Seramik sanatında çeşme ve suoyunları
Fountains and water displays in ceramics art
- Tez No: 36527
- Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. SAADETTİN AYGÜN
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1994
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
ii SEEAMİE SANATINDA ÇEŞME ¥E SüOYUMLAMI ÖZET Dünyanın en temei fiziksel unsurları olarak adlandırabileceğimiz su, hava ve toprak, canlı yaşamının başlamasını, onların oluşumunu ve gelişimini sağlar. Fiziksel unsurlarla canlılar arasında çift yönlü bir alışveriş doğar. Sistemdeki gezegenlerden daha farklı özelliklere sahip olan dünya, zaman içerisinde canlılar arasında farklılaşacak ayrıcalıklı bir tür barındırmaya başlar ve bu tür kendisine“insan”der. însan, tarihi boyunca doğayla birlikte yaşar, ama doğal çevreden farklı bir çevre daha oluşturur. Buna da yapay çevre adı verilir. Dünyanın dört bir yanında yaşama elverişli su kaynaklarını bulur, oralarda yaşar, uygarlıklar yaratır. Eski uygarlıkları yıkar, yenilerini kurar. Bütün bu süreç içindeki çabasının tek amacı, doğal, yapay ve toplumsal çevresini kendisine yakın kılmaktır. Yapay çevre olarak oluşturduğu yerleşim alanlarında, temel ihtiyaçlarını karşıladığı çeşme ve su yapılan, bu çabasının sonucu olarak ortaya koyduğu ürünlerin bir bölümünü oluşturur. Çeşme; doğal yolîa ya da genel su sağlama sisteminden gelen suyun içme, temizlik ve diğer ihtiyaçların giderilmesi için, o suyun akıtılarak kullanıldığı yapılara verilen genel addır. Türk kültüründe su ve özelMi günlerde şerbet sunulan sebiller, cami ve benzeri ibadethanelerde abdest alınan şadırvanlar da, çeşme olarak kabul edilir. Suyun içme, temizlenme ve sulama gibi temel işlemlere hizmet etmesi amacıyla değil de, görüntüsü ve sesinden yararlanılarak estetik fonksiyon sağlayan selsebil, fıskiyeli çeşme ve havuzlara ise suoyunu adı verilmektedir. Mympheum denilen ilk çeşme yapılarına Antik Roma'da rastlanır. Hayvanların sulanması, içme suyu ve de görsel bir zenginlik yaratmak amacıyla yapılan bu çeşmeler, küçük ve önemsiz bir yapı iken, Barok dönemde görkemli bir niteliğe ulaşır. 18. yüzyıl Avrapasının düşüncesinde, yaşama biçiminde ve sanatında ortaya çıkan naturalist yaklaşımın Osmanlı Devleti'nde etkisi, çeşme ve havuzlarda kendisini gösterir. Tabiat duyarlılığının ve doğaya yönelmenin bir ifadesi olarak çeşme ve havuzlara plastik duyarlılıkla eğilinip, nitel ve nicel anlamda ağırlık verilir. Lale Devri'ne kadar çeşme; küçük, yalın ve genellikle bir duvara yapışık şekilde yapılır. Meydan çeşmeleri ancak 18. yüzyılın başında ortaya çıkar. Endüstrileşmeyle su tesisatının evlere kadar uzanışı, sokak ve meydan çeşmelerini işlevsiz bırakmış ve salt görsel, estetik amaçlara hizmet eden suoyunlan dışında, çeşme yapımı tamamen durmuştur denebilir. Toplumsal yaşam ve kullanım açısından kent ortak mekanlarının önemi, kent öğelerini, çeşme ve suoyunlannı da aynı derecede önemli kılmaktadır. Fonksiyonel olarak, insanın su ihtiyacını karşılayan, dinlendirici ve serinletici etkisi olan, kentlere çağdaş bir görünüm sağlayan çeşme ve suoyunlan, toplumsal kullanım açısından, fiziksel fonksiyonlarından çok, görsel, sanatsal ve kültürel boyutuyla dikkati çeker.iv îçme ve temiziik îhtiyacıııı karşılamak, görsel ve işitsel duyulara hitap etmek ve kent ortak mekanlarına çağdaş görünüm kazandırmak amacıyla yapılmış çeşme ve suoyıınlaraıda, mermer, taş, tuğla, beton ve metal gibi temel malzemeler kullanılmıştır. Suyun sızması olasılığından dolayı taş ve özellikle mermer fazlaca kullanılmış ve kullanılmaktadır. Paslanma riski nedeniyle metal malzemelere çok kısıtlı yer verilmiştir. Günümüzde ise, polyester ve plastik özellikli malzemeler tercih edilmektedir. Yapılan araştırmalar göstermiştir ki, çeşme ve suoyunlannda seramik kulanımı yok denecek kadar azdır. Bu durumun sebebi nedir ve bu durumu değiştirmek mümkün müdür? Başka bir ifadeyle, çeşme ve suoyunlannda seramiğe daha fazla yer verilebilir mi? Nerede ve nasıl bir yer verilebilir? Bu çalışma, yukarıda kısaca belirtilen sorular ve yaklaşımlar üzerine kurulmuş, araştırma ve uygulamalar bu yönde yoğunlaştırılmıştır. Bu nedenle, çeşme ve suoyunlan olgusunu daha iyi kavramak açısından, suyun temel, fiziksel ve kimyasal özelliklerine, sağlık ve toplumsal açıdan önemine, Türklerin sosyal yaşamında suya verilen değere, ülkemizdeki çeşme ve suoyunlarıyia ilgili yapılara, bazı yabancı uygarlık ve ülkelerdeki çeşme ve suoyunlan uygulamalanna değinilmiştir. Çeşme ve suoyunlannda kullanılan malzemelere ve bu malzemelerle seramiğin karşılaştmlmasına, bu sonuca göre, ortaya çıkan saptamalara ve uygulamalara yer verilmiştir. Çeşme ve suoyunlannda seramiğe yer verildiği zaman, fonksiyonel açıdan uygunluğunun dışında, diğer malzemelerden yapılanlara oranla; kentlinin zevk ve beğenisine daha fazla yaklaşabilecek, böylece yoğun ürkütücü ve soğuk kentlerimiz insana bu denli yabancı kalmayacaktır.
