Geri Dön

Discovering discourse role of converbs in Turkish discourse

Türkçe söylemde ulaçların söylem rolü

  1. Tez No: 360576
  2. Yazar: AHMET FARUK ACAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. DENİZ ZEYREK BOZŞAHİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2014
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Enformatik Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bilişsel Bilim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 92

Özet

Ulaçlar, çekimsiz belirteç tümceciklerinde de yer alan yana sıralamalı eylemsilerdir (Göksel & Kerslake , 2005). Türkçe'de ulaçlar, söylem bağlacı olabildiği gibi bir eylemin tamlayanı ya da belirteci gibi de davranabilir. Ulaçların farklı rollerini bulmak ve ayırt edebilmek için, Türkçe Söylem Bankasında yer alan 15 ulacı biçimbilimsel olarak inceledik. Çalışmanın amacı, ulaçların kullanılabildiği tüm farklı rolleri bulmak, anlam belirsizliğinin sebeplerini anlamak ve otomatik işaretleme yöntemlerine faydalı olabilecek özellikleri keşfetmektir. Bu amaçla, bir ulaç derlemi oluşturduk. İki işaretleyici ile işaretleme çalışması başlattık ve sonuçları inceledik. Ayrıca, karar ağacı algoritmasını eğiterek ulaçların sağ ve solundaki biçimbilimsel özelliklerin anlam belirsizliğini çözmede bilgilendirici olup olmadığına baktık. İşaretleme sonuçlarına göre üç çeşit ulaç gözlemledik: anlam belirsizliği taşımayan ve her zaman söylem ilişkisi oluşturan ulaçlar; anlam belirsizliği taşıyan, söylem bağlacı ve diğer rolleri alabilen ulaçlar; ve işaretleyicilere bile anlamı belirsiz gelen zor ulaçlar. Bunlara ilaveten; ulacın bağlı olduğu sözdizimsel sınıf gibi özelliklerin, ulacın rolünü otomatik belirleme faydalı olabileceğini gördük. Ulaç ile ana eylem arasındaki mesafe ve ulacın sağ ve solundaki kelimelerin biçimbilimsel özelliklerinin de makine öğrenme çalışmaları için iyi ipucu niteliği taşıdığını gözlemledik.

Özet (Çeviri)

The subordinate verb forms that occur in non-finite adverbial clauses are called converbs (Göksel & Kerslake , 2005). In Turkish, converbs can be discourse connectives as well as acting as the complement of a factive verb or an adverbial. We morphologically analyzed 15 converbs in Turkish Discourse Bank to find out possible morpho-syntactic features in order to distinguish different roles of these converbs. The aim of the study is to find out all possible roles of the converbs and the source of ambiguities as well as to find out beneficial features that may promote automatic methods to disambiguate the discourse role of the converbs, namely Simplex subordinators. For this purpose, we created a converb-corpus out of Turkish Discourse Bank. We conducted an annotation experiment with two annotators and examined the results. Also we trained a decision tree algorithm to see whether the morphological features of the right and left material of the converbs are indicative for the disambiguation task. According to the annotation results, we observed three kinds of converbs: unambiguous converbs, which always create discourse relations; ambiguous converbs, which are ambiguous between a discourse connective and a non-discourse connective role; and hard cases, which are even more ambiguous, even for the human annotators. In addition to these, we saw that the syntactic features such as the syntactic class of the converb can be essential in automatic disambiguation studies. The distance between the converb and the matrix verb, and the morphological properties of the left and right edge of the converb seem to be good clues according to the machine learning experiment results.

Benzer Tezler

  1. Cengiz Bektaş'ın 'Anadolulu' mimarlık söylemini yolculuk ve yerel modernlik üzerinden okumak

    Reading Cengiz Bektaş's discourse of anatolian architecture through travel and local modernity

    MELİKE AKYOL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    MimarlıkGazi Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ESİN BOYACIOĞLU

    PROF. DR. TOMRİS ELVAN ALTAN

  2. Subjectivité chez Hegel

    Hegel'de Öznellik

    CANSU AKARSU

    Doktora

    Fransızca

    Fransızca

    2024

    FelsefeGalatasaray Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET TÜRKER ARMANER

  3. The significance and the contribution of 6+1 traits of writing to the success of the students in writing courses in English language teaching

    Yazmanın 6+1 özelliğinin İngilizce öğretiminde yazılı anlatım derslerindeki öğrenci başarısına katkısı ve önemi

    ÖZLEM YAZAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2004

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. PAŞA TEVFİK CEPHE

  4. Orijinalkopya bir mimarlığa doğru: Mimarlıkta bir yüzer gösteren

    Towards an original-copy architecture: A floating signifier in architecture

    ZEYNEP GÜL SÖHMEN TUNAY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FUNDA UZ

  5. A spatial conception based on walking: Critical walk

    Yürümeye dayalı mekânsal bir kavrayış: Eleştirel yürüyüş

    NİLSU ALTUNOK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. PELİN DURSUN ÇEBİ