İlmiye Teşkilatında ayrıcalıklı bir kurum olarak payeli tayinlerin sürdürülmesine yönelik tarihsel bir araştırma
A historical research on maintenance of honorary designations as a preferential institution within Ilmiye Organization
- Tez No: 575701
- Danışmanlar: PROF. DR. BİNALİ DOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Tarih, İşletme, Public Administration, History, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Örgüt araştırmalarında ilk olarak kurumları ve kurumsallaşmayı merkeze alan eski kurumsal kuram ortaya çıkmış, daha sonra yerini kurumların aktör davranışlarını nasıl şekillendirdiğini gözlemleyen yeni kurumsal kurama (YKK) bırakmıştır. Zaman içerisinde aktörlerin kurumlar karşısında sınırlı da olsa hareket alanlarının bulunduğu yönündeki tartışmalar sonucu kurumsal girişimcilik ve kurumsal iş yazını ortaya çıkmıştır. Kurumsal girişimcilik ve kurumsal iş yazını ile birlikte daha önce aktörlerin kurumlar karşısındaki tepkilerini inceleyen YKK, aktörlerin kurumların ortaya çıkması,sürdürülmesi ve değiştirilmesindeki rollerini de incelemeye başlamıştır. Bu çalışmada kurumsal kuramda yaşanan söz konusu gelişmelerin ışığında Osmanlı Devleti'nde uzun yıllar faaliyet gösteren İlmiye Teşkilatı'nın Mülazemet (Atama-Yükseltme) Sistemi mercek altına alınmıştır. Osmanlı Devleti'nde yargı ve eğitim öğretimin (kaza ve tedris) esasını oluşturan katı şeriat hükümlerinin yanı sıra padişahlar tarafından kanunnamelerle ortaya konan işleyiş usulleri ve fetvalarla desteklenen Mülazemet Sistemi'nin neden olduğu zorlayıcı kurumsal baskılara rağmen, İlmiye Teşkilatı'nda bu hükümlere ters düşen payeli tayinlerin kimi zaman farklı biçimlere bürünerek varlığını sürdürmesi oldukça dikkat çekici bir husustur. Bu tez çalışmasında, kurumsal aktörlerin payeli tayin kurumunun sürekliliğini sağlayabilmek amacıyla hangi kurumsal işlere başvurdukları incelenmiştir. Çalışmanın en önemli bulgusu, aktörlerin söz konusu kurumun sürekliliğini sağlamak üzere farklı dönemlerde farklı söylemler geliştirmeleri ancak bu söylemlerin meşruiyet kaynağı olarak daima dinin temel alınmasıdır. Böylelikle bu çalışmada kurumların sürdürülmesi sürecinde dini söylemin rolü Mülazemet sistemi örneği üzerinden tarihi bağlam içerisinde ortaya konmaktadır.
Özet (Çeviri)
The old version of institutional theory, which is based on institutions and institutionalism, emerged in organization studies at first. Later on, new institutional theory that observes how institutions shape actor behaviours has taken its place. Institutional entrepreneurship and institutional work literature emerged as a result of discussions over time that although it is limited, actors have areas of action. Together with institutional entrepreneurship and institutional work literature new institutional theory, which previously examined actors' reactions, also began to examine the roles of actors in the processes of emergence, maintenance and change of institutions. In parallel with this perspective, within the scope of this thesis, the Mulazemet (Appointment) System of Ilmiye Organization, which has been active in the Ottoman Empire for many years, is examined. Although coercive institutional pressures caused by various practices established by the rulers' code of laws and appointment system reinforced by religious fetwas as well as the rigid sharia law which underlies the foundation of jurisdiction and education system, existence of favourable appointments within Ilmiye Institution contrary to these provisions is highly remarkable. In this study, which institutional works were used to maintain favourable appointments as an institution is examined. The most important finding of the study is that actors develop different discourses in different periods in order to ensure the maintenance of an institution but these discourses are always based on religion as a source of legitimacy. Thus, the role of religious discourse is revealed within the historical context through the example of Mulazemet System in this study.
Benzer Tezler
- Osmanlı ilmiye teşkilatı araştırmalarında kullanılabilecek temel kaynaklar
The basic sources which can be used for the researches on Ottoman ilmiye institution
MEHMET FATİH ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECAİ DOĞAN
- Osmanlı ilmiye teşkilatında kurumsal dönüşüm sürecinde Kadıasker-Şeyhülislam ilişkileri (1600-1800)
Kadiasker-Şeyhülislam relations in the process of institutional transformation in the Ottoman scientific organization (1600-1800)
AHMET SİYER
- Osmanlı ilmiye teşkilâtında mülazemet sistemi (18. yüzyıl örneği)
The system of mulazamah in the Ottoman learned institution (ilmiye) (The case of the Eighteenth century)
ESRA EVSEN
- Osmanlı ilmiye teşkilatında muallim-i Sultânîler
Teachers of Sultans in Ottoman ilmiye organisation
KAMİLE ÇAM İNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHDİN ÇİFTÇİ
- Osmanlı ilmiye teşkilâtında kadı ve müderrislerin istihdamı (1756-1776)
Employment of kadi and muderrisses in the Ottoman ilmiye organization (1756-1776)
FERİT ARI
Doktora
Türkçe
2021
TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN ZİYA KÖSE