İdealist estetik ile pragmatist estetik anlayışlarının karşılaştırılması
Comparison of theories idealist aesthetic and pragmatist aesthetic
- Tez No: 348220
- Danışmanlar: PROF. DR. CELAL TÜRER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 275
Özet
İdealist felsefenin sanatsal alandaki görünümü idealist estetiktir. Bu nedenle bu estetik anlayışında akıl/idea/tin/sezgi gibi kavramların öne çıktığı görülür. İdealizm, insanı akıl ve beden şeklinde ikiye ayıran ve beden karşısında akla öncelik veren bir felsefe olduğu için, idealist estetik de sanatta duyusal olana değil zihinsel olana öncelik vermiştir. Bu bakımdan, sanat eserlerini, idea ya da tinin somut görünümleri olarak ele almış, güzelliği idea ya da tine uygunluk olarak kabul etmiş, sanatı da yöntemi sezgi olan bir bilgi etkinliği şeklinde değerlendirmiştir. Pragmatizm ise, idealizmin aksine, varlığı ve insanı ikiye bölerek bir tarafı bir tarafa üstün tutan bir yaklaşım sergilemez. Bu bakımdan estetiği de tüm bağlantıları içinde duyusal olandan ayırmadan, bilimin karşısına koymadan ve sanatla sınırlandırıp, kesin bir tanımla durağanlaştırmadan ele alır. Pragmatist estetiğe göre, insan beden-zihin birliği içinde bütün bir varlıktır, içinde bulunduğu fiziksel ve sosyal çevreyle de sürekli bir deneyimle etkileşim halindedir. Konu bütün olarak değerlendirildiğinde, idealist estetik ile pragmatist estetik anlayışlarının güzeldeki hakikati görünür kılma arayışı olarak ortaya çıktığı, idealist temelde gelişen modern estetiğin sanatı idealize ederek insanlardan ve hayattan kopardığı, kendini hakikatin tek görünümü olarak dayattığı; bu duruma bir tepki olarak avant-garde sanat akımının doğduğu, ancak bu sanat akımının da aşırı bireyselleşmeye ve keyfiliğe neden olduğu için zamanla yerini tüm hakikat arayışlarını reddeden postmodernizme bıraktığı, bu bağlamda pragmatist estetiğin sanatın hakikatle bağlantısını yeniden kurması bakımından dikkat çektiği, ancak onun da felsefi teorisinin bir sonucu olarak rölativizmin yolunu açması nedeniyle sanatsal alanda yaşanan sorunları çözmede yeterli olamadığı fakat hakikatin farklı bir görünümünü ifade etmesi bakımından estetik tarihindeki diğer estetik teorilerin yanında yer almayı hak ettiği anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The appearance of idealist philosophy in art is idealist esthetics. Therefore, in this esthetic understanding it seems that concepts such as wisdom/idea/tin/intuition come into prominence. Since idealism is a philosophy that divides human into wisdom and body and attaches priority to wisdom rather than body, also the idealist esthetic has given precedence to mental area in art instead of emotional area. In this regard, it considered art works as concrete appearances of idea or tin and accepted the beauty as suitability to idea or tin and evaluated the art as knowledge effectiveness with a method of intuition. Bu pragmatism, opposite to idealism, does not demonstrate an approach that holds one side superior to other by dividing entity and human into two parts. Therefore, it handles esthetics without separating it from emotional one, without setting it against science and without making it stable with finite definition by limiting it with art. According to pragmatist esthetics, human is a complete entity within body-mental unity and it is in a continuous interaction with the physical and social environment. When the subject is evaluated as a whole, it was understood that the idealist esthetics and pragmatist esthetic understandings have emerged as an attempt to visualize the reality in beautiful; the modern esthetics developed in the idealist base has detached from humans and life by idealizing the art; the avant-garde art movement has raised as a reaction to this situation, but since this art movement has caused extreme individualization and arbitrariness it gave place to postmodernism that rejects all reality searches, in time; in this context pragmatist esthetics has drawn attention in terms of reestablishing the connection of art with reality: however, as a result of its philosophic theory, because it exceeded the relativism road it was inefficient in solving the problems experienced in artistic area but it deserved to take place next to the other esthetic theories in the esthetic history.
Benzer Tezler
- Georg Wilhelm Friedrich Hegel'in estetik anlayışı
Georg Wilhelm Hegel's views on aesthetics
HÜSEYİN ADEM TÜLÜCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
FelsefeKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NECATİ DEMİR
- Kant'ın saf aklın eleştirisi'nde 'transandantal estetik' bölümünün yeri
The place of the chapter 'transcendental aesthetic' in Kant's critique of pure reason
FURKAN YASİN KÖZ
- Benedetto Croce'de bilginin imkânı olarak 'Estetik bilinç' ve 'Tarihsel bilinç' üzerine bir inceleme
A research on 'Aesthetic consciousness' and 'Historical consciousness' as the possibility of knowledge in Benedetto Croce
BURAK SAYIN
Doktora
Türkçe
2022
FelsefeAydın Adnan Menderes ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ KILIÇ
- Bodily experience and spatial thinking in architectural design process
Mimari tasarım sürecinde bedensel deneyim ve uzamsal düşünme
SEMA ALAÇAM
Doktora
İngilizce
2014
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLEN ÇAĞDAŞ