Koru (Çanakkale) Baritli kurşun-çinko yataklarının jeolojisi
Geology of koru (Çanakkale) Barite bearing lead-zinc deposits
- Tez No: 346892
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET GÖKÇE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2001
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Koru (Çanakkale) baritli kurşun - çinko yatakları Biga Yarımadası'nda Tersiyer yaşlı volkanik kayaçlar içinde gözlenenen kurşun - çinko yataklarının tipik örneklerinden birisi olup, günümüzde kurşun - çinko üretimi amacıyla işletilmektedir. Yatakların yakın çevresinde yüzeyleyen volkanik kayaçıar; Eosen yaşlı Akçaalan andeziti (andezit - bazaltik andezit, ender olarak riyodasit ve dasİt bileşimli volkanik kayaçlar), Oligosen yaşlı Adadağı piroklastikleri (trakit, latit, dasit, riyodasit bileşimli tüf ve aglomeralar ile ender olarak andezitik ve dasİtik lavlar), Miyosen yaşlı Dededağ dasiti (dasitik yer yerde riyodasitik bileşimli lavlar), Pliyo - Kuvaterner yaşlı Karaömerler bazaltı (bazalt) şeklinde ayrılmışlardır. İnceleme alanı içindeki cevherleşmeler, Adadağı piroklastikleri içinde BKB -DGD konumlu fay hattı boyunca damar tipi ve üst seviyelerdeki ileri derecede breşleşmiş kesimlerde stockwork tipi oluşumlar şeklindedir. Cevherleşmelerde galenit, sfalerit ve barit hakim mineraller olup, pirit, kalkopirit, fahlerz (tennantit), markaZİt, kalkosin, kovellin, bOl'nit, tenörit ve kuvars az miktarlarda bileşime katılmaktadır. Sıvı kapanıın incelemeleri sırasında ölçülen TFM, TmıcE ve Tf·! değerleri, mineraloluşturucu hidrotermal çözeltiler içinde CaCh ve MgCh gibi tuzların bulunduğunu, baritlerin oluşumu sırasında hidrotermal çözeltilerin tuzluluklarının biraz yüksek, sıcaklıklannın düşük olduğunu (80 °C'den daha düşük), sülfiirlü minerallerin oluşumu sırasında tuzluluğun önemli miktarda düştüğünü, sıcaklığın 270 °C'ye kadar yükseldiği, sfaleritlerin 120 - 160 oC sıcaklık aralığında oluştuğunu (sfaleritlerde birincil kapanımlar) göstermektedir. Çözeltiler içinde CaCh ve MgCh gibi tuzlann bulunması, mineraloluşturucu hidrotermal çözeltilerin ya deniz suyu kökenli olduklannı veya denizel sedimanlar içinden geçerek ortama geldiklerine işaret etmektedir. Ana element jeokimyası sonuçlanndan; inceleme alanındaki volkanik kayaçların erken evre de (Karaömerler bazaltı hariç) yüksek potasyumlu kalkali bileşimli olduklan, sonraki evrelerde ise orta potasyumlu kalkalkelen karakterli, levha içi bazaltlar (Karaömerler bazaltı) şeklinde oluştuklan anlaşılmaktadır İz element jeokimyası incelemeleri, yatak içinde zenginleşen kurşun ve çinkonun Akçalaan andeziti ile Adadağı piroklastiklerinden, bakırın ise Dededağ dasiÜnden kaynaklanmış olabileceğini düşündürmektedir. NTE incelemeleri; baritlerin deniz suyunda belirlenmiş değerlere benzediklerini göstermiştir. Kurşun izotoplan jeokimyası incelemeleri baritlerle, sülfiirlü (galenit ve sfalerit) minerallerin farklı bileşimlerde kıtasal kabuk malzemelerinden kaynaklandıklanna işaret etmektedir. Kükürt izotoplan jeokimyası incelemelerine göre; baritlerin bileşimlerindeki kükürtün deniz suyu içindeki sülfattan kaynaklandığı, sülfürlü minerallerdekinin ise büyük olasılıkla bölgedeki magmatik kayaçlardan veya bir magmatik rezervuardan 32S'ce zengin (hafif) kükürtün hidrotermal çözeltilerce çözülüp, cevherleşme ortamına taşınması şeklinde geliştiği kabul edilmiştir. Oksijen izotoplan jeokimyası incelemelerinden; inceleme alanındaki baritlerin S izotoplan bileşimi bakımından benzedikleri deniz suyu içindeki sülfatın O izotoplan bileşimine (8 180 O %0) göre oldukça farklı olduklan ve magmatik kayaçlar için belirlenmiş değerlere benzediği, bu durumun deniz suyunun yöredeki volkanik kayaçlarla ileri derecede etkileşimi sonucu gelişmiş olabileceği düşünülmüştür.
