Depreme bağlı travmatik stres ve depresyon belirtilerinin göç ve sosyal destek kaybı ile ilişkisine yönelik çok faktörlü bir inceleme
A multivariate analysis of the interaction between relocation, decreased social support and earthquake-related traumatic stress and depressive symptoms
- Tez No: 342389
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EBRU ŞALCIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: TSSB, Göç, Sosyal destek, Deprem, Travma sırasında korku, PTSD, Relocation, Social support, Earthquake, Peri-trauma fear
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uygulamalı Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Bu çalışmada Van depremlerini yaşayan yetişkinlerin depreme bağlı travmatik stres ve depresyon belirtilerinin göç ve sosyal destek kaybı ile ilişkisi demografik ve kişisel öykü özellikleri, depreme bağlı travmatik deneyimler, deprem sırasındaki ve güncel olan tehdit algısı gibi öznel değerlendirmelerin etkileri kontrol edilerek incelenmiştir. Örneklemi (N=541) Van?dan İstanbul?a göç eden 182 depremzede, göç ettikten bir süre sonra Van?a dönen 155 depremzede ve Van?dan ayrılmamış 204 depremzede oluşturmuştur. Veriler ?Depremzedeler için Travmatik Stres Tarama Ölçeği-Yenilenmiş,? ?Depresyon Değerlendirme Ölçeği? ve ?Korku ve Kaçınma Ölçeği? ile 18-65 yaş arası, deprem sarsıntılarını hissetmiş, Türkçe bilen ve soruları anlamaya engel mental ve fiziksel rahatsızlığı bulunmayan gönüllü katılımcılar üzerinde toplanmıştır. Olası TSSB %21.6 ve olası depresyon oranı %17.4 bulunmuştur. Göç grupları arasında TSSB ve depresyon oranları açısından fark bulunmamıştır. Depresyonun TSSB?ye ikincil olarak geliştiği görülmüştür. TSSB?yi yordayan faktörler olabilecek bir depreme yönelik beklenti kaygısı ve korkusu, ruhsal hastalık öyküsü, yaşam üzerinde azalmış kontrol duygusu, kadın cinsiyet, deprem sırasında duyulan korku, yakınlardan can kaybı, ve göç etmemiş olmak iken, depresyonu cinsiyet dışında TSSB?yi yordayan faktörlere ek olarak bekar olmak, duygusal destekle ile ilgili tatminsizlik, merkez üssüne uzaklık yordamıştır. Bu bulgular göçe bağlı destek kaybının ve bununla ilgili tatminsizliğin TSSB için risk oluşturmadığını ancak depresyonla anlamlı bir ilişkisi olduğunu göstermiştir. Deprem travmasına bağlı gelişen ruh sağlığı sorunları için kişilerin güncel bir deprem tehditi karşısında duydukları korku, hayat üzerinde çaresizlik hissi ve deprem sırasında duyulan korku gibi öznel tehdit algısının riski arttırdığını doğrulamıştır.
Özet (Çeviri)
This study investigated the relationship between relocation and traumatic stress and depressive symptoms while controlling for the effects of demographic and personal history characteristics, trauma exposure variables, and trauma appraisal characteristics. Sample (n=541) consisted of 182 survivors who relocated from Van to Istanbul, 155 survivors who returned to Van after some period in Istanbul, and 204 survivors who remained in Van. Inclusion criteria were age between 18-65, having experienced earthquake tremors, speaking Turkish and absence of mental or physical disability that would pose obstacle to interviews. Survivors were administered ?Screening Instrument for Traumatic Stress in Earthquake Survivors-Revised,? ?Depression Rating Scale? and ?Fear and Avoidance Questionnaire.? The estimated prevalence rates of PTSD and depression were 21.6% and 17.4%, respectively. Depression developed secondary to PTSD. The predictors of PTSD were anticipatory fear of earthquakes, past psychiatric illness, decreased sense of control over life, female gender, fear during earthquake, loss of close ones and not-having-been-relocated. Depression was predicted by the same set of predictors, except for female gender, single marital status, dissatisfaction with emotional support and proximity to epicenter. These findings showed that social support or its appraisal is not significantly related to PTSD but it has a weak association with depression. The risk for earthquake-related mental health problems is strongly increased with increased sense of threat in the face of future potential earthquakes, sense of helplessness over life and peri-trauma fear.
Benzer Tezler
- Deprem travmasının kronik psikolojik etkileri: Düzce Depremi'nden 14 yıl sonra travma sonrası stres ve depresyon belirtilerinin yaygınlığı ve ilişkili risk faktörleri
Chronic psychological effects of earthquake trauma: Prevalence of posttraumatic stress and depression symptoms and associated risk factors 14 years after the Duzce Earthquake
BÜŞRA BEDİRLİ
- Sağlık çalışanlarında ruhsal travma belirtilerinin incelenmesi (Van Depremi örneği)
Investigation of psychological trauma symptoms in health care workers (Van Earthquake examples)
NURAY KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FUAT TANHAN
- 1999 gölcük depremini çocukluğunda yaşamış kişilerin kaygı, depresyon ve TSSB düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi
The analysis of the anxiety, depression and PTSD levels of the people who had earthquake in their childhood period in 1999 according to some variables
BÜŞRA BAYTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MERT AKÇANBAŞ
- Depremi yaşayan bireylerin travma sonrası stres, umutsuzluk ve ölüm kaygısı düzeylerinin incelenmesi
Examination of post traumatic stress, hopelessness and death anxiety levels of individuals who experiencend
GÜL ŞEVVAL SELÇUK
- Deprem sonrası strese bağlı belirtilerde gevşeme ve solunum egzersizlerinin etkisi
The effect of relaxation and breathing exercise on post-earthquake stress related symptoms
SABİHA İREM SANCAKTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Fizyoterapi ve Rehabilitasyonİstanbul Medipol ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GİZEM ERGEZEN