Geri Dön

Afganistan Savaşı'nda Silahlı Çatışma Hukuku ihlalleri

Law of Armed Conflict violatoins in Afghanistan War

PDF İndir

  1. Tez No: 348919
  2. Yazar: ŞENER ÇELİK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. YAŞAR GÜRBÜZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hukuk, Uluslararası İlişkiler, Law, International Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2013
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Harp Akademileri Komutanlığı
  10. Enstitü: Stratejik Araştırmalar Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Harp
  12. Bilim Dalı: Harekât Hukuku Ana Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 186

Özet

Afganistan, tarihi boyunca ülkede bulunan farklı kabile ve etnik gruplar arasında meydana gelen iç savaşlara ve iktidar mücadelelerine sahne olmuştur. Ülkede 1996 yılında iktidarı ele geçiren Taliban hareketi köktendinci dünya görüşüne dayalı bir siyaset izlemiş, bu doğrultuda cihat ideolojisine sahip El-Kaide terör örgütüne de destek olmuştur. El-Kaide militanları, 11 Eylül 2001 tarihinde sivil yolcu uçaklarını kaçırarak New York?taki Dünya Ticaret Merkezi gökdelenlerine ve Washington?daki Savunma Bakanlığı binasına intihar saldırısı düzenlemiş, bu eylem sonucunda yaklaşık üçbin sivilin hayatını kaybetmesine neden olmuşlardır. Bu saldırı üzerine ABD Kongresi, hükümete kuvvet kullanma yetkisi tanıyan Askeri Güç Kullanma Yetkilendirmesi (Authorization for Use of Military Force-AUMF) isimli önergeyi kabul etmiştir. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi de, aldığı 1386 ve 1373 sayılı kararlar ile Afganistan?daki Taliban rejimi ve bu rejim tarafından desteklenen El-Kaide terör örgütüne karşı askeri müdahalede bulunmak üzere Uluslararası Güvenlik Yardım Kuvveti?nin (International Security Assistance Force-ISAF) kurulmasına giden yolu açmıştır. ABD, 7 Ekim 2001 tarihinde meşru müdafa hakkı çerçevesinde askeri harekata başlamıştır. Savaş, çatışmaların başladığı Ekim 2001 ile, ülkenin Afgan Geçici Hükümeti (Afghan Interim Authority-AIA) yönetimi altına girdiği Haziran 2002 arasındaki dönemde uluslararası bir silahlı çatışma; bu tarihten günümüze kadar uzanan dönemde ise uluslararası nitelikte olmayan bir silahlı çatışma şeklinde tanımlanmaktadır. Bu savaşta geçerli olan ve silahlı çatışma hukukunda uyulması gereken kural, norm ve asli ilkeler, Cenevre Sözleşmeleri?nde, ulusal ve uluslararası mahkeme kararlarında ve konuyla ilgili hukukçuların eserlerinde ayrıntılı olarak düzenlenmiş ve yorumlanmıştır. Bu kural ve ilkeler, en açık şekilde, Cenevre Sözleşmeleri?nin hazırlanmasındaki büyük katkısı nedeniyle silahlı çatışma hukukunu sahiplenen Uluslararası Kızılhaç Komitesi (International Committee of the Red Cross-ICRC) tarafından tasnif edilmiş ve tanımlanmıştır. ICRC?nin çalışmasına göre, bu temel kural ve normlar, insani davranış ilkesi, ayırt etme ilkesi ve savaşta gereksiz acıya sebebiyet vermeme ilkesidir. ABD, savaşın erken dönemlerinde, Taliban ve El-Kaide militanlarının Cenevre Sözleşmeleri?nin sağladığı güvencelerden yararlanamayacaklarını savunmuş, ancak sonradan tutumunu yumuşatarak, bu harekete