Türkçede emir kipinin işlevleri
The functi̇ons of the i̇mperati̇ve in Turkish language
- Tez No: 358448
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ARGUNŞAH
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Tarihî lehçeler, Türkiye Türkçesi, emir ekleri, işlev, Ancient Languages, Modern Turkish, imperative joints, functions
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 310
Özet
TÜRKÇEDE EMİR KİPİNİN İŞLEVLERİ Melike UÇAR Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Haziran 2014 Danışman: Prof. Dr. Mustafa ARGUNŞAH ÖZET Konuşucunun kullandığı her cümle ruh hâlini yansıtır. Cümleler metin bağlamında incelendiği zaman bağlamın kapsam sınırlarında ne kadar çok anlam çeşitliliğinin olduğu görülür. Emir denilince akla ilk olarak statü bakımından üstün kişilerin kimi zaman oldukça sert kimi zaman da sezgisel olarak sertliği hissedilen bir buyurma biçimi akla gelmektedir. Peki emir eklerinin anlam sınırlarında sadece buyurma mı vardır? Bu düşünceden yola çıkarak yapılan Türkçede Emir Kipinin İşlevleri başlıklı çalışmada metin bağlamından kopmayarak emir eklerinin anlam sınırlarının çizilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ilk olarak Eski Türkçeden günümüze kadarki dönemden seçilen metinlerde emir eklerinin geçtiği cümleler tespit edilmiş ve eklerin ifade ettiği anlam sınırları belirlenmiştir. Anlam sınırları bir tasnife tâbi tutularak değerlendirilmiştir. Tarihî lehçeler ve Türkiye Türkçesine ait taranan metinlerde emir eklerinin yetmiş bir işlevi tespit edilmiştir. Eklerin hangi dönemde nasıl bir işleve sahip oldukları ve hangi işlevlerin hangi ekte yoğunlaştığı tablolar hâlinde sunulmuştur. İşlevlerin belirlenmesini sağlayan ekler, sayısal olarak incelenerek bir grafikte değerlendirilmiştir. Taranan metinler neticesinde emir eklerinin sadece emretmediği, cümlede emir ekleri bulunduğu hâlde emir dışında aynı anda birden çok anlam ifade ettiği ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
THE FUNCTİONS OF THE İMPERATİVE IN TURKISH LANGUAGE Melike UÇAR Erciyes University, Social Sciences Institute Master's Thesis, June 2014 Supervisor: Prof. Dr. Mustafa ARGUNŞAH ABSTRACT Every sentence of the speaker refleks his/her personal mood. When sentences are analyzed in a context, the functions of the conjunctions in scope limit can easily seen. When we talk about imperatives, the first thing that comes in mind, is that people with higher statues can sometimes raise their voice to show their anger and sometimes be instinctive. In such as aspect, the question that raises its head is whether there is a command in the meaning scope of the imperatives. Taking this point in mind, with this article, which is entitled“The Functions of The Imperative In Turkısh”, we ait at revealing the limits of imperatives in context. Therfore, the imperatives in the texts belonging, initiality, in the Old Turkish and the ones in our modern language have been identified and the meaning of these imperatives heve been clarified. The limitations of meaning have also been evaluated based on this concept. Seventy-one differents function imperatives have been identified both in the historical language and modern Turkish. The functions of the imperatives based on the respective era and where these functions have focused on have been illustrated on tables. The appendix of these functions have beeb assesed in a graph based on numenical statis. Upon closely reviewing these tests, it has been found out that the imperatives are not only ordering, but they also function as meanings beyond imperatives and can have various meaning at the same time.
Benzer Tezler
- Valeurs models et temporelles des formes verbales en Francais et en Turc
Başlık çevirisi yok
YUSUF KURTOĞLU
- Türkçe öğretiminde dilek kipleri
Subjunctive moods in teaching Turkish
NİSA DOĞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANER KERİMOĞLU
- İstek ve emir kiplerinin öğretimi
Teaching optative and imperative
FATMAHAN SARIÇİYİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiYabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DUYGU ÖZTİN
- Der Konjunktiv im Deutschen und seine korrespondierenden formen in Türkischen
Başlık çevirisi yok
TAHSİN AKTAŞ
