Benedetto Croce'de bilginin imkânı olarak 'Estetik bilinç' ve 'Tarihsel bilinç' üzerine bir inceleme
A research on 'Aesthetic consciousness' and 'Historical consciousness' as the possibility of knowledge in Benedetto Croce
- Tez No: 732023
- Danışmanlar: PROF. DR. YAVUZ KILIÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
İtalyan felsefe geleneğinin 20. yüzyıldaki en önemli temsilcisi Benedetto Croce, özellikle estetik ve tarih teorisiyle büyük etki yaratmıştır. Ona göre estetik ve tarih tüm bilgimizi kuşatan iki temel alandır. Hegel'den de oldukça etkilenmiş olan Croce, tüm gerçekliği Tin (lo spirito) kavramıyla açıklar ve dünyayı tinin teorik ile pratik olan iki formu içinde kavradığımızı ileri sürer. Teorik tinin alanına giren her türden bilginin temelinde bireysel olanı konu edinen sezgi bilgisi bulunur. Onun felsefesinin özgün yönü, ifadeyle özdeşleştirdiği sezgiyi, genel olarak bilgi için belirleyici bir konuma getirmesidir. Bu ifade kuramı dahilinde her türden bilginin ana karakteristiği ifade edilebilirlik hâline gelir. Yani kavramsal bilgi de dahil olmak üzere her şey ancak sezgi temelinde bilinebilir. Öte yandan Tin kavramını merkeze koyan ve her türden bilgiyi ifadeye indirgeyen Croce, hakiki sezginin doğasında gerçek ve gerçek olmayan ayrımı bulunmadığını vurgulayarak, bazı durumlarda fiziksel gerçekliğin varlığını reddetmeye varmıştır. Çünkü fiziksel gerçekliğin bağımsız bir varlık alanı olarak ele alınması durumunda bir düalizm tehlikesi ortaya çıkar. Bu nedenle Croce, fiziksel etkinliği tinin pratik alanı içinde kavrayarak bu durumdan kaçınmaya çalışır. Ne var ki bunun neticesinde sezgi ile fiziksel gerçeklik arasında bir çelişki doğar. Bunun sonucunda estetik söz konusu olduğunda fiziksel fenomen olarak sanat eseri kendi başına değer taşımayan bir sembole indirgenmiş, tarih söz konusu olduğunda ise tarihi oluşturan kronik, belge gibi temel unsurlar tek başlarına ölü, anlamdan yoksun, tarihin bizzat kendisi ise yaşayan olarak nitelendirilmiş olur. Dolayısıyla sanat teorisinde sanat eserinin fiziksel varlığı tehlikeye girerken tarih teorisinde ise tarihi oluşturan unsurlar ile tarihin kendisi arasında olası bir düalizm zemini oluşur. Birinci bölümde hem tarih ve estetiğin hem de bunlara ilişkin söz konusu problemlerin oturduğu zemini daha ayrıntılı anlamak için Croce'nin Tin Felsefesi tüm yönleriyle genel olarak açıklanmıştır. Tinin teorik ve pratik formu ile onu oluşturan estetik, mantık, ekonomi ve ahlâk olmak üzere dört momentin serimlemesi yapılmıştır. İkinci bölümde sezginin ifade ve dille özdeşliği ayrıntılı bir biçimde ele alınmıştır. Croce'nin bu bağlamda bilgi teorisini nasıl oluşturduğu ve sanat eserinin bir bilgi formu olarak onun felsefesindeki konumu ile diğer bilgi türleri arasındaki ilişki ayrıntılı olarak ortaya konmuştur. İfade kuramına dayanan sanat kavrayışına bağlı olarak fiziksel fenomenin ifadeye indirgenmesinin yol açtığı sorunlar tenkit edilmiştir. Üçüncü bölümde Croce'nin saf kavram bilimi olarak mantığı genel hatlarıyla açıklanmış ve söz konusu kavrayış ekseninde tarih ile felsefenin özdeşliği gösterilmiştir. Sonrasında onun mutlak tarihselcilik ve tarihyazımı teorisi temelinde şekillenen çağdaş tarih kavramı ortaya konulmuştur. Son kısımda ise tarih teorisindeki tarih ve tarihi oluşturan unsurlar arasındaki görünür çelişki çözümlenerek Croce'nin düalist ve idealist yorumlanmasına dair tartışma yürütülmüştür. Sonuç olarak, Croce'nin sezgi temelli bilgi teorisi temelinde, bir bilgi formu olarak ortaya koyduğu sanat eserinin salt ifadeden ibaret olamayacağı, fiziksel formunun da aynı ölçüde gerçek olduğu ve bu ikisinin bir bütünlük içinde bulunduğu ileri sürülmüştür. Tarihsel bilgi söz konusu olduğundaysa, Croce'nin tarih ile kronik arasında yapmış olduğu yaşayan ve ölü ayrımı neticesinde ortaya çıktığı düşünülen düalist çelişkinin, söz konusu ayrımın reel değil ideal bir tarzda ele alındığı takdirde aşılarak tarih teorisinin sağlam bir zemine oturtulabileceği gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
