Aktopraklık verileri ışığında Kuzeybatı Anadolu'da Son Neolitik İlk Kalkolitik geçiş sorunu
The transition problem of late neolithic and Early Chalcolithic in Northwestern Anatolia under the Light of Aktopraklik data's
- Tez No: 351563
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NECMİ KARUL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Prehistorya Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 337
Özet
?Aktopraklık Verileri Işığında Kuzeybatı Anadolu Bölgesinde Son Neolitik İlk Kalkolitik Geçiş Sorunu? başlıklı tez çalışmamızda, Aktopraklık Kuzey Yamaç yerleşiminin verilerinden yola çıkarak, MÖ. 7. bin yılın sonu MÖ. 6. bin yılın başına tarihlenen Son Neolitik ? İlk Kalkolitik Çağ arasında Kuzeybatı Anadolu?da bir değişimin var olup olmadığını, Kuzeybatı Anadolu?da İlk Kalkolitik Çağ?ın nasıl başladığı, Son Neolitik Çağ ile farklı yönlerinin olup olmadığı gibi sorulara cevap aranmaya çalışılacaktır. Sözü edilen geçiş sorunu, uzun yıllar boyunca Yakındoğu tarihöncesi arkeolojisinde Halaf öncesi dönemle birlikte görülmeye başlanan boya bezemeli çanak çömleğin ortaya çıkışı ile açıklanmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda, aynı yıllarda Anadolu tarihöncesi arkeolojisinde de bu sorun ele alınmaya başlanmıştır. Son yıllarda yapılan çalışmalarla birlikte, sözü edilen iki dönem arasında kesin bir ayrımın olmadığı hatta bir sürekliliğin olduğu anlaşılmıştır. Tez çalışmamız kapsamında Aktopraklık Höyük çanak çömleği detaylı olarak incelenmiş; ayrıca Kuzeybatı Anadolu bölgesinde kazı çalışması yapılan tarihöncesi yerleşimlerin tüm buluntu toplulukları ile ele alınmıştır. Ele alınan sorunun geniş bir coğrafyayı kapsamasından ötürü, Anadolu?nun diğer bölgelerine ait tarihöncesi yerleşim yerleri de incelenerek, bölgesel değerlendirme çalışmaları da yapılmıştır. Aktopraklık Höyük, Kuzeybatı Anadolu?da Son Neolitik ve İlk Kalkolitik Çağ?a ait tabakaları içeren, bu sürecin tanımlı bir şekilde takip edilebildiği önemli bir yerleşim yeridir. Aktopraklık B Kuzey Yamaç yerleşim alanında, mimaride taş temelli, kerpiçten yapılmış dörtgen planlı yapılar yeni bir unsur olarak karşımıza çıkmakla birlikte, çanak çömlekte de ?impresso? olarak adlandırılan baskı bezekli bir çanak çömlek geleneği ortaya çıkmıştır. Kuzeybatı Anadolu Bölgesi?nin tarihöncesi kültürlerini tanımlayıcı olarak kullanılan Fikirtepe Kültürü?nde bu değişim özellikleri bilinmektedir. Sonuç olarak, mimaride ve çanak çömlekte izlenen bu değişimin en yakın benzerliği, Ege Bölgesi?nden de bilinmektedir. Özellikle Aktopraklık B yamaç yerleşim alanından bilinen, baskı bezekli (impresso) çanak çömlekteki çeşitlilik bunu doğrulamaktadır. Bundan ötürü Aktopraklık insanlarının bu dönemde Orta Anadolu ve Ege Bölgesi ile kültürel olarak daha yoğun bir temas halinde olduklarını söyleyebilmek mümkündür.
Özet (Çeviri)
We named our study ?the transition problem of Late Neolithic and Early Chalcolithic in Northwestern Anatolia under the light of Aktopraklik data?s?. In our study, by taking consideration of Aktopraklik north slope data?s, we focused on not only a possible transition relationship between late 7000 B.C. and early 6000 B.C.(Late Neolithic and Early Chalcolithic), but also, we tried to answer how Chalcolithic age started in Northwest Anatolia, and how these two periods differentiate. For long years close eats prehistory archeology literature tried to find an answer to the problem by findings of painted pottery before Halaf period. At the same time prehistory Anatolian archeology also tried to find an answer to the same question. Findings of the recent studies show us not only, there is no solid discrimination between these periods, but also there is continuousness. In our study, we focused on details of the Aktopraklik Mound pottery. In addition, we also give attention to the findings from North West Anatolian region excavations. Since the problem includes the large scale geographic area, we also focused on the other Anatolian prehistoric regions, and by studying settlement areas we concluded an approximation for the regions. Aktopraklik Mound includes layers from, Late Neolithic and Early Chalcolithic, and is very important settlement place which helps us to define the process of its time. In Aktopraklık B North Slope area has architecture which we can clearly see a focus to the stone from the ?kerpic? rectangular buildings (which they are new elements). Also in pottery, we are seeing printed pottery as a new tradition which called ?impresso?. Even though observation of these new elements occurred, we couldn?t find any differences between the shapes of pottery. We can see similar and parallel properties throughout the Fikirtepe Culture or prehistoric cultures of Northwestern Anatolia. Especially Aegean Region well known in literature has vast similarities in pottery and architecture. Aktopraklik B North Slope area has rich impress pottery around the slope areas, which is a good indication to prove the similarities. Because of these similarities, we can easily and clearly say that, the people in Aktopraklik region have had cultural relations with the people living in the Central Anatolia and Aegean region.
Benzer Tezler
- Kuzeybatı Anadolu'da İlk ve Orta Kalkolitik Çağ geçiş dönemi mimarisi
Early and Middle Chalcolithic Age Transition Period architecture in Northwestern Anatolia
BULUT ÜNSAL
- Arkeolojik veriler ışığında Bursa kentinin kuruluşunun araştırılması
Investigation of the founding Bursa in the light of archaeological data
MUHAMMET YAZAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ArkeolojiKapadokya ÜniversitesiKent, Çevre ve Yerel Yönetimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RUŞEN KELEŞ
- Aktopraklık verileri ışığında Doğu ve Güney Marmara'da Fikirtepe çanak çömleğinin gelişim süreci
Development of the Fikirtepe pottery with the light on the evidences of Aktopraklik at Marmara
MERT BERTAN AVCI
- Kuzeybatı Anadolu'da ı̇lk kalkolı̇tı̇k dönem sonunda yaşanan değı̇şı̇m: Aktopraklık yuvarlak planlı yapılar evresı̇ çanak çömleğı̇
The changing at the end of the early chalcolithic period in Northwestern Anatolia: The pottery of aktopraklik circular dwelling settlement phase
CANAY ALPAGUT
- Kuzeybatı Anadolu'da Neolitik Dönem geçim ekonomisinde hayvanların ve hayvansal ürünlerin yeri
The context of animals and animal products in Neolithic Period subsistance economy in Northwestern Anatolia
BAHAR İZDAL ÇAYDAN