Türk Hukukunda toplu iş uyuşmazlığının barışçı çözüm yollarından olarak arabuluculuk kurumu ve geleceğine ilişkin bir projeksiyon
Mediation authority as an amicable resolution of collective labor disputes in Turkish Law, and a projection on its future
- Tez No: 358693
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET NİZAMETTİN AKTAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Toplu İş Uyuşmazlığı, Barışçı Çözüm Yolları, Arabuluculuk, Bazı Ülkelerde Arabuluculuk Uygulamaları, Projeksiyon, Collective Labour Dispute, Peaceful sollutions, Mediation, Mediation in some countries, Projection
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Tezimin amacı, Türk Endüstri sisteminde Arabuluculuk Kurumunun tarihi, uygulanması, sayısal veriler ışığı altında ve arşiv çalışmaları ile birlikte tesbitlerin yapılması ile müessesesinin geçirdiği değiklikler, uluslararası alandaki hukuki durumu, bazı ülkelerdeki uygulamaların ve düzenlemelerin detaylı bir şekilde incelenmesi ve konuyla ilgili de bir projeksiyonun hazırlanmasıdır. Toplu pazarlık bir hak olarak 1982 Anayasası'nın 53.maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre“işçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptir.”denmiştir. Toplu iş uyuşmazlığının tanımı, gerek 2822 sayılı Kanunda, gerekse 6356 sayılı kanunda tanımlanmamışsa da işçi kuruluşları ile işverenler ya da bunların kuruluşları arasında Sendikalar ve Toplu İş Kanununa dayanan toplu iş ilişkilerine ait anlaşmazlıkları ifade etmektedir. Demokratik sistemlerde grev ve lokavt mücadeleci bir yol olarak tarafların ayrılmaz sahip olduğu haklar olduğu benimsenmiş olmasına rağmen, bu haklar taraflara tamamen tanınmış bir hak olsa da devlet, grev ve lokavtın iş barışı, toplum ülke üzerindeki yıpratıcı etkilerini düşünerek, bir geçiş müessesi kurmuştur. Bu müessese, her ülkenin şartları ve düzenlemelerine göre değişmekle beraber, ülkemize baktığımızda, başlangıçta Uzlaştırma Kurulu adı altında düzenlenmişken daha sonra Resmi Arabuluculuk ve şuandaki yürürlükteki kanunda ise Arabuluculuk adı altında düzenlenmiştir. Toplu sözleşme düzeninde taraf iradelerinin üzerinde baskı olmadan, tarafları bir araya getirip, uyuşmazlık maddeleri üzerinde uzman üçüncü kişinin de başkanlığında tekrar beraber ele alınması ve yeni kişinin bakış açısı ile tarafları bu uyuşmazlık maddeleri hususunda öneri sunması ve uzlaştırmak için çaba harcaması demek olan arabuluculuk, 6356 sayılı Kanunda tarafların iradeleri ve istekleri biraz daha öne çıkarılmıştır. 6356 sayılı Kanunda ihtiyari-zorunlu arabuluculuk ayrımı kaldırılmış olduğu gibi, aynı zamanda arabulucuların mahkemece seçimi de kaldırılmıştır. Dünyada ve ülkemizde işçi sayısı ve buna bağlı olarak toplu sözleşmeli işyeri ve toplu sözleşme sayısı azalsa da barış ve düzene yardımcı olan Arabulucuların çalışmaya devam ettikleri Çalışma Bakanlığı'nın verilerinden görülmektedir. Arabuluculukla ilgili uluslararası kaynaklar ve bazı ülkelere ilişkin arabuluculk uygulamalarında temel olan konunun, tarafların düşünce ve istekleri dorultusunda bir toplu sözleşme yapılmasının istenmesidir. 2010 tarihli Anayasamıızda yapılan değişikliklere ilişkin Kanun gerekçesinde uluslararası düzenlemeler gereği söz konusu ilke değişikliklerin yansıtılması çabası temelinde Arabuluculuk müessesinde değişiklik yapılmıştır. Arabuluculuk sistemine ve uygulamasına getirilen eleştiriler çeşitli nedenlere dayanmakta ve ayrıca küreselleşmenin işyerlerine ve özellikle de sendikalara ve mücadeleci yollara başvurma üzerindeki olumsuz etkilerine bakıldığında,arabuluculuğun önemini zayıflatığı düşünülmekle beraber, istenildiğinde etkili bir düzenleme olarak da kullanılabilecektir.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to review the practice of mediation in the Turkish industry system and its significance, inquiring in detail the relevant rules and regulations prior to and during the Republican Era, and finally presenting a projection on its future. Collective bargaining as a right is governed by Article 53 of the Constitution of 1982 which provides that“Workers and employers have the right to conclude collective labour agreements in order to regulate reciprocally their economic and social position and conditions of work.”While collective labour dispute is not defined in the Law no. 2822 or 6356, it refers to disagreements relating to collective labour relations between labour organizations and employers or employer associations on the basis of the Law on Labour Unions and Collective Labour Agreement. While labour strikes and lockouts as major confrontational methods in democratic systems are recognised as inalienable rights of parties, the Lawmaker has also laid down an interim and transitional remedy taking into account the adverse and impairing effects of labour strikes and lockouts on the labour peace, society and country. It is an institution that varies in form and regulations by specific circumstances of societies; in Turkey, it was first established as the Committee of Conciliation, later reorganized as the Formal Mediation. Mediation refers to the effort by bringing together with no pressure the parties to the dispute in collective negotiations and reviewing the disputed items in negotiations presided by a specialized third party who makes proposals on the disputed items and endeavours to reconcile the parties. The Law no. 6356 provides for mediation based on the wills and wishes of the parties. The Law no. 6356 maintains the distinction of optional or mandatory mediation while repeals the election of mediators by the court. While, in the world and in our country, the number of workers and consequently the number of work places under collective labour agreements and the number of collective labour agreements is in the decline, the institution of mediation as an auxiliary to peace and order is still important as inferred from the Ministry of Labour data. About mediation and international resources in some contries which are fundamental issues related to the application of mediation, the parties in line with the thoughts and aspirations of making a collective agreement is requıred. Our Constiitution amendments to the law on the grounds mentioned principles in the international regulatory requirements changes to be reflected efforts have been made on the basis of changes in the instution of mediation. Mediation systems and the application of the critics for several reasons based on and further globalization of businesses and the unions and combative resort to negative effects on are concerned, the mediation of the importance not effective considered, although desired effective as an arrangement may also be used.
Benzer Tezler
- Türk Hukukunda toplu iş uyuşmazlıklarında barışçı çözüm yolu olarak arabuluculuk
Mediation as a peaceful solution in collective labor disputes in Turkish Law
MUSTAFA KOR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
HukukTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiÇalışma İktisadı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPAY HEKİMLER
- Türk Hukukunda işsizlik sigortası ve uygulaması
The unemployment insurance and its applications in Turkish Law
MUSTAFA SELEN SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriDokuz Eylül ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAKAN KESER
- Türk iş hukukunda lokavt
Lock-out in Turkish labour law
SENA BİNBİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukNecmettin Erbakan ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAKİ OĞUZ MÜLAYİM