ve örgüte üye olmaları nedeniyle alıkoyulan kişilerin belirli hukuki hakları olduğunu kabul etmiştir. Ancak yine de, bu süreç içinde gerçekleştirilen askeri harekatlar kapsamında önemli silahlı çatışma hukuku ihlalleri meydana gelmiştir. ABD istihbarat topluluğu ve silahlı kuvvetleri, Afganistan?da gerçekleştirilen askeri müdahale çerçevesinde, savaşçı ve sivil statüsündeki pek çok kişiyi alıkoymuş, bu kişiler üzerinde fiziki ve ruhsal zorlama yöntemleri kullanmıştır. Dahası, işkence uygulamaları, öğretide `koşulcu görüş? olarak bilinen ve bu çalışma içinde ayrıntılı olarak incelenen hukuk anlayışı çerçevesinde, ABD Yönetimi tarafından meşru kılınmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak, ABD?nin, Cenevre Sözleşmeleri?nin ve insan hakları hukukuyla ilgili diğer uluslararası antlaşmaların işkenceyi suç olarak tanımlayan ve yasaklayan ilgili maddelerini ihlal ettiği görülmüştür. ABD, Afganistan askeri müdahalesi kapsamındaki harekatlarda ve bu kapsamda Pakistan sınırları içinde, Silahlandırılmış İnsansız Hava Araçları?yla (SİHA) gerçekleştirilen saldırılarda pek çok sivilin hayatını kaybetmesine neden olmuş, böylece silahlı çatışma hukukunun en önemli kurallardan biri olan ayırt etme ilkesine uymakta da önemli zafiyet göstermiştir. Taliban hareketinin ve El-Kaide örgütünün lider kadrosunda oldukları öne sürülen kişiler, hedefli öldürme (targeted killing) olarak tanımlanan askeri harekatlarla etkisiz duruma getirilmiştir. Uluslararası hukuk açısından sorunlu olan ise, bu kişilerin tutuklanma ve yargılanma hakları olmadan ölüme mahkum edilmeleri ve savaşın Afganistan sınırları dışına taşırılarak Pakistan ve hatta Yemen gibi üçüncü ülkelerin de çatışma sahası içine dahil edilmesi olmuştur. Ayrıca hedefli öldürme ve SİHA harekatları sonucunda dikkat çekici oranda sivil hayatını kaybetmiştir. Son olarak, ABD silahlı kuvvetlerinin, Afganistan?da düzenlenen askeri harekatlar kapsamında gereksiz acıya sebebiyet veren silahları kullandığı da bu araştırmada rastlanılan bulgulardan biridir. Bu silahlar arasında beyaz fosfor, seyreltilmiş uranyum ve salkım bombası bulunmaktadır. Gereksiz acının ne olduğu ve bu acıya hangi tür silahların neden olabileceği, esasen içinde bir takım teknik ve hukuki belirsizlikler taşıyan geniş bir tartışma konusudur. Bununla birlikte, ABD?nin bu savaşta kullandığı silahlardan bazılarının bu etkiye sebebiyet verdiği aşikardır. Afganistan savaşında tanık olunan silahlı çatışma hukuku ihlalleri, bu hukuk alanının istismara ne derecede açık olduğunun bir kanıtı olarak görülebilir. Bu çalışmanın amacı, silahlı çatışma hukukundaki temel insancıllık ilkelerinin korunması için neler yapılması gerektiğini keşfetmek değildir. Bununla birlikte, çalışmanın sonuç bölümünde, silahlı çatışma hukuku ile sağlanan güvencelerin bütün uluslar için bir insan hakları garantisi anlamına geldiği vurgulanmış; sorumlu politikacılar, silahlı kuvvetler mensupları, sivil toplum kuruluşları ve akademik camia tarafından gerçekleştirilecek planlı ve sürdürülebilir faaliyetler ile uluslararası kamuoyunda bu alanda bir farkındalık yaratılması gereği üzerinde durulmuştur.