Özet (Çeviri)
PQUWTAWS AND WATER DISPLAYS W CERMUCS ART SUMMARY The man, during his history, lives together with nature, however he creates an environment different rontment. The man finds out the available water springs ali around the world, lives in those places and establishes civilizations. He destroys the old civilization and comes up with the new ones. His sole aim, in all this process, is to get the natural, artificial and social environment, closer to himself. In the residental locations which he created as an artificial environment, fountains and water constructions are used to meet his basic needs. They constitute the part of the products which the man brings about as a result of his efforts.. A fountain is a common name used for the constructions established for the purpose of meeting the needs of drinking, cleaning and others by using the water which is obtained either naturally or through a general water providing system. Fountains are named according to their places and usage aims. The importance of urban common spaces in terms of social life and usage, gets the urban factors, fountains and water displays to be equally. Functionally fountains and water displays meet the water need of the man, are relaxing and refreshing, and they contribute to thevl civilized picture of the cities. They, therefore, from the social expioitaian point view, are noticeable with their visual, artistic and cultural dimensions rather than their physical functions. Marble, stone, brick, concrete and metal have been used to make fountains and water displays. Today, polyester and plastic materials are preferred. The researches conducted show that, the use of ceramics is very minimum. What is the reason for that and is it possible to change this situation? In other words, can ceramics take place in fountains and water displays? Where and how? This study is conducted on the question and approaches briefly mentioned above, the research and the applications were focused in that way. For that reason, in order to have a better understanding of fountain, water display phenomenon basic physical and chemical characteristics of water, it's importance for health and society, the value of water in Turkish social life, the constructions related to fountains and water displays in our country and the fountain and water displays in some foreign civilizations and countries have been mentioned. The materials used in the construction of fountains and water displays, mixing ceramics into those materials and - according to this result - the findings and applications obtained have, also, taken place in this study. When ceramics is involved in fountains and water displays, apart from its appropriateness in functional terms, when compared to the others made from other materials, they'll appeal to the city people more and, thus our citiesll have more esthetic scenes for the people.
Benzer Tezler
- Basınçlı döküm yöntemiyle üretilen seramik partikül takviyeli Al-Si esaslı metal matriksli kompozit malzemelerin mekanik özellikleri
Başlık çevirisi yok
M.UĞUR ILGAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Metalurji Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiMetalurji Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. O. VEDAT AKGÜN
- A356, A357 ve F357 alüminyum döküm alaşımlarının hassas döküm tekniği ile üretimi ve karakterizasyonu
Production of A356, A357 and F357 aluminum casting alloys by precision casting technique and characterization
MERVE SANCAR COŞKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEVAT BORA DERİN
- Magnezyum alaşımlarında soğuma hızının mikroyapı ve mekanik özelliklere etkisi
Effect of cooling rate on microstructure and mechanical properties of magnesium alloys
HALİL AHMET GÖREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Metalurji MühendisliğiKarabük ÜniversitesiMetal Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. MEHMET ÜNAL
- Investigation of the structural and mechanical properties of the single crystal CMSX-4 SLS superalloy exposed to high temperature for long term
Yüksek sıcaklığa uzun süreli maruz bırakılan tek kristal CMSX-4 SLS süperalaşımın yapısal ve mekanik özelliklerinin incelenmesi
SERTAÇ ALPTEKİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMetalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ÇİMENOĞLU
- Urban life's ''New'' surface: art interface
Kentsel yaşamın ''Yeni'' yüzeyi: sanat arayüzü
MELİS YILMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET OCAKÇI