinsiyete göre kadın öğretmenler lehine anlamlı bir şekilde değişmektedir. Araştırmada öğretmenlerin öz yeterlik, öğrenci katılımına yönelik öz yeterlik, akademik iyimserlik ve mesleki haz düzeylerinin branş değişkenine göre sınıf öğretmenleri lehine anlamlı bir şekilde değiştiği sonucuna varılırken öğretim stratejilerine yönelik öz yeterlik, sınıf yönetimine yönelik öz yeterlik, başarı algısı ve umut düzeylerinin branş değişkene göre değişmediği sonucuna varılmıştır. Öğretmenlerin öz yeterlik, öğrenci katılımına yönelik öz yeterlik, sınıf yönetimine yönelik öz yeterlik ve umut düzeylerinin yaşa bağlı olarak anlamlı farklılıklar göstermediği sonucuna varılırken, öğretim stratejilerine yönelik öz yeterlik, sınıf yönetimine yönelik öz yeterlik, başarı algısı, akademik iyimserlik ve mesleki haz düzeylerinin yaşa bağlı olarak yaşı fazla olan öğretmenler lehine anlamlı bir şekilde değiştiği sonucuna varılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, öğretmenlerin öğretim stratejilerine yönelik öz yeterlik, başarı algısı, akademik iyimserlik ve mesleki haz düzeyleri arasında artan kıdem yılı lehine anlamlı farklılıklar görülmektedir. Öğretmenlerin öz yeterlik, öğrenci katılımına yönelik öz yeterlik, sınıf yönetimine yönelik öz yeterlik ve umut düzeylerinin kıdeme bağlı olarak anlamlı bir şekilde değişmediği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonuçları öğretmenlerin başarı algısı, akademik iyimserlik ve mesleki haz düzeylerinin okul hizmet süresi değişkenine göre anlamlı farklılıklar gösterdiğini ortaya koymaktadır. Bununla birlikte öğretmenlerin öz yeterlik, öğrenci katılımına yönelik öz yeterlik, öğretim stratejilerine yönelik öz yeterlik, sınıf yönetimine yönelik öz yeterlik ve umut düzeylerinin okul hizmet süresine bağlı olarak anlamlı bir şekilde değişmediği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to explore the primary school teachers? self efficacy and perceptions of success and find out they are predictor of academic optimism, hope and zest for work.The research is a descriptive study and adopted correlational screening model. The sample of study selected out of 27 primary schools from central districts of Ankara consists of 600 teachers. Stratified sampling technique was used for the determination of the sample. In order to explore primary school teachers? self efficacy ?Teachers? Sense of Efficacy Scale? originally developed by Tschannen-Moran and Hoy (2001) and adapted into Turkish by Çapa, Çakıroğlu and Sarıkaya (2005), in order to explore primary school teachers? academic optimism ?Teacher Academic Optimism Scale? developed by Hoy (2006) and in order to explore primary school teachers? hope ?Hope Scale? originally developed by Tschannen Snyder and colleagues (1991) and adapted into Turkish by Akman ve Korkut (1993) were used. In order to explore primary schooll teachers? perceptions of success, Demirtaş and Çınar (2004), with reference to the perceived characteristics of a successful teacher
Benzer Tezler
- İlköğretim II. kademe Türkçe öğretiminde yazma becerilerine yönelik öğretim ve ölçme-değerlendirme yaklaşımlarının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi
Evaluation of the effectiveness in practise of instruction and measurement-assessment approaches in terms of writing skills in middle school Turkish
MURAT ŞENGÜL
Doktora
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERCAN ALKAYA
PROF. DR. AHMET BURAN
- İlköğretim öğretmenlerinin tükenmişlik yaşantıları ve yeterlik algıları
Primary school teachers' burnout levels and perceived self-efficacy beliefs
SİBEL ÇİMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. CEVAT CELEP
- Multilevel investigations of students' cognitive and affective learning outcomes and their relationships with perceived classroom learning environment and teacher effectiveness
Öğrencilerin bilişsel ve duyuşsal öğrenme çıktıları ve bunların sınıftaki öğrenme ortamı algısı ve öğretmen verimliliği ile ilişkisinin çok düzeyli incelenmesi
SÜNDÜS YERDELEN
Doktora
İngilizce
2013
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMRA SUNGUR
- Algılanan akademik yeterlik ve algılanan özerklik desteğinin özerk akademik motivasyon ve akademik başarıyla ilişkisi
The relationship between perceived autonomy support and perceived academic competence with autonomous academic motivation and academic success
ŞÜKRAN CALP
- Fen bilimleri öğretmenlerinde akıl yürütme becerilerinin geliştirilmesi ve sınıf ortamına etkileri
Developing science teachers' scientific reasoning skills and its effects to classroom environment
MERVE KOCAGÜL SAĞLAM
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL ÜNAL ÇOBAN