Özet (Çeviri)

Throughout the history, Afghanistan witnessed the civil wars and power struggles that occurred between different tribes and ethnic groups in the country. Taliban movement seized the power in the country in 1996, followed a policy based on a fundamentalist world view and in this direction also supported Al-Qaeda terrorist organization which holds a jihad ideology. On September 11, 2001, Al-Qaeda militants, hijacked civilian passenger aircrafts and organized a suicide attack to World Trade Center skyscrapers in New York City and Department of Defense building in Washington. These actions have caused the deaths of nearly three thousand civilians. After the attacks, U.S. Congress adopted the Authorization for Use of Military Force (AUMF) resolution which authorized the government to use force. The United Nations Security Council allowed the establishment of International Security Assistance Force (ISAF) with the taken resolutions 1386 and 1373 to militarily intervene against the Taliban regime in Afghanistan and against the terrorist organization Al-Qaeda which is supported by Taliban regime. On October 7, 2001, United States has started military operations within the framework of the right to self-defense. War is defined as an international armed conflict for the period between October 2001 when the conflict began, until June 2002 when the country have come under the management of Provisional Government of Afghanistan (Afghan Interim Authority-AIA). From that date to the present day it is an armed conflict not of an international character. The prevailing rules, norms and the fundamental principles that must be complied in this war and law of armed conflict are regulated and interpreted in detail in Geneva Conventions, in national and international court decisions and in the works of relevant jurists. These rules and principles, in the most obvious way, have been described and classified by International Committee of the Red Cross-ICRC which embraces law of armed conflict and because of its major contribution to the preparation of the Geneva Conventions. According to the ICRC study, these basic rules and norms are; humane treatment principle, the principle of distinction between civilians and combatants and the principle which prohibit to use of weapons of a nature to cause superfluous injury or unnecessary suffering. In the early stages of the war, United States claimed that Taliban and al-Qaida militants are not eligible for collateral provided by the Geneva Conventions, but later softened this approach and accepted that the Conventions will apply to the Taliban, so, members of this movement and terror organization may have certain legal rights. Nevertheless during the military operations carried out in this process, important violations to law of armed conflict have been occurred. Within the framework of the military intervention in Afghanistan, U.S. intelligence community and armed forces detained many people that are either unmilitary or combatant status and used methods of physical and mental exertion on them. Moreover, the use of torture, within the framework of a doctrine known as `conditionalist view? which examined in detail in this study, was tried to be made legitimate by the U.S. Administration. As a result, United States violated the relevant clauses of Geneva Conventions and other international treaties on human rights law which defines torture as crime and prohibits it. In the scope of military intervention operation in Afghanistan and during the carried out attacks by armed Unmanned Combat Air Vehicles (UCAV) in Pakistan borders, U.S. showed a significant weakness to comply with the principle of distinction which is one of the most important rules of armed conflict. People who are claimed to be in the leader staff of Taliban movement and al-Qaida were counteracted by military operations that are defined as `targeted killing?. Which is problematic in terms of international law, however, such persons to be arrested and sentenced to death without trial rights and the war in Afghanistan had been overflown beyond the borders of Afghanistan, even third countries like Pakistan and Yemen have been included within the scope of the conflict. As a result of targeted killing and UCAV operations, a remarkable rate of civilians were killed. Finally, some findings which have been encountered during this study denotes that, under the military actions in Afghanistan, U.S. armed forces used weapons which caused unnecessary suffering. White phosphorus, depleted uranium and cluster bombs are found within these weapons. Actually, what is unnecessary suffering and which weapons can cause such pain is a wide range debate which hosts several technical and legal uncertainties still. However it is obvious that some of the weapons used by the United States in this conflict have caused this effect. Violations of law of armed conflict that is witnessed in Afghanistan war can be seen as a clear evidence of the extend which is open to abuse in this area of law. The purpose of this study is not to find out what should be done to protect the basic principles of humanity in law of armed conflict, however, in the conclusion section of the study, it is highlighted that the guarantees provided by the law of armed conflict is a human rights? assurance for all nations; in this area emerges a need to create an awareness in international community via sustainable activities planned and carried out by responsible politicians, armed forces, civil society organizations and academic community.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    753734

    Suriye iç savaşı'nda Şii cihadı: Hizbullah'tan Haşdi Şabi'ye Şii milisler

    The Shiite jihad in Syrian civil war: The Shiite militias from Hezbollah to Hashd al-Shabi

    MELİKE ACAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Uluslararası İlişkilerAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATMA TAŞDEMİR

  2. Tez No

    855247

    Operational level of war in twenty-first century conflicts

    21'inci yüzyıl çatışmalarında operatif seviye

    KUBİLAY ARICI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Savunma ve Savunma TeknolojileriMilli Savunma Üniversitesi

    Savaş Araştırmaları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA SUNDU

  3. Tez No

    787977

    Suriye iç savaşında devlet dışı silahlı aktörler üzerine karşılaştırmalı bir analiz: Daeş ve Nusra Cephesi örnekleri

    A comparative analysis on violent non-state actors in the Syrian civil war: Daesh and Nusra Front

    ÖMER BEHRAM ÖZDEMİR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Uluslararası İlişkilerSakarya Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İSMAİL NUMAN TELCİ

  4. Tez No

    613111

    Silahsız savaş; Psikolojik harekat ve propaganda

    Unarmed war; Psychological operations and propaganda

    GÜNGÖR ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Savunma ve Savunma Teknolojileriİstanbul Teknik Üniversitesi

    Savunma Teknolojileri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NİLGÜN FIĞLALI

  5. Tez No

    148099

    Breakpoints of US foreign policy and its changing structure in W. Bush era

    Amerikan dış ve güvenlik politikasının kırılma noktaları ve Başkan Bush doktrini

    ATİLLA KARAKUŞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2004

    Uluslararası İlişkilerYeditepe Üniversitesi

    İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MESUT HAKKI CAŞIN

Geri Dön