Özet (Çeviri)
Koru (Çanakkale) barite bearing lead-zinc deposits are typical examples of the lead-zinc deposits occulTed in the Tertiary volcanic rocks outcropped in the Biga Peninsula, and are being mined for lead-zinc production. Volcanic rocks around the investigated deposits are distinguished as; Eocene Akçaalan andesite (andesite, basaltic andesite, rarely rhyodacite and dacite types of volcanic rocks), Oligocene Adadağı pyroclastics (tuffs and agglomerates with trachytic, latitic, dacitic and riyolitic compositions and rarely andesitic and dacitic lavas), Miocene Dededağ dacite (dacitic and rarely rhyodacitic lavas) and Plio-Quaternary Karaömerler basalt (basalt). The investigated deposits hosted by Adadağı pyroclastics and show two different mineralization styles such as; stockwork ore veinlets in the upper parts and ore veins along the fault zones in the depper parts. Galena, sphalerite, barite are the main minerals and accompained by minor amounts of pyrite, chalcopyrite, fahlerz (tennantite), mareasite, chalcosine, covelline, bornite, tenorİte and quartz. TFfvı, TmlCE and Tı-ı values measured during tluid inclusion studies indicate the presence of CaClı and MgCl2 types of salts in the mineralizing hydrothermal solutions, salinity of the hydrothermal solutions is rather relatively high during barite crystalisation in the early episode of mineralization, while decrased during the sulfide dominated later episode of mineralization. The temperatures of fluids is low « 80 oc) during the early phase and increased up to 270 oC during the later phase. Sulfide minerals seem to be formed in a temperature range of 120-160 oC according to the primary fluid inc1usion in sphalerite crystals. The presence of CaCh and MgCh indicate that the mineral iz ing hydrothermal solutions are either originated from sea water or circulated trough the marinal sediments. According to the major element geochemistry, it has been assumed that the volcanic rocks in the study area have high potassic calcalcaline composition in the early stage ,but have medium potassic calcalcaline compositon characteristic for within plate basalts in the later stage (Karaömerler basalt). Trace elements contents of the various rock units show that lead and zinc may be originated from Akçaalan andesite, whiIe copper from Dededağ dacite. REE studies show that normalised REE values ofbarites resemble to sea water. The lead isotope studies show that barites and sulfides (galena and sfalerit) were originated from continental crust materials with different compositions. According to the sulphur isotope studies, sulfur in the barites is originated from suIphate in the sea water, whiIe sulfur in the gaIena and sphalerite is probably originated from either igneous rocks in the surraunding area or from a magmatic reservoir by dissolution of sulfur enriched in 32S (lighter) isotope. Investigations of oxygene isotope geochemistry show that the oxygene isotope composition of barites resemble to those of igneous rocks, however the oxygene isotope compositon of sea water sulphate was expected to be similar to that of sea water. This compositon may be assumed to have been developped as a result of deep interaction of sea water sulfate with surrounding volcanic rocks.
Benzer Tezler
- Koru köyü (Lapseki/Çanakkale) kurşun-çinko yatağının mineralojik ve petrolojik incelenmesi
Başlık çevirisi yok
MEHMET MURAT ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALANCI BERKİN
- Koru(Çanakkale) yöresi kurşun-çinko cevherleşmelerinin oluşum mekanizmasının jeokimyasal modellenmesi
Geochemical modelling of formation processes of pb-zn mineralization in koru district (Çanakkale)
DEMET KIRAN YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2013
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET SUNER
DOÇ. DR. MUSTAFA KUMRAL
- Koru köyü (Lapseki-Çanakkale) Pb-Zn-Ag yatağının jeolojik, mineralojik ve jeokimyasal incelemesi
Geological, mineralogical and geochemical investigation of the Koru (Lapseki-Canakkale) Pb-Zn-Ag deposit
NAHİDE KADRİYE YALÇINKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Jeoloji MühendisliğiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TOLGA OYMAN
- Koru Köyü (Lapseki-Çanakkale) Pb-Zn-Ag yatağının jenetik incelenmesi
Genesis of Pb-Zn-Ag deposit of Koru Village (Lapseki-Çanakkale)
DENİZ BEŞİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Jeoloji MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZKAN PİŞKİN
- Koru ve Tesbihdere (Lapseki-Çanakkale) Epitermal Pb-Zn-Cu±Au±Ag Yataklarına ait Hidrotermal Akışkanların Kökeni ve Evrimi
Origin and Evolution of Hydrothermal Fluids in Koru and Tesbihdere (Lapseki-Çanakkale) Epithermal Pb-Zn-Cu±Au±Ag Deposits
MUSTAFA ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Jeoloji MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TOLGA OYMAN