Hüseyin Kâzım Kadri ve Türkçe öğretimindeki yeri
Hüseyin Kâzim Kadri and his role in teaching of Turkish language
- Tez No: 349022
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FAHRİ TEMİZYÜREK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Hüseyin Kâzım Kadri, Türk Dili, Büyük Türk Lügati, Türk eğitim tarihi, Türkçe öğretimi tarihi, Hüseyin Kâzım Kadri, Turkish Language, Büyük Türk Lügati (Big Turkish Dictionary), history of Turkish Education, history of Teaching of Turkish
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 194
Özet
Bu çalışmanın amacı, Hüseyin Kâzım Kadri'nin Türkçe öğretimindeki yeri ve önemini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda Hüseyin Kâzım Kadri'nin Türk diline yaptığı hizmetler üzerinde durulmuş ve“Türk Lügati”adlı dört büyük ciltten meydana gelen eseri şekil ve içerik yönünden değerlendirilmiştir. Hüseyin Kâzım Kadri (1870 – 1934), II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet devirlerinin önemli siyaset ve fikir adamlarındandır. Çok yönlü bir kişiliğe sahip olan Hüseyin Kâzım Bey, İttihat ve Terakki'nin kuruluşunda bulunmuş; valilik, şehreminlik, mebusluk, nazırlık, gazetecilik yapmış; Osmanlı'nın son dönemlerinde İstanbul Hükümeti ile Ankara arasındaki görüşmelere katılmış; başta Büyük Türk Lügati olmak üzere dil, siyaset, din, tarih gibi çok çeşitli konularda çok önemli eserler ortaya koymuş önemli bir isimdir. Hüseyin Kâzım'ın bireysel çabalarıyla hazırladığı Büyük Türk Lügati'nin I. ve II. ciltleri Osmanlı Türkçesi alfabesi ile III. ve IV. ciltleri ise Lâtin harfleri ile yayımlanmıştır.Lügat,Türkçe, Arapça ve Farsça kelimelerle Türk dilinin Uygur, Çağatay, Azerî, Kazan, Yakut, Koybal, Çuvaş, Altay, Kırgız lehçelerine ait kelimeleri tanıklarıyla ve örnekleriyle veren kıymetli bir eserdir. Bu araştırmada betimsel çalışma olan tarama modeli kullanılmıştır. Veri toplama tekniklerinden“monografi tekniği”kullanılan çalışmada, gerekli belge ve bilgilere literatür taraması yapılarak ulaşılmış, Hüseyin Kâzım Kadri'nin Türk dili konusundaki görüşleri, eserleri değerlendirilmiştir. Konuyla ilgili yazılan tez ve makaleler incelenmiştir. Ayrıca, Hüseyin Kâzım Kadri'nin eski harfli Türkçe ile yazdığı eserlerden çalışmamız için gerekli görülen kısımlar yeni Türk alfabesine aktarılmıştır. Hüseyin Kâzım Kadri'nin Türk diliyle ilgili ortaya koyduğu görüşler ve eserlerinin incelenmesiyle sınırlandırılan bu çalışmada, Hüseyin Kâzım Kadri'nin Türk kültür ve irfanına büyük hizmetler yaptığı sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The objective of this study is to reveal the role and significance of Hüseyin Kâzım Kadri in teaching of Turkish language. In line with this objective, I focused on the services of Hüseyin Kâzım Kadri to the Turkish language and his work“Türk Lugati”(Turkish Dictionary) consisting of four big volumes was evaluated in terms of form and content. Hüseyin Kâzım Kadri (1870-1934) was one of the significant politicians and intellectuals of the Second Constitutionalist Period and the Republican Era. He had a versatile personality and he was an important person who took part in the establishment of İttihat ve Terakki Cemiyeti (Party of Union And Progress); worked as governor, mayor, member of parliament, minister and journalist; attended the meetings between the Istanbul government and Ankara in the last period of the Ottoman State; wrote Büyük Türk Lügati (Big Turkish Dictionary) and other significant works on various areas like language, politics, religion and history. First two volumes of the Büyük Türk Lügati (Big Turkish Dictionary), which was prepared by the individual efforts of Hüseyin Kâzım, were published in Ottoman Turkish alphabet, while the 3rd and 4th volumes were published in Latin alphabet. The dictionary is a valuable work giving witnesses and examples of Turkish, Arabic and Persian words as well as the words of the dialects of Uighur, Chagatai, Azerbaijani, Kazan, Yakut, Koybal, Chuvash, Altai and Kyrgyz. The descriptive survey method is used in this research study.“Monography technique”was used as the data collection technique and the necessary documents and information was obtained by literature scanning to evaluate the views and works of Hüseyin Kâzım Kadri on the Turkish language. The relevant theses and articles were studied. In addition, parts of the works of Hüseyin Kâzım Kadri in Ottoman Turkish that were deemed necessary for our study were transliterated into the new Turkish alphabet. This study was limited with the study of views and works of Hüseyin Kâzım Kadri on the Turkish language concluding that he provided great services for the Turkish culture and scholarship.
Benzer Tezler
- Türk Lügati'nin 'Elif' maddesi (C.1, s.224-276): İnceleme-çeviri yazı-dizin
Article 'Elif' in Türk Lügati (V.1, 224-276pp) research-transcription text-index
TUĞBA GÜL KILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEKİR SARIKAYA
- Türk Lügati'nin 'Elif' maddesi (C.1, s.173-224): İnceleme-çeviri yazı-dizin
Elif article of the Türk Lügati (Volume 1,173-224): Research- transcription-index
ŞEYMA YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEKİR SARIKAYA
- Osmanlı'dan modern Türkiye'ye geçiş döneminde aydınların medeniyet-din ilişkilerine bakışı Hüseyin Kâzım Kadri ve Musa Cârullah Bigiyef örneği
The 19th century Ottoman Turkish intellectuals and their views on 'religion and civilisation-the case of Hüseyin Kazım Kadri and Musa Carullah Bigiyef
NURHAN KUZU
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DinUludağ Üniversitesiİlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bil. Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜLENT ŞENAY
- Türk Lügati'nde 'Elif' maddesi (C.1, s.121-173): inceleme-çeviri yazı-dizin
Article 'Elif' in Türk Lügati (V.1, 121-173 pp): (Research-transcription text-index)
BURAK KARAYEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERDAR KARAOĞLU