Benedetto Croce, the most important figure of the Italian philosophical tradition in 20th century has created a great impact especially by his theories of aesthetics and art. In his view, aesthetics and history are two fundamental areas that surrounds our entire knowledge. Croce, who was impressed profoundly by Hegel, explains the whole reality through the concept of spirit (lo spirito) and argues that we comprehend the World within two forms of the spirit: Theoretical and practical. Every kind of knowledge in the sphere of the theoretical spirit is underlain by intuition, which is the knowledge of individual. The genuine aspect of his philosophy is that he identifies intuition with expression and assigns to it a pivotal position for every kind of knowledge. Within the scope of this theory of expression, the main characteristic of all knowledge is expressiveness. That is, everything including the conceptual knowledge can be known on the basis of intuition. However, by assigning the central position to spirit and reducing all knowledge to expression, Croce emphasises that the distinction between reality and non-reality is extraneous to the nature of true intuition. Therefore, he denies the existence of physical reality in several cases. This is because if the physical reality is accepted as an independent realm of existence, this would lead to a kind of dualism. Hence, Croce tries to avoid this dualism by stating that the physical action should be taken in the practical spirit. Nevertheless, a possible contradiction between intuition and physical reality emerges from this picture. As a result of this approach, artwork as the physical phenomenon is reduced to a symbol that does not bear any value by itself in terms of aesthetics and as far as history is concerned, the main elements of history such as chronicles and documents are considered to be dead, that is devoid of meaning whereas history itself is taken as a living thing. Therefore the physical reality of the artwork is jeopardised in the theory of art while in the theory of history a possible dualism emerges between the elements of history and history itself. In the first chapter, Croce's Philosophy of Spirit is explained by all of its aspects in general in order to comprehend the basis of both history and aesthetics as well as the problems concerning them. The theoretical and practical forms and four moments of the spirit – i.e., aesthetics, logic, economy and ethics are exposed. In the second chapter, the identity of intuition with expression and language is explained. Within this context, it is shown how Croce composed his theory of knowledge and the position of the artwork as a form of knowledge in his philosophy and its relationship with the other types of knowledge. The problems that arise by the reduction of the physical phenomenon to expression connected with the conception of art, which is based on the theory of expression are criticised. In the third chapter, Croce's logic as the science of the pure concept is explained and the identity of history with philosophy is shown with regards to it. Next, the concept of contemporary history which is connected to his absolute historicism and theory of historiography is set forth. Eventually, by analysing the contradiction between history and the composing elements of history, the idealistic and dualistic interpretations of Croce are discussed. In conclusion, it is maintained that the artwork as a form of knowledge cannot be mere expression regarding Croce's theory of knowledge based on intuition. The physical phenomenon is real to the same degree, and they should be taken as a unity. In respect of historical knowledge, it is shown that the dualist contradiction which seems to have emerged from Croce's distinction between the history, which is living, and the chronicles, which are dead, could be overcome by considering the distinction in question not real but ideal and as a result of which the theory of history could be built on a firm foundation.
Benzer Tezler
- Benedetto Croce'de tarihilik ve estetik oluş
Başlık çevirisi yok
ALİOĞLU NAZAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Felsefeİstanbul ÜniversitesiAvrupa Topluluğunun Sosyo-Kültürel Yapısı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL TUNALI
- Estetikte iki modern görüş: Benedetto Croce ve Frank Sibley'de bir kavram olarak güzellik
Two modern views in aesthetics: Beauty as a concept in Benedetto Croce and Frank Sibley
ALPER ELVAN POLAT
Doktora
Türkçe
2024
FelsefeBursa Uludağ ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKADİR ÇÜÇEN
DOÇ. DR. CANER ÇİÇEKDAĞI
- Synthesis and characterization ofmanganese dioxide cathodes for Zn-ionbatteries
Başlık çevirisi yok
ABDURRAHMAN SAFA OKŞAŞ
- Sustainable new product development: the role of the environmental specialist and environmental marketing strategy development
Sürdürülebilir yeni ürün geliştirme: çevre uzmanının rolü ve çevresel pazarlama stratejisi geliştirilmesi
EBRU GENÇ
- Machiavelli'de siyaset-ahlak ilişkisi üzerine bir inceleme
A study on the relationship between politics and morality in Machiavelli
MUHAMMED AKİF YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeAtatürk ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FİLİZ BAYOĞLU KINA
